Македонија, се зголемуваат електронските плаќања
Дигиталните платформи и апликации за плаќање се повеќе се користат од граѓаните во нашата земја. Од банкарските податоци со кои располага Народната банка (од 2017 до 2023 година), е јасен тренд на континуиран раст и употреба на безготовински инструменти за плаќање во споредба со подигање готовина од банкомати или шалтери.
Од Народната банка за весникот КОХА велат дека најновите податоци за 2023 година покажуваат дека бројот на безготовински трансакции во земјата се зголемил за 12,4 отсто во однос на 2022 година и достигнал 218 милиони платни трансакции, со истовремено зголемување од 20,0 отсто од вредноста на овие трансакции. . Истовремено, поизразен пораст од 17,3 отсто е забележан и кај плаќањата со платежни картички, што е последица на поголемиот пораст на плаќањата на ПОС терминалните уреди (18,0 отсто) и солидното зголемување на бројот на трансакции со електронско плаќање во комерцијални продажни места (11,3 отсто). „Податоците за подигнување готовина од банкарските шалтери покажуваат постојано намалување на бројот на трансакции во последните 8 години (најголемо намалување е забележано во 2020 година од 27,5 отсто), со исклучок на 2022 година кога поради нормализирањето на состојбата по пандемијата на Ковид бележи пораст од 10,4 отсто, но надолното движење на подигањето готовина на шалтерите продолжи и во 2023 година. Општиот тренд на намалување на трансакциите за подигање пари од шалтерите, покрај тоа што покажува практичен банкомат за обезбедување готовината (просечниот годишен пораст за последните 8 години е 1,82 отсто), покажува и промената на навиките на граѓаните за зголемена употреба на безготовински инструменти за извршување на плаќањата“, велат од Народна банка.
Од таму додаваат дека кај нас и покрај јасниот тренд и очекувањата за пораст на безготовинските плаќања во иднина, граѓаните и компаниите ќе продолжат да користат готовина за плаќање според нивните потреби и преференци.
„Народната банка, заедно со другите чинители во државата, активно учествува во креирањето на соодветна законска рамка која, меѓу другото, целосно ги препознава технологиите и иновациите во плаќањата. Така, веќе имаме здрава основа за охрабрување на безготовинските плаќања како што се онлајн плаќањата. Една од најзначајните придобивки од новата законска рамка во областа на плаќањата е отворањето на пазарот за влез на нови даватели на платежни услуги покрај банките, односно специјализирани платежни институции и институции за електронски пари за кои, пред се, технологијата и иновациите се неопходни за креирање на нивните бизнис модели“, додаваат од Народна банка.
Исто така, најавија дека со новата законска рамка, поконкретно со Законот за платежни услуги и платежни системи, има и ограничување на висината на провизиите што банките ги наплаќаат меѓу нив, што влијае на намалувањето на надоместоците што трговците ги плаќаат за користење на нивните електронски уреди. „Висината на овие меѓубанкарски провизии првпат се ограничи на 1 процент со почетокот на примената на Законот за платежни услуги и платежни системи од јануари 2023 година, со обврска за постепено намалување до почетокот на 2025 година, не треба да биде повисока од 0,2 отсто од вредноста на платежната трансакција направена со дебитна картичка, односно од 0,3 отсто за кредитна платежна картичка. Затоа, очекувањата дека ова ќе ги поттикне корисниците на платежните услуги сè повеќе да ги користат методите на електронско плаќање, верувајќи во брзината, ефикасноста и безбедноста што ги нудат, се сосема реални, но ќе поттикне и поголем број на големи трговци од друга страна, да инсталирајте електронска опрема или други современи и технолошки канали за прифаќање плаќања“ заклучуваат од Народна банка.
Инаку, преминот од потребата од готовина во корист на безготовинските плаќања се случува со значителна брзина и динамика, а причините се технолошкиот напредок и дигитализацијата што овозможуваат леснотија и сигурност на безготовинското плаќање во споредба со употребата на „готовина“. онлајн купување на глобално ниво.
