Кои се победниците, а кои губитниците во трговскиот договор меѓу САД и ЕУ?

САД и ЕУ постигнаа она што се смета за најголем трговски договор во историјата, по разговорите во Шкотска.

Всушност, тоа наликува на рамка за договор, а не на целосен трговски договор, со детали кои сè уште се нејасни, пишува Би-Би-Си , пренесува Телеграф.

Но, клучните бројки објавени од претседателот Доналд Трамп и шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен, нудат индиции за тоа кои сектори и групи би можеле да бидат најтешко погодени или да имаат најголема корист.

Трамп – победник

Откако вети нови трговски договори со десетици земји, Трамп штотуку го склучи најголемиот од сите.

Повеќето коментатори веруваат дека ЕУ „се откажала од повеќе“, а непосредната анализа од „Капитал економикс“ сугерира пад од 0,5% на бруто домашниот производ.

Исто така, десетици милијарди долари ќе се влеат во американската каса преку увозни даноци.

Но, пофалбите за Трамп можеби нема да траат долго ако низа економски податоци што треба да бидат објавени подоцна оваа недела покажат дека неговото радикално преобликување на американската економија има спротивен ефект.

Бројките за инфлацијата, работните места, растот и довербата на потрошувачите ќе дадат појасна слика за тоа дали царините на Трамп носат штета или добивка.

Американските потрошувачи – губитници

Обичните Американци веќе се незадоволни од растечките трошоци за живот, а овој договор би можел да го зголеми товарот со зголемување на цените на стоките од ЕУ.

Иако не е толку сериозна колку што можеше да биде, пречката што ја претставува царинската стапка од 15% е сè уште значајна и е многу поизразена од пречките што постоеја пред Трамп да се врати на функцијата.

Тарифите се даноци што се наплаќаат за стоки купени од други земји. Тие обично се процент од вредноста на производот.

Значи, царина од 15% значи дека на производ од 100 долари увезен во САД од ЕУ ќе му се додаде данок од 15 долари – со што вкупниот трошок за увозникот ќе достигне 115 долари.

Компаниите што внесуваат странска стока во САД мора да го платат данокот на владата и честопати дел или сите дополнителни трошоци ги префрлаат на клиентите.

Пазари – победници

Берзите во Азија и Европа пораснаа во понеделникот откако беше објавена веста за договорот.

Според рамката, САД би вовеле царина од 15% за стоки увезени од ЕУ. Иако оваа стапка е значајна, таа е пониска отколку што можеше да биде и барем обезбедува сигурност за инвеститорите.

Договорот е „очигледно поволен за пазарот и треба да донесе дополнителен потенцијал за раст на еврото“, изјави за АФП Крис Вестон од „Пеперстоун“, австралиски брокер.

Европска солидарност – губитник

Договорот ќе треба да го потпишат сите 27 членки на ЕУ, од кои секоја има различни интереси и нивоа на зависност од извозот на стоки во САД, објавува „Телеграф“.

Додека некои членки го поздравија договорот со претпазливост, други беа критични – алудирајќи на поделбите во рамките на блокот, кој исто така се бори да одговори на други кризи, како што е тековната војна во Украина.

Францускиот премиер Франсоа Бајру коментираше: „Темен ден е кога сојуз на слободни народи, обединети да ги потврдат своите заеднички вредности и да ги бранат своите заеднички интереси, се предава на потчинувањето“.

Нему му се придружија уште најмалку двајца француски министри, како и унгарскиот лидер Виктор Орбан, кој рече дека Трамп „ја изел фон дер Лајен за појадок“.

Производителите на автомобили во Германија – губитници

Царината со која се соочуваат увозниците што внесуваат автомобили од ЕУ во САД е речиси преполовена, од стапката од 27,5% што ја воведе Трамп во април на нова стапка од 15%.

Автомобилите се еден од најголемите извозни производи на ЕУ во САД. И како најголем производител на автомобили во ЕУ – благодарение на VW, Mercedes и BMW – Германија внимателно следеше.

Нејзиниот лидер, Фридрих Мерц, го поздрави новиот пакт, признавајќи дека би поздравил „понатамошно олеснување на трансатлантската трговија“.

Ова песимистичко расположение го повтори и германското тело за трговија со автомобили, VDA, кое предупреди дека дури и стапка од 15% „ќе ја чини германската автомобилска индустрија милијарди секоја година“.

Американските производители на автомобили – победници

Трамп се обидува да го зголеми производството на автомобили во САД.

Американските производители на автомобили добија поттик кога дознаа дека ЕУ ги намалува царините за автомобили произведени во САД од 10% на 2,5%.

Теоретски, ова би можело да резултира со купување на повеќе американски автомобили во Европа.

Ова може да биде добро за продажбата во странство во САД, но договорот не е само добра вест кога станува збор за домашната продажба.

Ова е поради сложениот начин на кој се склопуваат американските автомобили.

Многу од нив всушност се склопуваат во странство – во Канада и Мексико – а Трамп ги подложува на царина од 25% кога ќе се внесат во САД.

Тоа се споредува со пониска царинска стапка од 15% за возилата од ЕУ. Затоа, американските производители на автомобили сега може да се плашат дека ќе бидат потценети од европските производители.

Фармацевтските производи од ЕУ – губитници

Постои конфузија околу царинската стапка што ќе се воведе за лекови произведени во Европа, а купени во САД.

ЕУ сака лековите да бидат предмет на најниска можна стапка, за да се профитира од продажбата.

Трамп рече дека фармацевтските производи не се опфатени со договорот објавен во неделата, според кој стапката за голем број производи е намалена на 15%.

Но, фон дер Лајен рече дека тие биле вклучени, а извор од Белата куќа го потврди истото за Би-Би-Си.

И двата сценарија ќе претставуваат разочарување за европските фармацевтски компании, кои првично се надеваа на целосно ослободување од царините.

Индустријата моментално ужива голема изложеност на американскиот пазар благодарение на производи како „Оземпик“, лек за дијабетес тип 2 произведен во Данска.

Ова беше истакнато во Ирска, каде што опозициските партии ја нагласија важноста на индустријата и го критикуваа штетниот ефект на неизвесноста.

Американска енергија – победник

Трамп рече дека ЕУ ќе купи американска енергија во вредност од 750 милијарди долари (558 милијарди фунти, 638 милијарди евра), покрај зголемувањето на вкупните инвестиции во САД за 600 милијарди долари.

„Ќе го замениме рускиот гас и нафта со значителни купувања на американски течен природен гас, нафта и нуклеарни горива“, рече фон дер Лајен.

Ова ќе ги продлабочи врските меѓу европската енергетска безбедност и САД во време кога тие се откажаа од увоз на руски гас по целосната инвазија на Украина.

Авиоиндустријата во ЕУ и САД – победник

Фон дер Лајен нагласи дека некои „стратешки производи“ нема да подлежат на никакви царини, вклучувајќи авиони и делови за авиони, одредени хемикалии и некои земјоделски производи.

Ова значи дека фирмите што произведуваат компоненти за авиони ќе имаат „трговија без триења“ меѓу главните трговски блокови.

Таа додаде дека ЕУ сè уште се надева дека во наредните денови ќе постигне повеќе договори „нула за нула“, особено за вина и жестоки пијалоци.