Македонски полицаец со лажни пари го „преплави“ косовскиот пазар

Македонски полицаец, уапсен на Косово, е осомничен дека произвел околу 2 милиони лажни монети од 2 евра, соопшти Агенцијата на Европската унија за соработка во кривичната правда (Европравда). Илјадници монети кои биле фалсификувани од неговата група завршиле на Косово.

34-годишниот полицаец наместо да брка фалсификатори и криминалци, се претворил во фалсификатор на пари. Уапсениот на 4 август во Приштина е од Македонија. Работел во македонската полиција за борба против тешки кривични дела и организиран криминал.

„Истрагата ќе има за цел да го открие целосниот обем на фалсификување на монетите“, соопшти Еуројуст.

Извори на Радио Слободна Европа од истрагата велат дека уапсениот бил дел од мрежата на фалсификатори, но не и „мозокот“ на акцијата.

Неговото апсење беше извршено по повеќемесечно планирање од страна на македонските и косовските власти, со поддршка на Европравда и Европската полициска агенција (ЕВРОПОЛ).

Во истрагата што против него се водеше учествувале и колеги на полицаецот уапсен од Одделот за борба против тешки кривични дела и организиран криминал, информираат од Основното јавно обвинителство. Во оваа повеќемесечна истрага учествуваа разузнавачки службеници, истражители и обвинители од Косово и Македонија.

Фалсификуваните пари биле произведени со две машини во подрум во Скопје.

Полицијата запленила и две вреќи со монети. Фалсификаторите користеле шест различни верзии пронајдени на страната на монетата од 2 евра.

Во заедничкото соопштение на македонското и косовското обвинителство, се вели дека стотици илјади лажни монети „произведени“ во Македонија го „преплавиле“ косовскиот пазар од минатата година. Но, во последното соопштение на Централната банка на Косово се подразбира дека проблемот со фалсификуваните пари е уште поголем.

оа се должи на фактот што за година и пол ЦБК повлече од оптек 2,5 милиони монети од 2 евра, кои достигнуваат вкупна вредност од 5 милиони евра.

Од оваа институција соопштија дека околу 54.000 апоени од по 2 евра се откриени и спречени да влезат во финансискиот систем, „отстранувајќи ги од оптек како фалсификувани пари“.

Но, фалсификуваните пари во подрумот во Скопје не завршиле само на Косово. Тие циркулираа и во земјата каде што се произведени, во Македонија. Преку патарините што се плаќаа за минување на автопатиштата вршеа во оптек на македонска територија фалсификувани пари, бидејќи само таму е дозволена употреба на девизи.

Банката одговорна за наплата на овие приходи потоа ги испратила сомнителните монети на проверка до Македонската народна банка.

Од Народната банка на Македонија за Радио Слободна Европа велат дека во последните три години откриле повеќе од 50.000 евра лажни монети.

Оваа банка врши различни инспекции и анализи за да утврди дали монетите се оригинални или лажни.

Само минатата година биле откриени вкупно 11.489 метални евра, од кои 11.112 ковани пари од 2 евра, а 367 монети од 1 евро. Во 2022 година биле откриени и фалсификувани монети од 10.717 2 евра и 231 1 евро, велат од Народната банка за РЕЛ.

Апсењето на вработен во македонското МВР не беше прв случај македонски државјанин да биде уапсен на Косово под сомнение дека во оптек пуштил фалсификувани монети. Во декември минатата година, Специјалното обвинителство на Косово објави дека се уапсени тројца македонски и тројца косовски државјани, откако кај нив биле пронајдени фалсификувани банкноти од 2 евра во вредност од 85.000 евра.

Тие беа уапсени на 28 ноември, а потоа косовското обвинителство соопшти дека во акцијата биле пронајдени вкупно 42.505 монети од по 2 евра.

Односно, Обвинителството изјави дека во некои кеси ставиле фалсификувани пари, прикривајќи ги така што изгледаат како обична стока, а на 28 ноември ги испратиле на Косово.

Специјалното обвинителство соопшти дека тројцата осомничени Македонци се сретнале со тројцата осомничени Косовци во село во близина на Урошевац за заедно да продолжат кон Приштина.

Косово не е дел од еврозоната, туку го користи еврото.

Во јули минатата година, на Косово беа регистрирани уште најмалку два случаи кога беа конфискувани илјадници фалсификувани евра, кои влегле во земјата од Македонија и Турција.

Ateworld, Косовскиот сервис на Радио Слободна Европа разговараше со неколку сопственици на сметки на апликацијата TikTok, кои потврдија дека можат да внесат фалсификувани пари во Косово. За да не се стори кривично дело, РЕЛ не нарачал лажни пари од овие два профила, за да потврди дали навистина се испратени или не.

Косовската полиција не одговори на REL дали ги истражува овие профили или луѓето кои тврдеа дека управуваат со овие сметки на социјалните мрежи.

Според Кривичниот законик на Косово, секој што ќе произведе фалсификувани пари за да ги пушти во оптек како вистински, се казнува со затвор од една до десет години.

За криминалците, ова е профитабилен бизнис затоа што ретко кој трговец или плаќач не успева да провери дали парите се фалсификувани, иако лесно можат да го направат тоа.

Оригиналните монети од еден, два и пет центи се челични бакар и се многу магнетни. Додека надворешните прстени на оригиналните монети од 1 и 2 евра, но и од 10, 20 и 50 центи не се метални, сметаат експертите на Централната банка на Германија.

Добивката од фалсификуваните пари „одат под радар“, бидејќи овие монети можат многу лесно да циркулираат поради нивната мала економска вредност и се користат во секојдневната трговија. Поретко се откриваат поради нивната мала вредност, за разлика од хартиените монети кои имаат поголема вредност.

Според македонските закони, за пуштање во промет фалсификувани пари едно лице може да се казни со затвор од една до десет години. Но, доколку делото предизвикало „немир во економијата на земјата“, предвидена е казна затвор од најмалку пет години.

Според законите во Македонија, секој што случајно платил или примил фалсификувани пари се казнува, односно парите се одземаат без право на надомест.

Во последните две години Европската централна банка предупреди на голема „поплава“ од фалсификувани пари на пазарите низ еврозоната.

На пример, во 2023 година при уплати во Германија биле откриени приближно 115.9000 фалсификувани монети, додека оваа бројка во 2022 година, според податоците на германската централна банка, била околу 73.400. Според статистичките податоци, во Германија имало 14 фалсификувани монети на 10.000 жители.

Во април оваа година, шпанската полиција разби криминална група осомничена дека дистрибуирала фалсификувани монети од 2 евра низ Европа. Со помош на ЕУРОПОЛ, во Толедо, Шпанија, пронајдени се работилници каде се произведувале фалсификувани пари. Оваа банда на европскиот пазар внесе речиси 500.000 фалсификувани монети со „висок квалитет“. Уапсени се десет лица, за кои се наведува дека се кинески државјани.

Според новинската агенција ДПА, истрагата „била исклучително тешка, не само затоа што бандата била толку таинствена, туку и затоа што практично е невозможно да се трага по фалсификуваните пари“.

До декември 2021 година, речиси 141 милијарда монети биле во оптек низ еврозоната, според податоците на Европската централна банка.