На денешен ден, пред 45 години, почина Тито: Оваа негова тајна сè уште не е разјаснета
На денешен ден, пред 45 години, почина Јосип Броз Тито , доживотен претседател на Социјалистичка Федеративна Република Југославија и на Сојузот на комунисти на Југославија, маршал и врховен командант на вооружените сили, кој ја водеше Југославија 35 години .
Поминаа 45 години од смртта на Тито, но многу граѓани на поранешна СФРЈ сè уште го посетуваат неговиот гроб во Куќата на цвеќето во Дедиње, Белград, каде што пред десет години беше погребана и неговата сопруга Јованка.
Датумот на смртта на Тито се совпаѓа со почетокот на економската криза во СФРЈ. Тито се разболе на 88-годишна возраст, но тоа не го спречи да учествува на Самитот на неврзаните во Хавана во 1979 година. Тој ја дочека новата 1980 година во Караѓорѓево, но не можеше да стои, па им честиташе на луѓето од Југославија седејќи. Три дена подоцна, тој бил примен во Клиничкиот центар во Љубљана поради блокада на феморалната и поплитеалната артерија, а на 20 јануари му била ампутирана левата нога, додека во февруари му откажале бубрезите, а потоа развил проблеми со срцето и белите дробови.
Починал на 4 мај 1980 година во 15:05 часот. Во 18:50 часот, сите телевизиски екрани беа затемнети 30 секунди, а потоа водителот Миодраг Здравковиќ со солзи во очите рече: „Другарот Тито е мртов“.
На погребот на Јосип Броз Тито во Белград присуствуваа повеќе од 200 истакнати личности од целиот свет, меѓу кои претседателот на СССР Леонид Брежњев, канцеларот на тогашната Западна Германија Хелмут Шмит, лидерот на ГДР Ерих Хонекер и британската премиерка Маргарет Тачер.
Тито беше погребан во ритмите на Интернационалата и југословенската химна, а сирените одекнуваа во градовите и пристаништата низ целата земја.
Десет години подоцна, поранешна Југославија беше сцена на граѓански војни, по отцепувањето на поранешните југословенски републики, прво на Словенија, а потоа на Хрватска и Босна и Херцеговина.
Јосип Броз Тито е роден во Кумровац, во Загорје, во мешано хрватско-словенечко семејство во мај 1892 година. За време на неговиот живот, 25 мај бил обележан како датум на раѓање, и тоа како „Ден на младоста“.
Како австроунгарски војник, учествувал во Првата светска војна, со чин каплар, меѓу другото и на српскиот фронт. Тој бил ранет и заробен во Галиција, на рускиот фронт, во 1915 година, па затоа поминал некое време како затвореник во Русија. Во неговите официјални биографии, во повоениот период, беше наведено дека потоа учествувал во Октомвриската револуција.
Тој се вратил во Кралството на Србите, Хрватите и Словенците кон крајот на октомври 1920 година, кога станал член на Комунистичката партија. Во 1937 година, тој станал генерален секретар на КПЈ, по разрешувањето и погубувањето на Милан Горкиќ, претходниот лидер на таа партија. Работел и студирал во 1936 и 1937 година во Коминтерната во Москва.
Тоа беше време на најсуровите чистки во рамките на советската номенклатура и комунистичката интернационала, кога беа ликвидирани и значителен број југословенски комунистички шампиони.
Како водач на КПЈ, тој го предводеше партизанското движење во Втората светска војна, а од војната излезе како легендарен водач.
Покрај борбата против окупаторот, единиците под негова команда ја спроведоа комунистичката револуција, за време и по војната, во која, меѓу другото, десетици илјади некомунисти исчезнаа во спроведувањето на револуционерната „правда“ под образложение „борба против соработниците на окупаторот“.
Во 1948 година, тој ја отфрли Резолуцијата на Информбирото на комунистичките партии и се спротивстави на силниот притисок на Сталин, по што вешто балансираше меѓу источниот и западниот блок со години, освојувајќи ја единствената позиција на Југославија како лидер на Движењето на неврзаните.
Дури и денес не е јасно како успеал да претвори мала и воено разорена земја на Балканот во водач на големо светско движење; Оваа слава продолжува и денес, па затоа е доволно да се каже „Белград“ во која било од земјите од неврзаниот блок, од кои многу добија голема помош од Југославија, и дека сите врати се отворени.
Неговата улога во Движењето на неврзаните, во подоцнежната фаза, е особено запаметена по неговите доследни напори да ги држи неврзаните подалеку од влијанието на одредени членови на блокот.
Во внатрешната политика, тој остави аранжман кој на крајот се покажа како неодржлив за функционирањето на СФРЈ, како што беше Уставот од 1974 година, кој практично ја обесвласти државата на сметка на републиките.
