‘КОКАИН ЗА СИРОМАШНИ’ – Чумата од Блискиот Исток доаѓа во Европа: “Погледнете што се случи во Турција и Ирак!“

Некогаш одобрениот фармацевтски производ, Captagon (Каптагон), се претвори во алармантна закана, предизвикувајќи загриженост многу подалеку од Заливот. Експертите и креаторите на политики го предупредија Bloomberg дека моќниот лек наскоро би можел да го преплави европскиот пазар.

Captagon, амфетамин во форма на апчиња, станува познат по својата достапност, продавајќи се помеѓу три и 25 долари по пилула. Луѓето поврзани со сирискиот претседател Башар ал-Асад и либанската милитантна група Хезболах се вклучени во производството и шверцот на дрога. Разузнавачките податоци од американскиот Стејт департмент, Министерството за финансии на Велика Британија и Министерството за надворешни работи на Велика Британија и независните истражувачи ги истакнуваат овие врски.

Оваа дрога наречена како „кокаинот на сиромашните“ – се здобива со популарност меѓу корисниците ширум Блискиот Исток и полека се пробива на глобалниот пазар. Според извештаите, тоа предизвикува изливи на енергија, еуфорија и илузии.

Captagon беше бренд име на психоактивен лек произведен во 1960-тите години од германската компанија Degussa Pharma Gruppe. Лекот бил препишан за третман на нарушување на дефицитот на внимание и нарколепсија. Таблетите содржеле фенитилин, синтетичка дрога која го стимулира централниот нервен систем. Тоа е супстанца која создава зависност, поради што Captagon беше забранет во 1980-тите години. Иако производството престана во сите земји до 2009 година, фалсификуваните таблети почнаа да се појавуваат во различни земји на Блискиот Исток. Сирија се издигна како главен производител. Во исто време, арапските земји од Заливот станаа најголеми потрошувачи.

Аналитичарите од Институтот за стратегија и политика Њу Лајнс проценуваат дека незаконската трговија со Captagon генерирала неверојатни 10 милијарди долари во текот на изминатите три години, во голема мера од корист за внатрешниот круг и сојузниците на Башар ал-Асад, кои се заробени од западните санкции. Сирискиот претседател остро негира каква било вмешаност во производство и трговија со дрога.

Каролин Роуз, директорка на Институтот Њу Лијнс, ја нагласува софистицираната природа на трговците со луѓе и нивните прилагодливи стратегии за таргетирање на нови транзитни и потрошувачки пазари. Напорите на Саудиска Арабија да се спротивстави на протокот на дрога и нејзиното привремено повторно усогласување со Башар ал-Асад би можеле ненамерно да го поттикнат ширењето на дрогата во Европа.

Официјални претставници на Европската унија изјавија за Bloomberg под услов да останат анонимни дека по прегледувањето на разузнавачките извештаи од Блискиот Исток, предвидуваат дека присуството на Captagon во Европа ќе ескалира. Иако дрогата сè уште не е значаен проблем, зголемената загриженост е опиплива кај креаторите на политиката и безбедносниот персонал низ целиот континент.

Експертите го споредуваат европското сценарио со оние што претходно ги доживеале Ирак и Турција, кои служеле како претоварни точки за Captagon пред самите да станат дестинации. Неодамнешните рации на магацините на Captagon во Централна и Северна Европа укажуваат на проширување на упориштето на дрогата. Во 2021 година, австриските истражители, во координација со колегите на четири континенти, разбија нарко синџир што користеше пицерија во Салцбург како еден од нејзините центри за препакување на Captagon од Либан и Сирија. Captagon беше испорачан во Саудиска Арабија во печки за пица и машини за перење, пат за кој криминалците веруваа дека ќе ја намали контролата на Саудијците за товарот што доаѓа од Европа.

Немилосрдното досег на Captagon ги наведе американските законодавци да воведат нови санкции против Башар ал-Асад, означувајќи го како „транснационален крал на дрогата“. Слично на тоа, администрацијата на Џо Бајден откри стратегии за попречување на нелегалните мрежи за дрога поврзани со Башар ал-Асад.

Оваа година, Брисел, Лондон и Вашингтон воведоа санкции за сириски и либански поединци, вклучително и тројца роднини на Башар ал-Асад, кои ги обвинија за масовно производство на Captagon. Во интервју за Sky News Arabia минатата недела, Башар ал-Асад кажа дека војната и корупцијата ја претвориле Сирија во база за производство и трговија на Captagon, но негираше дека тој и Владата биле вмешани. Исто така, во интервјуто, Башар ал-Асад користел дрога како „дипломатска алатка“ и го поставил укинувањето на европските и американските санкции за Сирија како предуслов за каков било напредок во борбата против Captagon.