Македонија, градежните работници без заштитна опрема
Во центарот на Скопје некои работници работеа на реновирање на зграда. Немале основна опрема за нивна безбедност при работа, како шлемови, заштитни очила од внатрешни фрагменти, ниту пак имало заштитни барикади за заштита при работа на височина.
И покрај инсистирањето на Радио Слободна Европа, никој од нив не се согласи да зборува за условите за работа од страв да не ја изгубат работата.
Сепак, работникот во градежниот сектор Фари Имери за Радио Слободна Европа вели дека освен ракавиците, работодавачите не му дале ништо друго.
Вели дека има работено и на големи височини, во повеќекатници, но никогаш не бил приклучен на заштитното јаже, ниту имал заштитни барикади.
„Работам [во градежниот сектор] 20 години. Можам да кажам дека немаме никакви права. Работодавецот ти дава пар ракавици, ништо друго“, вели Имери.
Тој додава дека бидејќи нема договор за работа, во случај на несреќа при работа, не може да има никакви законски права.
„Пред пет години бев повреден додека работев, ми паднаа 400 килограми на глава. Работодавецот напиша [во извештајот] дека наводно сум бил малтретиран. Верувајте, ми беше жал кога го прочитав извештајот од надлежните органи. После тоа не дојде ни да ме посети да ја види мојата состојба“, вели тој.
Од организациите кои се фокусираат на безбедноста на работниците, велат дека објектите што се реновираат или градат претставуваат ризик за работниците, но и за граѓаните кои поминуваат, бидејќи при изградбата не се ни минималните безбедносни стандарди. почитувани во текот на работите
Реакцијата против градежниците доаѓа откако работник загина во јули за време на работа на зграда во близина на старата железничка станица во центарот на Скопје.
Според податоците, во 2022 година во Северна Македонија на своите работни места починале 22 лица, од кои шест работеле во градежниот сектор.
Михаил Петкоски од Здружението за заштита при работа за Радио Слободна Европа вели дека сопствениците на градежните компании ја занемаруваат безбедноста на работниците. Тоа предизвика повреди на голем број работници во градежниот сектор, иако, според официјалните податоци, бројот на пријавени повредени во градежниот сектор е 14.
Петкоски вели дека голем дел од работниците во овој сектор не ги презентираат случаите кога се здобиваат со повреди, бидејќи работат без договори за вработување и се „невидливи за системот“.
„Работниците во Македонија се навикнати да молчат од страв да не ја загубат работата. Според истражувањето што го направивме, 85 отсто од работниците не се информирани за своите права. Уште помалку се занимаваат со темата безбедност“, нагласува Петкоски.
Тој вели дека поради немање контроли од Трудовиот инспекторат, градежните компании ги занемаруваат правилата за заштита на работниците, обезбедувајќи им ги потребните услови и заштитна опрема потребна за време на работата. Според Петкоски, најлошо е што работодавачите во овој сектор ангажираат работници без договори за вработување и во случај на несреќа тие се невидливи за системот, па не се регистрираат случаи на инциденти при работа.
Безбедноста на градежните работници е загарантирана преку повеќе закони, како што се Законот за работни односи, Законот за безбедност на работното место и Законот за градење.
За гаранција за спроведување на овие закони одговорни се Државниот инспекторат за труд, градежниот и инспекторатите на општинско ниво.
Радио Слободна Европа побара информација од надлежните за колку случаи реагирале овие институции во врска со прекршување на работничките права, но до објавувањето на овој текст не доби никаков одговор.
Една од главните поплаки на градежните работници е и неплаќањето на прекувремените часови. Бидејќи повеќето од нив немаат договори за работа, најчесто се платени само за работата што ја работат, а не и за часовите посветени на работа.
