Кина воведува „дигитална идентификација“: Без давање лични податоци на владата, невозможно е да се користи интернет
Во вторник, Кина ќе направи уште еден чекор кон централизирање на својата контрола врз интернетот, воведувајќи систем за дигитална идентификација управуван од владата, кој ќе овозможи уште построга цензура и надзор на едната милијарда интернет корисници во земјата, објави „Вашингтон пост“.
Кина спроведува систем за „регистрација на вистинско име“ повеќе од една деценија, што значи дека кинеските интернет компании речиси секогаш го знаат вистинскиот идентитет на корисниците кои, на пример, нарачуваат фустан преку интернет, оставаат коментар на социјалните медиуми или играат видео игри.
Со новиот централизиран систем за идентификација, кинеската влада ќе го преземе тој процес. Корисниците кои доставуваат голема количина лични информации, вклучително и скенирања на нивните лица, ќе добијат уникатен код за пристап до онлајн сметките.
Ова значи дека компании како што се социјалната мрежа Weibo или гигантот за онлајн купување Alibaba повеќе нема да имаат пристап до личните информации на корисниците со дигитална лична карта, но кинеските власти ќе можат да го видат вистинскиот идентитет зад онлајн сметките на различни платформи.
Иако системот моментално е доброволен, експертите стравуваат дека можеби нема да остане таков или дека ќе стане толку широко баран што де факто ќе биде задолжителен.
„Тешко е да се гледаат ваквите потези и да не се види намерата луѓето да се чувствуваат помалку анонимни“, рече Лаура Еделсон, компјутерски научник на Универзитетот Нортистен во Бостон, која е коавтор на неодамнешниот извештај за кинескиот систем за онлајн цензура.
„Тие сакаат полицаецот да биде во вашата глава, а отстранувањето на каква било илузија за анонимност е клучен чекор во тоа луѓето да се чувствуваат како тој полицаец да е навистина таму“, додаде таа.
Правилата за политиката, која беше предложена минатата година, беа објавени во мај од шест владини агенции, вклучувајќи ја Агенцијата за внатрешна безбедност, која ја вклучува полицијата, и регулаторот за интернет. Тие ја оправдаа промената врз основа на заштита на податоците, тврдејќи дека личната карта подобро ќе ги заштити чувствителните информации на корисниците од социјалните мрежи, протекување на податоци и измамници.
Државната новинска агенција Синхуа минатиот месец го опиша системот како „заштитен штит“ што „ѝ овозможува на јавноста навистина да почувствува дека безбедноста е при рака, а воедно да ужива во удобноста“.
Џејмс Гонг, адвокат за заштита на податоци со седиште во Хонг Конг, рече дека проблемите како што се телефонските измами и протекувањето на податоци се вообичаени во Кина, што предизвикува многу луѓе да бидат измамени или манипулирани. Според него, овој систем би можел „да ги намали можностите трети страни да пристапат до вашите лични податоци“.
Сепак, критичарите тврдат дека системот ќе доведе до централизација на податоците во рацете на кинеската влада, која веќе има пристап до огромна количина лични информации на своите граѓани.
Пекинг, велат експертите, ќе може полесно да ги пронајде сите дигитални сметки регистрирани од едно лице, иако веројатно нема да има директен пристап до нивната активност или историја на пребарување.
„Знам дека функционално тие веќе можат да пристапат до тие информации“, рече Џесика Батке, уредничка на истражувачки статии во онлајн списанието ChinaFile, која е коавторка на извештајот за кинеската цензура заедно со Еделсон.
„Секој пат кога ќе внесете таков вид податоци во централизиран систем до кој владата има директен пристап, тоа претставува значајна промена“, додаде таа.
Експертите се загрижени и дека овој систем би можел да го олесни спроведувањето на таканареченото „дигитално прогонство“, каде што поединците се исклучуваат од апликациите и онлајн услугите што се неопходни за секојдневниот живот во Кина, вклучително и плаќање оброци, возење со метро или комуникација со колегите.
Нгуен Фонг Хоанг, компјутерски научник на Универзитетот во Британска Колумбија во Канада, кој го проучувал кинескиот „Голем заштитен ѕид“, рече дека дигиталната лична карта би можела да го отвори патот и за персонализирана цензура, каде што Пекинг би можел да забрани содржина од одредени поединци или групи во Кина.
„Доколку ова успешно се спроведе, би можеле да стигнеме до точка каде што цензурата ќе се спроведува на лично ниво. Нивото на контрола би можело драматично да се зголеми“, рече тој.
Дигиталните лични карти, и покрај наведената цел на програмата, би можеле дури и да го зголемат ризикот од протекување на податоци или хакерски напади ако Кина не инвестира доволно ресурси во заштитата на собраните податоци, рече Хоанг.
„Тие треба да вложат значителен напор во обезбедувањето на системот и одговорното ракување со податоците. Доколку непријателски настроен актер се обиде да пристапи до личните податоци на кинеските граѓани, последиците би можеле да бидат сериозни. Затоа базата мора да биде добро заштитена“, додаде тој.
Постои преседан за оваа загриженост: Во 2022 година, хакерите тврдеа дека провалиле во базата на податоци на полицијата во Шангај и ги добиле личните податоци на повеќе од милијарда луѓе, кои потоа ги понудиле на продажба преку интернет.
Политиката за дигитална лична карта предизвика отпор и во Кина. Некои го нарекоа системот прекумерна државна контрола, вклучувајќи го и професорот на Универзитетот Цингуа во Пекинг, Лао Донгјан, кој го критикуваше во објава (која подоцна беше цензурирана) како обид за следење на сите онлајн активности.
Други, пак, го пофалија обидот на владата да ги заштити личните податоци на корисниците на интернет.
Денг Јуфенг, уметник чија работа се фокусира на надзорот во Кина, ја сумираше оваа поделба велејќи дека „дефинитивно е позитивен развој“, но дека „од друга страна, секако може да ја зајакне државната контрола“.
„Дигиталните лични карти ќе додадат слој на „заштитна мрежа“ за приватноста на луѓето на Интернет. Нема ништо лошо во самата технологија, но клучно е како се следи и луѓето што ја управуваат, системот за следење, механизмите за одговорност во случај на истекување на податоци и заштитата на правата на корисниците“, рече тој.
Џереми Даум, виш соработник во Кинескиот центар „Пол Цаи“ на Правниот факултет во Јеил, рече дека промената е постепена, со оглед на тоа што системот за регистрација на вистинско име одамна ја елиминираше можноста за анонимност и дека кинеските власти веројатно веќе имаат пристап до сите податоци што ги сакаат за онлајн активноста.
„Мислам дека онлајн анонимноста е исклучително важна, но Кина ја немаше долго време. Тој воз одамна замина“, додаде Даум.
Сепак, системот за дигитална лична карта го одразува постојаното прилагодување на кинескиот систем за цензура и надзор.
Батке го споредува овој систем со „контрола на протокот на вода“, односно „овозможува водата да тече кога е потребно, да застане кога е потребно и да може да се прилагоди ако има премногу или премалку“.
Новите сајбер политики во Кина, како што е системот за дигитална лична карта, се дел од поширок и поамбициозен национален проект.
„Тие навистина се обидуваат да го променат информацискиот пејзаж до кој луѓето имаат пристап, да го променат она што го знаат, а со тоа и она што го мислат, и на крајот да го направат тој информациски простор безбеден за Кинеската комунистичка партија (ККП)“, заклучи таа.
