Климатските промени ги преполовуваат приносите на пченицата во Македонија

Обилните врнежи во текот на пролетта и екстремно високите температури во текот на летото ги оштетија полињата засадени со житни култури, велат земјоделците во Македонија.

Стевче Јордановски, земјоделец од Прилеп, вели дека обилните врнежи кои следеле направиле значителни штети на земјоделските култури, особено на нивите засадени со пченица.

Јордановски вели дека растението пченица поради обилните врнежи паднало на земја, а зрната поцрнеле, што го прави необработен за брашно.

„Кога зборуваме за пченица и други култури, житни култури, треба да се истакне дека како резултат на многуте дождови во пролетта, нивите засадени со овие земјоделски култури беа зафатени од многу болести, со што рангирањето значително се намали. Во текот на месец јуни кога пченицата требаше да го наполни зрното, немаше доволно сонце и зголемените врнежи значително го нарушија квалитетот на пченицата. Во зависност од регионот, приносите на жито се намалени од 30 на 50 проценти“, нагласува Јордановски.

Мемет Синани од Конфедерацијата на фармери во Македонија вели дека има засадено неколку хектари пченица во регионот на Тетово. Според него, доколку државните институции не постапат за кратко време, постои ризик земјоделците да банкротираат поради големите штети што ги трпат од климатските промени.

„Од 100.000 евра инвестиции што ги направивме за време на посевите, државата мора да ни врати 15 проценти. За напредокот на земјоделството, поточно адаптација кон климатските промени, никогаш не ни биле дадени ниту денар. Бајки слушаме само од службениците на Министерството за земјоделство“, иако овие средства се обезбедени од грантови од Шведска“, вели Синани за РЕЛ.

„Имаме многу слама, но дури ни зрна пченица. Мора да ја запалиме сламата бидејќи нема животни, нема каде да ја продадеме за да ја тргнеме од теренот… а тоа е дополнителен трошок“, вели тој.

Синани вели дека во изминатите години, кои биле поплодни, се собирале од 5 до 7 илјади килограми пченица по хектар, додека годинашните приноси на пченица се околу 3 илјади 500 килограми пченица по хектар.

Од Министерството за земјоделство потенцираат дека во Македонија нема да има помалку пченица од вообичаено, бидејќи во текот на оваа година, како резултат на субвенциите што ги добија земјоделците, засадени се 8 отсто повеќе житни полиња.

Заменик-министерот за земјоделство, Вјолце Бериша, за РЕЛ вели дека наглите временски промени, поројните дождови и град биле вистински предизвик за земјоделците.

„Ние како министер го започнавме процесот на проценка на штетите во земјите што ги презентираа. Преку оваа евалуација може да се искористи надоместокот што Владата го дава во вакви случаи на штети од природни појави и слично. Дополнително, покрај субвенцијата за садење пченица, одобривме и мерки за поддршка на земјоделците за пченица и јачмен, кои ги создадовме во консултација со потсекторската група за житни култури. Целата подготовка е направена во вистинско време, на почетокот на жетвата“, вели Бериша.

Таа појаснува дека со оваа мерка за поддршка на лозарите им се доделуваат 12.000 денари по хектар дополнителна субвенција за постигнатата количина на јачмен и пченица, за производителите кои постигнале минимален принос од 3.000 килограми по хектар. Оваа мерка се однесува на производителите со минимален принос кои го продале својот производ на регистрирани откупувачи или го складирале во регистрирани плевни, кои го продале на локални фарми или ги користеле на сопствени фарми во периодот до 31 август 2023 година.

Со новата мерка за пченицата се овозможува доплата од 3 денари од министерството за секој килограм што се доставува до регистрираните откупувачи, појаснува Бериша, додавајќи дека од годинава ресорот што тој го застапува има зголемена поддршка и рокот за доставување на производството во плевните за жита. и јачменот од 15 јуни до 1 септември 2023 година, со поддршка од 1,5 милиони денари (околу 24 илјади евра) по корисник.

Но, земјоделците велат дека сега во земјава се обработуваат само 60 отсто од земјоделското земјиште, а останатото останува неплодно. Според нив, доколку навреме не стигнат субвенциите од надлежните институции за земјоделците, повеќе од 50 отсто од земјоделското земјиште ризикува да остане во лопатка.