Луѓето на Трамп на мировна мисија: Тајни контакти со Зеленски и Путин, историска средба на повидок

Високиот советник и помошник на претседателот во Белата куќа, Стив Виткоф, за „Брајтбарт њуз“ изјави дека се надева на непосреден мировен самит каде што украинскиот претседател Володимир Зеленски и рускиот претседател Владимир Путин ќе се сретнат лице в лице за да преговараат за крај на војната во Украина.

„Се надевам“, рече Виткоф кога новинарите го прашаа дали таков самит би можел да се случи наскоро, за време на обемното видео интервју минатата недела во Белата куќа, снимено во четврток попладне.

Виткоф понуди да посредува во таков разговор, и оттогаш стапи на сила долгоочекувано примирје меѓу Русите и Украинците, кое траеше неколку дена, додека извештаите сугерираат дека самитот би можел да се одржи уште оваа недела, евентуално во Турција.

Претседателот Доналд Трамп, заедно со Виткоф, е на пат кон Блискиот Исток за серија средби во Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и Катар. Но, нема да биде тешко за претседателот, или Виткоф, да скршнат од тој пат и да одат во Истанбул ако извештаите се покажат како вистинити. Иако интервјуто е снимено пред објавувањето на информациите, се чини дека сугерира дека дел од него може да биде вистина.

„Мислам дека е сосема можно“, рече Виткоф за потенцијалниот мировен самит меѓу Зеленски и Путин. „Мислам дека повлекувањето на САД од овој конфликт – со други зборови, ако кажат дека тоа не е наша војна и дека ние дадовме сѐ од себе – би било лошо решение за сите. Лошо за Европејците, лошо за Украинците и не мислам дека би било добро ниту за Русите. Мислам дека Русите навистина сакаат мирно решение и дека двете страни се обидуваат да разберат што тоа значи за нив. Нашата работа е да ги собереме во иста просторија и да им покажеме дека алтернативите на мирното решение се лоши за сите. Тоа е нашата задача“, додаде Виткоф.

Виткоф, исто така, рече дека војната била „глупава војна“, дека „не морала да се случи“ и дека немало да се случи доколку Трамп бил во Белата куќа во 2022 година кога Русија ја нападна Украина.

Сепак, бидејќи претседател во тоа време беше демократот Џо Бајден, избувна војната и трае повеќе од три години. За време на изборната кампања во 2024 година, Трамп вети дека ќе ја заврши војната и активно преговара со Виткоф како еден од главните пратеници. Покрај Виткоф, претседателот ги вклучи и потпретседателот Џ.Д. Венс, државниот секретар Марко Рубио, секретарот за финансии Скот Бесент и министерот за одбрана Пит Хегсет – меѓу многу други – во решавањето на конфликтот.

„Претседателот рече, и ние веруваме во она што го кажа, дека тоа била глупава војна. Не морало да се случи“, рече Виткоф. „Тоа немаше да се случи ако немаше лажни избори и ако тој беше претседател. Мислам дека треба да ги собереме сите на иста маса. Решенијата се наоѓаат кога има директен разговор. Треба да ги собереме Украинците и Русите на иста маса. Ова беше жестока војна – тие не се сакаат едни со други. Треба да го промениме тоа. Треба да ги натераме сите да мислат дека одговорниот пристап кон решавањето на овој конфликт е дипломатски. Ако тоа е она што го сакате – вие, Русија – ако верувате дека има корист за вашето општество од завршувањето на оваа војна, а вие, Украина, го сакате истото, тогаш треба физички да ве собереме во иста просторија. И понудив да потрошам колку што е потребно време за посредување. Она што го предлагаме е директен разговор меѓу двете страни – што е можно поскоро“, рече Виткоф.

Виткоф нагласи дека Трамп им издал „ултиматум“ на двете страни дека мора да постигнат напредок кон траен мир, или САД ќе се повлечат.

