Системот на правила за граѓаните кои можат да патуваат во Европската унија без виза, ЕТИАС, се уште нема да се имплементира.
Имено, според Генералниот директорат за миграција и внатрешни работи на ЕУ, ETIAS се очекува да биде готов дури во последниот квартал од 2026 година.
Сепак, планираниот преоден период на запознавање ќе започне во тоа време, а ETIAS нема да стане задолжителен до крајот на 2027 година , пренесува веб-страницата Schengen.news .
Првиот EES
Имплементацијата на системот ETIAS е поврзана со имплементацијата на системот за влез/излез ( EES ), кој затоа треба да се воведе порано. По повеќекратните одложувања, ЕУ се согласи постепено да го воведува ЕЕС од октомври оваа година.
Постепеното спроведување на ЕЕС значи дека земјите-членки ќе можат постепено да го лансираат новиот граничен систем во период од шест месеци.
Доколку ЕУ одлучи да воведе ЕЕС во октомври 2025 година, земјите-членки ќе мора да регистрираат десет проценти од патниците кои ја преминуваат границата по првиот месец.
Во текот на првите 60 дена, системот може да работи без да остава биометриски податоци. Сепак, по три месеци, во јануари 2026 година, сите земји-членки треба да го користат EES со биометриски функционалности, а во април 2026 година треба да заврши воведувањето на системот EES.
Откако EES ќе биде целосно имплементиран, ETIAS ќе стапи на сила . Како што објаснија властите на ЕУ, ETIAS ќе се имплементира шест месеци по EES, што значи околу октомври 2026 година.
„Правилата за патување се променети за повеќето европски земји. Шест месеци по ЕЕС, околу 1,4 милијарди луѓе од 59 земји и територии без визи мора да имаат патна дозвола за да влезат во 30 европски земји за краток престој“, соопшти Генералниот директорат за миграција и внатрешни работи на ЕУ.
ETIAS задолжително од 2027 година.
Значи, иако се очекува да биде подготвен за имплементација од октомври 2026 година, ETIAS ќе биде опција само за првите шест месеци, што претставува преоден период и за патниците и за граничните служби.
За време на периодот на транзиција, кој би траел од октомври 2026 година до април 2027 година, патниците ќе треба да аплицираат за ETIAS, но ќе им биде дозволено да влезат во Шенген зоната во овој период дури и без дозвола за патување под услов да исполнуваат други критериуми за преминување на границата.
По шестмесечен преоден период, во април 2027 година, ETIAS ќе стане задолжителен за сите, освен за оние кои влегуваат во ЕУ за прв пат од крајот на периодот на транзиција. Оваа група патници ќе има грејс период од шест месеци, до октомври 2027 година.
Земајќи ги предвид овие пресметки, тоа значи дека ETIAS ќе стане задолжителен за повеќето во април 2027 година и целосно задолжителен за сите патници без визи во октомври 2027 година.