‘КОЛАПС НА СИСТЕМОТ !?’ – Империјата на Европската унија се ‘распаѓа’: “Митот за голема сила е срушен, а сето тоа поради овој човек…“
Откако Реџеп Таип Ердоган тесно победи на претседателските избори во Турција и влезе во третата деценија од неговото владеење, бројните реакции за неговиот реизбор не престануваат.
Британскиот весник The Telegraph ја тематизира победата на „модерниот султан“ во претседателската трка со Кемал Киличдароглу преку глобалната позиција и моќ на Европската унија.
Одбранбениот уредник на весникот, Кон Кафлин, во својата анализа наведува дека сите претензии дека Европската унија може да биде голема сила во светските работи се целосно разоткриени со реизборот на Реџеп Таип Ердоган за претседател на Турција.
Впрочем, како што се наведува, не толку одамна Брисел се обидуваше да ја убеди Турција да стане членка на ЕУ. Земјата сè уште официјално се смета за кандидат за членство, иако Анкара едвај постигна напредок во спроведувањето на неопходните институционални реформи од 2004 година.
Според Реџеп Таип Ердоган, Турција се уште копнее за членство во ЕУ, а турскиот претседател минатата година на состанокот на амбасадорите на ЕУ во турската престолнина нагласи дека членството во ЕУ останува стратешки приоритет на Турција. Реалноста, сепак, е дека додека Реџеп Таип Ердоган е на власт, Турција има приближно исти шанси да се приклучи на европскиот блок како Русија под водство на Владимир Путин, наведува авторот.
Не е само сè поавтократскиот начин на владеење на Реџеп Таип Ердоган за време на неговите 20 години на власт, со наметнати драстични ограничувања на парламентот, судството и медиумите, што го прави отпадник. Неговата поддршка, како што наведува авторот, на исламистичката вера – веројатно мислејќи на исламистичкото разбирање и толкување на муслиманската религија – онаа која целосно ги отфрла либералните слободи за кои се залага Западот, го прави неговото гледиште анатема. Тој е, на крајот на краиштата, како што истакнува авторот на текстот, политичар кој ја започнал својата кампања за реизбор со евоцирање на османлиското освојување на Византиската империја во 1453 година.
Во такви околности, тесната изборна победа на Реџеп Таип Ердоган, во која тој обезбеди нешто повеќе од 52 отсто од гласовите наспроти секуларистичкиот противкандидат Кемал Киличдароглу, значи дека амбициите на Турција за членство во ЕУ ќе бидат недостижни во блиска иднина, оставајќи го Брисел да го чека денот на замисленото членство на Турција во ЕУ.
Реизборот на Реџеп Таип Ердоган за уште еден петгодишен мандат, во кој тој најверојатно ќе ги прошири своите автократски тенденции на сметка на демократските институции во земјата, секако претставува значаен предизвик за ЕУ, оној кој сериозно ги предизвикува нејзините амбиции да се позиционира како велесила на „мека“ моќ еднаква по големина на САД и Кина.
Кредибилитетот на ЕУ веќе е под интензивна контрола поради нејзиниот неубедлив одговор на украинската криза. Постојат длабоки поделби меѓу некои големи сили, како Германија, Франција и Италија – кои се обидуваат да заземат помалку конфронтирачки став кон Москва – и растечките источноевропски сили, како што е Полска, кои тврдат дека долгорочната безбедност на континентот бара Русија да страда.
ЕУ повеќе не може да си дозволи да одржува амбивалентен, идиосинкратски пристап кон Анкара. Во еден момент, Брисел нуди огромни мито за да го запре бранот илегални мигранти што ја преплавуваат Европа, а потоа ја осудува Турција за нејзините блиски врски со Русија, сојуз за кој високиот комесар на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, неодамна кажа дека е причината за загриженост.
За Реџеп Таип Ердоган, од друга страна, пријатниот однос што го има со Кремљ е благодат што се однесува до турската економија. Економската криза што ја зафати Турција, со инфлација во моментов над 40 отсто, би била многу полоша доколку не беа односите руски-туристи кои се собираат во земјата, со што се избегнуваат санкциите на ЕУ.
Со оглед на претходните несреќни епизоди на ЕУ во односите со Реџеп Таип Ердоган, малку Европејци ќе имаат голема доверба дека европскиот блок може да ја убеди Анкара да се откаже од поддршката за Русија за да воспостави поблиски врски со Брисел.