„Претседателот им постави ултиматум на двете страни: без директни разговори и ако тие не се случат наскоро, тој верува дека САД треба да се повлечат од овој конфликт, што и да значи тоа“, рече Виткоф. „Сакаме да посредуваме во ова. Ова не е наша војна. Ние не ја започнавме, но сакаме да помогнеме да се заврши. Начинот на кој можеме да го направиме тоа е преку прекин на огнот – сите го запираат насилството и поминуваме некое време заедно за да се обидеме да ги решиме главните проблеми. И мислам дека можеме да го направиме тоа“, нагласи Виткоф.

Главните прашања што остануваат нерешени се однесуваат на териториите во Украина, клучна нуклеарна централа која моментално е надвор од употреба и пристапот на Украина до важни водни патишта.

„Мислам дека главните проблеми во регионот се нуклеарната централа и како Украинците можат да ја користат реката Днепар и да излезат на море“, рече Виткоф. „Постојат работи што не би било тешко да се решат ако ги доведеме страните на иста маса, ако тие разговараат меѓусебно, ги стеснуваат прашањата и изнајдат компромиси и креативни решенија за нивните грижи. Ако го постигнеме тоа физички, мислам дека имаме големи шанси да го завршиме конфликтот“, додаде Виткоф.

Во дополнително прашање за преостанатите прашања, Виткоф објасни дека во Украина има околу пет региони кои моментално се спорни меѓу двете страни – два се под силна руска контрола, а три под мешана украинска контрола. Тој, исто така, рече дека деактивираната нуклеарна централа Запорожје е „бисер на некој начин“ поради количината на електрична енергија што може да ја произведе и во моментов е „голем дел од оваа дискусија“. Исто така, важен е пристапот до водните патишта и начинот на кој Украина пристапува до Црното Море – што ѝ овозможува пристап до светските океани преку Средоземното Море.

„Мислам дека направивме многу работа за да го стесниме проблемот“, рече Виткоф.

„Главните точки на спор се сведуваат на тие пет региони. Русија има контрола – огромна контрола – врз два од тие региони. Украинците имаат некаков вид контрола врз другите три, па затоа станува збор за проценка – постои разлика помеѓу линиите на фронтот, каде што се војниците и административните граници. Значи, неформално разговараме со двете страни. Сакаме директен разговор на преговарачка маса, но сега зборуваме за тоа што Русија би прифатила во тие региони. Дали би се повлекле зад одредени административни линии? Истото важи и за Украинците. Нуклеарната централа Запорожје е важна затоа што е бисер, но треба повторно да се отвори затоа што снабдува многу електрична енергија на градовите околу Киев. Како Украина ќе пристапи до водата и ќе ги донесе своите стоки на пазарот?“

Виткоф разговараше со највисокото раководство на Украина и Русија како еден од главните претставници на Трамп во обид да се преговара за решение и да се стави крај на војната. Тој доби некои критики за неговата неодамнешна средба со Путин, но е уверен дека постапил правилно по налог на претседателот и е горд на сите разговори што ги имал со клучните засегнати страни.

„Разговарав со двете страни бидејќи како може да се посредува или да се создадат решенија ако не се разговара со сите?“ рече Виткоф. „Разговарав со Андриј Јермак, претседателот Зеленски, министерот за одбрана г-дин Умеров. Имавме навистина добри – позитивни разговори, добри односи. Разговарав и со сите советници за национална безбедност од Англија, Франција, Германија и Италија. И разговарав со претседателот Путин. Нема договор без потпис на претседателот Путин. Тој е лидер на Руската Федерација и не ја разбирам логиката на оние кои се против разговорите со него. Треба да разговараме со сите. Сите актери во овој конфликт мора да бидат вклучени – и не можеме да се потпираме на туѓа верзија на нивните ставови. Треба директно да ги слушнеме. Така се доаѓа до решение. Ставете се во нивна кожа, разберете што им треба, а потоа прашајте се дали можеме да го исполниме тоа. Можеме ли да направиме тие компромиси? Тоа доаѓа од познавањето на другата страна. Претседателот бара од луѓе како мене тие проценки, бидејќи тој треба да ја донесе конечната одлука“, заклучува Виткоф.