Во БиХ, инфлацијата се намалува, но и понатаму е на непријатно ниво. Неговиот просек се очекува да биде шест проценти. Доколку инфлацијата продолжи или е уште полоша од проекциите на ММФ, ќе биде неопходно дополнително да се зајакне намалувањето на трошоците за …
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) смета дека е неопходно да се зголеми каматната стапка во Босна и Херцеговина и дека Централната банка на Босна и Херцеговина треба да го направи првиот чекор во таа насока со цел да се намали големата разлика што моментално постои меѓу каматата. стапки во Босна и Херцеговина и во еврозоната“, беше објавено во вторникот на прес-конференција во Сараево.
Во БиХ, инфлацијата се намалува, но и понатаму е на непријатно ниво. Неговиот просек се очекува да биде шест проценти. Доколку инфлацијата продолжи или е уште полоша од проекциите на ММФ, ќе треба дополнително да се зајакне намалувањето на трошењето на фискалниот план, а потоа може да дојдеме до ситуација оние зголемувања на платите што се усвоени од минатата година, со цел тие мораа да бидат напуштени.
Во Сараево говореа постојаниот претставник на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во Босна и Херцеговина, Ендрју Џуел и шефот на мисијата за БиХ, која работи во седиштето на ММФ во Вашингтон, Алина Ијанча.
Џевел рече дека во последните денови во Бања Лука и Сараево работеле на нешто што го нарекуваат консултации и дека не биле водени преговори за евентуално склучување на нов аранжман меѓу Босна и Херцеговина и ММФ.
Како што појасни, станува збор за годишна консултација при која се посетува земја членка на ММФ, се разгледува економската и финансиската состојба во таа земја и се даваат совети во однос на политиките и стратешките приоритети.
Шефот на мисијата за Босна и Херцеговина во Вашингтон, Ијанац, зборуваше за економските прогнози, ризиците, како и реформите.
Таа рече дека е евидентно дека има пад на стапката на раст. Таа додаде и дека има пад на инфлацијата, но дека се уште е на непријатно високо ниво.
„Во моментов прогнозираме стапка на раст од два отсто за БиХ, додека инфлацијата се очекува да биде на просечно ниво од шест отсто“, рече Ијанчу.
Потенцирајќи дека има многу неизвесности и ризици, а како три најзначајни ги посочи „наглото забавување на економските активности во Европа, порастот на политичките тензии во Босна и Херцеговина и реализацијата на финансиските ризици“.
Во таа насока, Ијанча подвлекува дека е клучно да се потисне инфлацијата, а дека фискалниот инструмент е главното средство за борба против инфлацијата. „Во оваа смисла, повикуваме на фискална политика која ќе биде помалку експанзивна, а тоа може да се обезбеди со намалување на тековните трошоци“, рече Ијанчу.
Таа понатаму изјави дека е неопходно зголемување на каматите.
„Ја гледаме потребата од зголемување на каматните стапки, во таа смисла Централната банка треба да го направи првиот чекор во таа насока со цел да се намали големата разлика што моментално постои меѓу каматните стапки во БиХ и во еврозоната“, изјави Ијанчу.
Во контекст на високите финансиски ризици, Ијанчу, исто така, нагласи дека е од големо значење „да се започне со зголемени мерки за обезбедување финансиска стабилност, главно во смисла на подобрување на подготвеноста за кризни ситуации“.
Кога станува збор за реформите, тие треба да бидат насочени кон стимулирање на економскиот раст и отворање различни можности за луѓето.
„Во однос на фискалните реформи, многу е важно да се ограничат тековните трошоци на одржлив начин. Понатаму, значајни резултати може да се добијат со спроведување на преглед на вработеноста во јавниот сектор. Неопходно е подобро да се насочат социјалните придобивки, да се поттикнат јавните инвестиции, што пак би го стимулирало растот во приватниот сектор. Неопходно е да се работи на зголемување на транспарентноста во јавните претпријатија.
– Спречување на перење пари-
Во однос на финансискиот сектор и реформите во оваа смисла, Ијанчу истакна дека од клучно значење е формирање на фонд за финансиска стабилност, кој би помогнал во случај на потреба од реструктуирање на банките и да биде подготвен во исклучителни околности да обезбеди ликвидност.
Таа истакна и дека сметаат дека е важно да се подобри деловното опкружување, да се работи на дигитализација и постепена транзиција кон зелена енергија, како и потребата од подобрување на борбата против корупцијата.
Ијанча на крајот повика на итна акција по два основи.
„Потребно е што поскоро да се усвои нов закон за спречување на перење пари и финансирање терористички активности и да се подготви механизмот на ЕУ за гранично прилагодување на емисиите на јаглерод“, рече таа на Ијанку.
На новинарско прашање за евентуален нов аранжман меѓу ММФ и Босна и Херцеговина, Ијанчу одговори дека ММФ сè уште има формално барање за програма со Босна и Херцеговина. Таа рече дека некои претставници изразиле сопствен интерес, дека се разгледуваат можностите за евентуален аранжман, но се уште нема формално барање од државата. На прашањето за кои претставници на властите станува збор, Ијанчу одговори дека тоа не е прашање за неа, туку за Босна и Херцеговина. властите. токму за Босна и Херцеговина. властите.
Зборувајќи за конкретни мерки за сузбивање на инфлацијата, според неа, тие се однесуваат на комбинираното ограничување на фискалната потрошувачка и зголемувањето на каматните стапки. На владите им останува да идентификуваат кои ставки се погодни за намалување на трошоците, односно ставки каде што може да се заштеди.
Сега, со падот на инфлацијата, паѓа и обемот на приходите, додека тековната потрошувачка е зголемена и ќе продолжи како таква поради трајноста на споменатите мерки. Советуваме мудар пристап“, заклучи Ијанчу.
– Во Федерацијата потребата од финансирање е умерена, уверени се властите во РС-
Одговарајќи на второто прашање за споредба на состојбите во субјектите на Федерацијата и РС, Ијанчу најпрвин нагласи дека при формулирањето на нивните препораки се трудат секогаш да даваат препораки кои се формулирани за БиХ како земја членка на ММФ и продолжи :
„Можам да зборувам за еден од тие сегменти, да ви дадам пример за нешто поинаква ситуација кога се во прашање финансиските потреби меѓу двата субјекта. Можам да кажам дека кога се сведува на тоа, има разлика. Во Федерацијата во моментов има донекаде умерена потреба од финансирање. Субјектот Федерација може да си дозволи малку повеќе простор во оваа смисла, тој е во подобра позиција, додека РС како субјект има малку поголеми потреби за финансирање во моментов. Во нашите разговори со властите во РС, добивме впечаток дека тие се многу уверени дека ќе можат да ги претстават, односно да се соочат со овие потреби за финансирање преку комбинација на домашно и надворешно задолжување“.