Колапс: им се заканува замрзнување; Ова е брутален напад
На Нова година рускиот гас престана да тече низ Украина до Европа. Киев го нарекува „историски“ момент бидејќи одбивањето да се продолжи транзитниот договор со руски Газпром го запре протокот на пари за финансирање на инвазијата на Украина.
Меѓутоа, во соседна Молдавија , тој потег се заканува да предизвика криза.
Во Приднестровје , сепаратистички регион на истокот на Молдавија, лојален на Москва , годината започна со греење само во болниците и клучната инфраструктура , додека куќите останаа без топлина.
The idea behind the creation of the 🇷🇺 puppet state Transnistria was “we refuse to be a part of rural Moldova and learn their language, we’d rather be a part of the great 🇷🇺!” Well, here’s a 🇷🇺 woman showing how ordinary russians live in villages without gas or running water🤷♀️ pic.twitter.com/njMm5BLH9M
— RitorFella🇺🇸🇺🇦 (@RitornellaNYC) January 2, 2025
„Топлата вода беше вклучена до околу два часот по полноќ, проверив. Сега ја нема, а радијаторите едвај се топли“, изјави Дмитриј за Би-Би-Си од неговиот стан во енклавата. „
Сè уште имаме гас , но притисокот е многу низок – само она што остана во цевките“.
„Соберете се во една соба, покријте ги пукнатините на прозорецот со ќебиња“
Приднестровје се отцепи од остатокот на Молдавија во кратка војна по распадот на Советскиот Сојуз . На нејзина територија се уште има руски војници, а министерството е целосно зависно од рускиот гас, за кој властите во Тираспол не плаќаат ништо.
„Тие едноставно го следат долгот секој месец“, објаснува Јакуб Пиенкоски од полскиот институт за меѓународни односи (ПИСМ). „Но Русија не е заинтересирана да ги собере тие пари.
The cut-off of Russian gas supplies to Moldova’s breakaway Transdniestria region has forced the closure of all industrial companies except food producers, per @Reuters
— Kyrylo Shevchenko (@KShevchenkoReal) January 3, 2025
The mainly Russian-speaking territory of about 450,000 people, which split from Moldova in the 1990s as the… pic.twitter.com/1ObyECM9Wa
Сега таа врска преку Украина наеднаш е прекината. Во некои градови на Придњестровје, властите поставија „топлински пунктови“, а на граѓаните им стојат на располагање броеви за да им помогнат да најдат огревно дрво. На семејствата им беше препорачано да се собираат во една просторија за да се загреат, а пукнатините на прозорците и вратите да ги покриваат со ќебиња.
Првиот ден од новата година донесе сонце, но ноќе температурата се спушташе под нулата. „Сега е ладно во станот“, вели Дмитриј. „И не знаеме какви мразови ќе донесе февруари. Струја има, барем засега.
Јаглен има само за 50 дена
Но, главната електрана во Придњестровје, во Курчуган, веќе користи јаглен наместо руски гас , а властите тврдат дека јаглен има доволно само за 50 дена. Ова може да предизвика проблеми за остатокот од Молдавија , која добива 80% од својата електрична енергија од Курчуган.
Владата во Кишињев тврди дека има доволно гас за загревање на земјата до пролет и дека ќе почне да купува струја од Европа, но тоа ќе значи огромно зголемување на трошоците. Минатиот месец беше прогласена вонредна состојба, а на граѓаните и стопанствениците им беше наложено да ја намалат потрошувачката за да се подготват за можни прекини на електричната енергија.
#Gas supplies remained stable across Europe, with the exception of Moldova, after the suspension of #RussianGas transit through #Ukraine, according to the EU.#Forbes
— Forbes Middle East (@Forbes_MENA_) January 3, 2025
For more details: 🔗 https://t.co/1yS1794EQD pic.twitter.com/q3irSQEYn0
Ненадејното запирање на протокот на гас низ Украина ги погодува и Словачка и Унгарија. Двете влади, кои сочувствуваат со Москва, беа побавни од другите членки на ЕУ во намалувањето на зависноста од рускиот гориво и крај на финансирањето на војната во Украина. Плаќањето повисоки цени за алтернативни извори дополнително ќе ги оптоварува нивните буџети. Но, Молдавија е посиромашна и политички понестабилна – продолжената криза може да има сериозни економски и политички последици. Тоа би можело да биде токму она што го сака Москва.
Политичка игра?
Русија би можела да ги снабдува своите сојузници во Придњестровје преку Турција, иако по повисока цена. „Газпром“ тврди дека ја прекинал испораката бидејќи Кишињев должи речиси 700 милиони долари. Меѓутоа, молдавската влада тврди дека меѓународната ревизија открила дека вистинскиот долг е околу 9 милиони американски долари, од кои повеќето се вратени.
„Ова не го третираме како енергетска криза, туку како безбедносна криза предизвикана од Русија со цел да ја дестабилизира Молдавија, и економски и социјално“, рече Олга Роска, советничка за надворешна политика на молдавскиот претседател. „Јасно е дека ова е операција пред парламентарните избори во 2025 година, со цел враќање на проруските сили на власт“, додаде таа.
Односите меѓу Молдавија и Москва се напнати. Поранешната членка на СССР Молдавија ги започна преговорите за влез во ЕУ и дополнително се дистанцира од Русија од почетокот на војната во Украина. Претседателката Маја Санду беше реизбрана минатата година и покрај доказите за масовна кампања против неа од Москва. Но, кампањата не запре.
