Најголемиот европски производител на ракети поврзан со бомбите користени во масакрите во Газа

Најголемиот европски производител на ракети MБДA е поврзан со синџирот на снабдување на бомбите што се користеле во израелските воздушни напади во Газа, што резултирало со смрт на стотици цивили, вклучувајќи и деца, според заедничка истрага на Гардијан, Дисклоу и Фоул д Пари.

Истрагата ги следи клучните компоненти на бомбата со мал дијаметар ГБУ-39, која е користена во повеќе воздушни напади врз Газа по нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година.

Како одмазда, Израел започна геноциден воен напад врз Газа, што предизвика меѓународна загриженост поради обемот на цивилните жртви и уништувањето.

MБДA, мултинационална компанија за одбрана во заедничка сопственост на БAE Системи (Велика Британија), Ербас (Франција) и Леонардо (Италија), произведува „крилја“ за ГБУ-39 во фабрика во Алабама, во САД. Тие се активираат по лансирањето, овозможувајќи бомбата прецизно да се насочи кон целта.

Самите бомби се произведени од американскиот одбранбен гигант „Боинг“. Приходите од американската воена опрема на MБДA течат преку MБДA УK, со седиште во Хартфордшир, и до централната канцеларија на групата во Франција.

Според евиденцијата на компанијата, MБДA минатата година поделила речиси 350 милиони фунти дивиденда на своите тројца акционери.

Потврдени цивилни жртви

Користејќи докази од отворен извор и експертска анализа, истрагата потврди 24 случаи каде што бомбите ГБУ-39 биле користени во напади што резултирале со цивилни жртви. Во секој од тие инциденти наводно имало деца меѓу жртвите.

Многу од нападите се случиле без предупредување, ноќе, и биле насочени кон згради како што се училишта и шаторски кампови каде што се засолнувале раселени цивили.

Некои од овие воздушни напади моментално се под лупа на ОН и Амнести Интернешнл, кои изразија загриженост за потенцијални прекршувања на меѓународното хуманитарно право.

Амнести ги опиша неколку од нападите како сомнителни воени злосторства.

MБДA го потврди својот договорен однос со Боинг за снабдување на склоповите на крилата на бомбата и во соопштението изјави дека „се придржува [до] сите релевантни национални и меѓународни закони што се применуваат за трговијата со оружје во земјите во кои работи… од кои сите имаат политики за извоз и работат со цврсти режими за контрола на извозот“.

Проток на оружје и меѓународен надзор

ГБУ-39 се испорачува во Израел преку програмата за воена помош на САД, која овозможува купување оружје со користење на американски грантови и заеми. Бомбите се испорачуваат и директно од Боинг и од американските воени залихи.

Од октомври 2023 година, околу 4.800 бомби ГБУ-39 се испорачани во Израел. Најновата пратка, која се состои од 2.166 бомби, беше објавена во февруари 2025 година – што се совпаѓа со извештаите на Обединетите нации дека речиси 70% од Газа е сведена на урнатини.

Во септември, британскиот министер за надворешни работи, Дејвид Лами, суспендираше некои лиценци за извоз на оружје за Израел, наведувајќи го ризикот од „сериозни прекршувања“ на меѓународното хуманитарно право. „Потегот беше наменет за таргетирање предмети што би можеле да се користат во тековниот конфликт во Газа“, рече Лами.

Сепак, активистите велат дека акциите на Велика Британија не се во можност да се справат со поширокиот проток на оружје.

Паузата се однесува само на воена опрема извезена директно од Велика Британија и не влијае на операциите на MБДA во САД.

ГБУ-39, лансирана од борбени авиони, носи релативно мал товар од помалку од 250 фунти и е дизајнирана да погодува цели со прецизност, ограничувајќи ја штетата на околните структури.

Неговата употреба е промовирана од американски функционери, вклучително и под претседателот Џо Бајден, како алтернатива на потешката муниција што се користеше претходно во конфликтот.

Сепак, експертите велат дека бомбата може да биде катастрофална во густо населените области.

Според истрагата, 24-те потврдени напади помеѓу ноември 2023 и мај 2025 година резултираа со повеќе од 500 смртни случаи, вклучувајќи најмалку 100 деца.

Отфрлајќи ги меѓународните повици за прекин на огнот, Израел продолжи со брутална офанзива врз Газа од крајот на октомври 2023 година, при што загинаа речиси 59.000 Палестинци, повеќето од нив жени и деца.

Отфрлајќи ги меѓународните повици за прекин на огнот, Израел продолжи со брутална офанзива врз Газа од крајот на октомври 2023 година, при што загинаа речиси 59.000 Палестинци, повеќето од нив жени и деца.

Немилосрдното бомбардирање ја уништи енклавата и доведе до недостиг на храна и ширење на болести.

Минатиот ноември, Меѓународниот кривичен суд издаде налози за апсење на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и неговиот поранешен министер за одбрана Јоав Галант за воени злосторства и злосторства против човештвото во Газа.

Израел, исто така, се соочува со случај за геноцид во Меѓународниот суд на правдата за својата војна врз енклавата.