Најголемиот глечер во светот брзо се распаѓа на неколку големи парчиња

Научниците од Британското антарктичко истражување (BAS) соопштија дека најголемиот леден брег во светот „брзо се распаѓа“ на неколку големи „многу големи парчиња“.

Со тежина од речиси милијарда метрички тони (1,1 трилион тони) и површина од 3.672 квадратни километри, малку поголема од Зеничко-Добојскиот кантон, ледениот брег A23a е внимателно следен од научниците откако се отцепи од ледениот гребен Филхнер-Роне на Антарктикот во 1986 година.

A23a ја има титулата „најголем тековен глечер“ неколку пати од 1980-тите, а повремено е надминат од поголеми, но пократковечни глечери, вклучувајќи ги A68 во 2017 година и A76 во 2021 година.

Ендру Мајерс, океанограф во BAS, за CNN во е-пошта во среда изјави: „Глечерот брзо се распаѓа и отфрла многу големи парчиња, кои Националниот центар за мраз на САД, кој ги следи, ги означи како големи ледени брегови“.

„Мегабергот“ сега се намалил на околу 1.700 квадратни километри, според Мајерс, што е приближно колку големината на Голем Лондон.

A23a остана на дното на морето Ведел на Антарктикот повеќе од 30 години, веројатно сè додека не се намали доволно за да го ослабне својот стисок на морското дно.

Потоа беше однесен од океанските струи во 2020 година, пред повторно да се заглави во Тејлоров пердув – името дадено на виорот на вода предизвикан од океанските струи што удираат во подводна планина – сè додека не беше објавено минатиот декември дека повторно се движи. Во март оваа година, се насука на континенталниот гребен пред повторно да се однесе во мај.

Мајерс ги објасни околностите што доведоа до распаѓање на ледениот брег.

„Следи силен млаз од струја познат како Јужен Антарктички Циркумполарен Струен Фронт (SACCF) во насока спротивна од стрелките на часовникот околу Јужна Џорџија откако слободно пловеше во мај, откако остана заглавен на континенталниот гребен неколку месеци во март. Овој млаз веројатно на крајот ќе го однесе глечерот и неговите делови кон североисток – сè уште како дел од алејата на ледените брегови“, објасни тој.

Тој рече дека A23a „следи слична судбина“ како и другите мегабергови, како што се A68 во 2021 година и A76 во 2023 година, кои исто така се распаднаа околу Јужна Џорџија, британска прекуокеанска територија во Јужниот Атлантски Океан, иако останаа во едно парче подолго од двата од нив.

Распаѓањето значи дека круната на најголемиот леден брег во светот сега ја држи D15a, кој има површина од околу 3.000 квадратни километри и, според Мајерс, е „прилично статичен на брегот на Антарктикот во близина на воздухопловната база Дејвис во Австралија“.

А23а моментално сè уште ја држи титулата втор најголем леден брег во светот, но Мајерс рече дека тоа веројатно ќе „се промени брзо“ бидејќи продолжува да се „фрагментира во наредните недели“.

Потоплите температури на водата и почетокот на јужната пролет значат дека тие веројатно ќе се распаднат на „ледени брегови премногу мали за да се следат понатаму“, рече тој.

Пукањето на ледените брегови е природен процес и немало доволно мегабергови за научниците да знаат дали се зголемуваат како што се затоплува светот, рече Мајерс. Сепак, она што е јасно е дека ледените гребени изгубиле трилиони тони мраз поради зголеменото формирање и топење на ледените брегови во текот на изминатите неколку децении, од кои голем дел се должи на затоплувањето на океанската вода и промените во океанските струи, додаде тој.

Климатските промени предизвикани од човекот предизвикуваат алармантни промени на Антарктикот, што би можело да доведе до катастрофално зголемување на нивото на морето.

Научниците од поларниот истражувачки брод на БАС, РРС Сер Дејвид Атенборо, го посетија бродот А23а додека беше заглавен на брегот на Јужна Џорџија. Земените примероци неодамна беа вратени во Велика Британија за анализа, изјави портпаролот на БАС за Си-Ен-Ен.

„Насукувањето и масовното испуштање на ладна слатка вода веројатно имале големо влијание врз организмите на морското дно и во околните води. Важно е да се разберат овие влијанија бидејќи големите ледени брегови може да станат почести во Јужна Џорџија како резултат на глобалното затоплување“, рече портпаролот.