На Европа ѝ се закануваат тешки суши: Ситуацијата веќе е алармантна, а најлошо е во оваа земја

Ситуацијата е многу неповолна во Централна и Источна Европа, каде што сушната зима не ѝ дозволи на почвата да се опорави од минатогодишната суша.

Од Украина до инаку влажната Белгија, недостатокот на врнежи од дожд погоди голем дел од Европа сув бидејќи веќе сме на половина од пролетта. Раната суша претставува проблем за синџирите на снабдување и земјоделците, со потенцијални последици за индустријата, трговијата и глобалната безбедност на храната, пишува „Политико“.

Податоците од Европската опсерваторија за суша од средината на март ги ставаат делови од Полска, Украина, Грција, Балканот, Шведска, Ирска, Германија и други земји во портокаловата категорија на „предупредување“, додека југоисточниот брег на Шпанија веќе е под црвена тревога.

Најтопол март досега
Иако фактори како што е лошото управување со водите, исто така, придонесуваат за услови на суша, научниците велат дека ефектите од климатските промени предизвикани од човекот, вклучувајќи ги сè понепредвидливите модели на врнежи од дожд и повисоките температури, ќе доведат до почести и потешки суши во Европа.

Недостатокот на врнежи од дожд во комбинација со невообичаено топло време – Европа го забележа својот најтоплиот март досега – ја поттикнува оваа тековна суша, изјави главниот истражувач на опсерваторијата, Андреа Торети.

„Ситуацијата предизвикува значителна загриженост, особено во Централна и Источна Европа. Таму, недостатокот на врнежи се акумулира во последните 60 до 80 дена. Внимателно ја следиме ситуацијата бидејќи се развива многу брзо“, рече Торети.

Сегашните услови потсетуваат на оние што ѝ претходеа на разорната европска суша од 2018 година, истакнува Торети. Колку ќе биде сериозна сушата оваа година ќе зависи од времето во наредните недели, а прогнозата не е добра.

„Ако не врне, би можеле да се соочиме со сериозни последици за земјоделството. Климатските прогнози за следните три месеци во областите што веќе се погодени од недостаток на врнежи од дожд не се охрабрувачки“, објаснува Торети.

Горниот слој на почвата е целосно сушен.

Ситуацијата во Германија се влошува особено брзо. Германскиот центар Хелмхолц прикажува повеќе од половина од државата во темно црвена боја, што укажува на „екстремно“ сув површински слој на почвата. Состојбата не е толку критична во подлабоките слоеви на почвата, но тој горен слој е клучен за младите растенија и садници што земјоделците моментално ги одгледуваат.

Во исто време, нивото на водата на реката Рајна, витална артерија за транспорт на стоки во Западна Европа, е на нивоа што се нормални за лето. Како резултат на тоа, реморкерите можат да пловат по реката со половина од вообичаениот товар, што ги зголемува логистичките трошоци и ги забавува синџирите на снабдување.

И Белгија се соочува и со драматичен недостаток на врнежи од дожд. Според Кралскиот метеоролошки институт, шокантно малку дожд наврнало помеѓу 1 март и минатиот вторник. Во тој период немало дожд 33 дена. Вкупно, на метеоролошката станица во Брисел имало само 7,8 милиметри врнежи. Просекот е околу 50 мм.

Белгија ја имаше највлажната година досега во 2024 година, а досега има среќа благодарение на изобилството на подземни води и сè уште не се смета дека е во опасност од целосна суша.

Ситуацијата е далеку полоша во Централна и Источна Европа, каде што сувата зима не ѝ дозволи на почвата да се опорави од минатогодишната суша. Меѓу најтешко погодените земји се Полска и Украина, кои се меѓу водечките светски извозници на жито.

„Потенцијално лошата сезона на жито како резултат на интензивна суша би можела да има значително влијание врз глобалниот пазар на жито“, рече земјоделскиот истражувач Клас Нендел, предупредувајќи на „година на суша“ во регионот, честопати нарекуван житница на Европа.

Иако Европејците веројатно не треба да се грижат за снабдувањето со пекарски производи, високите цени на житото би можеле да ја дестабилизираат глобалната безбедност на храната, која веќе е загрозена од намалувањето на хуманитарната помош од Соединетите Американски Држави.

Сувите услови, исто така, го олеснуваат ширењето на пожарите. Во Лихтенштајн и Австрија, властите веќе изразуваат загриженост за временските услови што се поволни за пожари. Во Украина, опасноста е дополнително зголемена од руските ракети што предизвикуваат пожари во исушените полиња и шуми.

А на Канарските Острови – поплави

Пролетната суша, исто така, врши притисок врз Европската комисија да презентира конкретни мерки како дел од долгоочекуваната Стратегија за отпорност на вода, која се очекува во јуни. Документот треба да се справи со двојниот предизвик за водата – премалку и премногу дожд – предизвикан од глобалното затоплување.

И двете крајности стануваат сè поголем предизвик за Европа, бидејќи климатските промени го нарушуваат планетарниот циклус на водата.

Додека големи делови од континентот се борат со суша, Ланзароте на Канарските Острови во Шпанија прогласи вонредна состојба овој викенд поради обилни дождови и поплави.