Научниците велат дека речиси 40 проценти од светските глечери се блиску до колапс

Светските глечери се во лоша состојба, при што речиси 40% од нивната вкупна маса е веќе на работ на колапс, дури и ако глобалните температури веднаш престанат да растат, покажува нова студија .

Истражувачите проценуваат дека глечерите на крајот ќе изгубат 39% од својата маса во споредба со 2020 година, тренд кој сега е неповратен без оглед на тоа што ќе се случи следно и веројатно ќе придонесе за зголемување од 113 милиметри на глобалното зголемување на нивото на морето.

Загубата се зголемува на 76% ако светот продолжи да ги следи своите тековни климатски политики, кои веројатно нема да успеат да го одржат глобалното затоплување под 1,5 степени Целзиусови, според труд објавен во списанието „Сајенс“, пренесува „Телеграф“.

Второто сценарио би можело да биде катастрофално за земјите што зависат од водата од топењето на глечерите за наводнување, енергија и вода за пиење; свет во кој се губи 39% од масата на глечерите во споредба со 76% е „разликата помеѓу можноста да се прилагодиме на загубата на глечерите и неможноста“, изјави за Си-Ен-Ен Џејмс Киркам, глациолог во Меѓународната иницијатива за криосфера за клима.

Иако студијата нуди мрачна прогноза за глечерите во светот, нејзините автори се обидуваат да „пренесат порака на надеж“, вели Лилијан Шустер, истражувач на Универзитетот во Инсбрук во Австрија, која беше еден од раководителите на студијата.

„Со студијата, сакаме да покажеме дека со секоја десетина од степен помалку глобално затоплување, можеме да го зачуваме глечерскиот мраз“, изјави таа за Си-Ен-Ен.

Речиси 200 земји ветија дека ќе работат заедно во Парискиот договор од 2015 година за ограничување на глобалното затоплување. Земјите ветија дека ќе го одржат глобалното затоплување далеку под 2 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа и, доколку е можно, на 1,5 степени. Секоја земја е одговорна за развивање на сопствени планови за постигнување на овие цели.

Но, температурите продолжуваат да растат – светот моментално е на добар пат за затоплување до 2,9 степени до 2100 година. И секое дополнително зголемување од 0,1 степен помеѓу 1,5 и 3 степени на затоплување резултира со губење на дополнителни 2% од глобалната маса на глечерите, предвидува студијата.

„Ние не сме активисти, ова е научен говор“, рече Хари Зеколари, истражувач на Слободниот универзитет во Брисел во Белгија и ЕТХ Цирих во Швајцарија, кој беше ко-водител на студијата.

„Понекогаш, коментарите што ги добиваме се како: „Јас сум алармант и ги плашам луѓето“. Јас велам: „Се обидувам да го дадам она што ни го даваат нашите компјутерски броеви“, додаде Зеколари.

Оваа „значајна“ студија е „еден од најважните делови од работата за проекција на глечерите што е направена оваа деценија“, рече Киркам, кој не беше дел од истражувачкиот тим, но го презентираше трудот на конференцијата на Обединетите нации во саботата.

До овој труд, претходните студии за проекции ги завршуваа своите предвидувања на 2100 година – датум што често се користи во политичките кругови за мерење на потенцијалното влијание на климатската криза, рече Киркхам.

Но, на глечерите може да им требаат години, па дури и векови, за да се стабилизираат откако ќе се промени климата, што значи дека вистинскиот ефект од зголемувањето на температурите би можел да биде маскиран во годините што доаѓаат.

За да се истражи овој феномен, оваа студија користела осум претходно постоечки модели на глечери и вршела симулации што опфаќале векови, предвидувајќи како секој глечер ќе еволуира во тој временски период.

Користењето на толку многу модели даде широк спектар на резултати. На пример, откритието дека глечерите на крајот ќе изгубат 39% од својата маса ако продолжат сегашните температури беше просечен резултат во збир на податоци што се движеше од 15% до 55%.

Но, иако опсегот на резултати е „прилично голем“, тие „покажуваат ист тренд“, рече Гудфина Адалгеирсдотир, професорка на Универзитетот во Исланд, која не беше вклучена во студијата.

„Пораката е многу јасна. Сите модели покажуваат истото, дека како што се зголемува затоплувањето, губиме повеќе маса на глечерите“, изјави таа за Си-Ен-Ен.

За Зеколари, неизвесностите во резултатите покажуваат дека „сè уште има многу работа кога станува збор за споредување на различни модели“.

Овие ефекти варираат и во зависност од регионот, во зависност од тоа колку секој глечер е изложен на климатските промени, покажа студијата.

Глечерите во Западна Канада и САД, североисточна Канада, Скандинавија и рускиот Арктик се меѓу оние кои се особено изложени на ризик.