Клучниот фактор за сајбер безбедноста е – човекот

Според податоците на Националниот ЦЕРТ, сајбер напад се случува на секои 39 секунди во Србија. Извештајот на ова тело за 2022 година покажува дека во таа година биле пријавени повеќе од 10,8 милиони инциденти. Европските истражувања покажуваат дека сајбер-нападите значително се зголемиле во последните пет години и дека тоа станува горлив проблем за повеќето мали и средни претпријатија.

Токму затоа сајбер безбедноста е темата со која компанијата Yettel ја лансираше новата програма за деловни корисници „Yettel fusion – бизнис и нови технологии“.

„Yettel fusion е програма поврзана со комбинација на бизнис и нови технологии, во која разговараме за клучните аспекти на технолошкиот развој за компаниите во Србија. Сите разговараме за теми кои се важни за секоја компанија, без разлика на големината и индустријата, разменуваме доживува нови технолошки решенија, а споделуваме примери од практиката. Верувам дека навистина ни е потребна ваква отворена дискусија, за да го видиме целиот потенцијал на новите технолошки достигнувања. Го организиравме првиот од серијата настани посветени на сајбер безбедноста , на крајот на септември“, вели Иван Стојановиќ, директор на секторот за деловни корисници во Јетел.

Кои се моменталните трендови на пазарот за сајбер безбедност?

Развојот на технологијата бележи експоненцијален раст, а со тоа и ризици во доменот на сајбер безбедноста. Истражувањата покажуваат дека светската економија губи повеќе од еден трилион долари годишно како резултат на сајбер криминалот, а според податоците на „Cybersecurity Ventures“, глобалните трошоци предизвикани од сајбер криминалот ќе растат за 15 отсто годишно до 2025 година. Во првата половина на 2021 година, просечниот откуп за откупнини се зголеми за 33 отсто, или на повеќе од 100.000 американски долари. Овие суми претставуваат огромна финансиска загуба за секоја компанија, а за повеќето мали и средни бизниси тоа може да значи крај на бизнисот. Динамиката на пазарот укажува на зголемување на целните сајбер напади. Сајбер нападите стануваат се пософистицирани, а напаѓачите користат различни тактики, вклучувајќи социјален инженеринг, малициозен софтвер и откуп.

Дали има почести напади врз големи или мали и средни претпријатија?

Според извештајот на Acronis за 2021 година, малите и средни претпријатија се особено изложени на ризик. Во првата половина на 2021 година, дури 4 од 5 организации опфатени со истражувањето доживеале сајбер напад. Постојат неколку причини за чувствителноста на МСП. На пример, тие користат основни алатки за сајбер безбедност, како што се антивирусни програми, заштитни ѕидови, резервни копии на податоци итн., не складираат соодветно чувствителни и строго доверливи податоци, немаат доволно средства за понапредни решенија за „сајбер-безбедност“ , или дури сметаат дека не се привлечни за напаѓачите, и дека нема потреба од таа инвестиција. Сепак, малите и средни претпријатија сочинуваат 99 отсто од српската економија, учествуваат во БДП со 57,7 отсто и вработуваат повеќе од 65 отсто од вработените во нефинансискиот сектор. а кај нас сајбер напад се случува на секои 39 секунди. Овие податоци јасно покажуваат дека во Србија има потреба од имплементација на решенија за „сајбер-безбедност“ во бизниси од сите големини и индустрии, бидејќи секоја компанија може да биде жртва на хакери.

Како можат бизнисите да се заштитат од сајбер напади?

Пред сè, тие треба да ја согледаат важноста на сајбер безбедноста и последиците од сајбер напад врз бизнисот на компанијата. Потоа, неопходно е да се поседуваат соодветни алатки и програми за сајбер безбедност. Меѓутоа, во повеќето случаи, најважен фактор е личноста. Податоците од Европската агенција за сајбер безбедност за 2020 година покажуваат дека 84% од сајбер нападите се од доменот на социјалниот инженеринг. Станува збор за напади кои користат човечка психологија и подложност на манипулации за да ги измамат жртвите да откријат чувствителни податоци. Затоа, компаниите мора да разберат дека е важно да се едуцираат вработените за различни сајбер закани, со цел да се заштитат податоците на компанијата, како и оние на нивните корисници и да имаат стабилен бизнис и здрав бизнис. Едукацијата на вработените во областа на сајбер безбедноста не е луксуз, туку основна потреба, со цел да се заштити работењето на компанијата.