Нова војна до 2027 година? Кина се вооружува со неверојатна брзина

Американските воени и цивилни стратези се повеќе се загрижени за брзината со која Кина ја развива својата морнарица и бродоградбата воопшто.

Според новиот извештај на вашингтонскиот тинк-тенк Центар за стратегиски и меѓународни студии (CSIS), Соединетите Држави сериозно заостануваат зад Кина во поморската индустрија , не само по бројот на бродови, туку и во капацитетот да ги градат, одржуваат и заменат во случај на војна.

Драматична разлика во производниот капацитет

Во извештајот на CSIS се наведува дека Кина денес има удел од дури 50 отсто од глобалната комерцијална бродоградба, додека САД учествуваат со само 0,1 отсто. Само една државна кинеска бродоградба компанија произведе околу 250 бродови минатата година, повеќе отколку што има изградено целата американска индустрија од крајот на Втората светска војна.

Посебно загрижува фактот што многу од кинеските капацитети за цивилна бродоградба лесно може да се претворат во производство на воени бродови . Таа „двојна“ употреба, велат аналитичарите, би можела да и дозволи на Кина масовно да произведува воени бродови во случај на војна , додека американската морнарица троши години градејќи нови разурнувачи и носачи на авиони поради бирократијата и долгите рокови.

Кинеската флота е поголема и помлада од американската

Според податоците на CSIS, кинеската морнарица денес има околу 400 бродови, додека американската морнарица има 295. И не само што ги има повеќе, туку кинеските бродови во просек се многу понови – дури 70 отсто од нив се лансирани по 2010 година, додека уделот на американската морнарица е само 25 отсто.

Меѓу кинеските пловила има и нови модели како што се стелт-уништувачот од класата „Тип 055 Ренхаи“ и носачот на авиони „Фуџиан“ со електромагнетни катапулти. Кина ја вознемири Австралија минатиот месец испраќајќи мала флота која речиси и беше ривал на целата австралиска морнарица во однос на огнената моќ.

Во меѓувреме, кинеските сили тестираат и амфибиски платформи, пловечки понтонски мостови за брзо пренесување тенкови и војници на бреговите на Тајван, што дополнително ги подгрева стравувањата од можна инвазија .

Структурни проблеми на американската индустрија

За разлика од Кина, американските бродоградители се соочуваат со недостиг на квалификувана работна сила, одложувања и нереални проекции за трошоците. Според еден претставник на конгресната комисија, американската бродоградба индустрија е во „постојана состојба на управување со кризи“.

Изградбата на носач на авиони трае дури 11 години , а подморница или уништувач трае девет. Во случај на продолжен конфликт, САД би можеле да останат без способност да ги заменат изгубените бродови, додека Кина ќе продолжи со производството благодарение на огромниот индустриски капацитет.

Стивен Бидл, професор на Универзитетот Колумбија во Њујорк, ја споредува ситуацијата со Втората светска војна, но со обратни улоги. Тогаш американската индустриска супериорност ги надомести почетните загуби во борбата против технички понапредната јапонска морнарица. Денес, тој верува дека слично сценарио може да оди во корист на Кина.

И покрај квантитативната предност на Кина, американската морнарица сè уште има голем број на предности: поголеми и подобро опремени пловни објекти, супериорни сензори и нуклеарни подморници, но и екипажи со многукратно повеќе борбено искуство. Кинеските офицери, се потсетува, не учествувале во големи поморски операции од конфликтот со Виетнам во 1979 година.

Но, аналитичарите предупредуваат дека оваа предност може да биде недоволна во случај на сериозен поморски конфликт. „Кому му е грижа дали имаме 250 најдобри бродови во светот кога Кина може да произведе илјадници од нив? прашува геополитичкиот аналитичар Џејкоб Шапиро.

Стратегијата на Трамп за враќање на поморската моќ

Американскиот претседател Доналд Трамп најави сеопфатно заживување на американската бродоградба. Тој, исто така, најави отворање на специјална канцеларија за бродоградба во Белата куќа , како дел од неговиот план за обновување на стратешките индустрии.

Покрај тоа, новата администрација воведе високи царини за кинеските бродови и стоки – во некои случаи и до 104 проценти – предизвикувајќи немир меѓу деловните луѓе и падови на глобалните берзи.

Тајван во центарот на потенцијалниот конфликт

Централното прашање на поморската безбедност останува Тајван. Некои американски официјални лица тврдат дека кинескиот претседател Си Џинпинг наредил војската да биде подготвена за инвазија до 2027 година , но има различни мислења за тоа колку е реална оваа закана и колку се навистина подготвени кинеските сили.

Во својот извештај, CSIS ја повикува американската администрација да подготви одговор: разбивање на кинескиот „двојен екосистем“ на цивилна и воена бродоградба, прекин на финансиските врски со кинеските државни бродоградилишта и инвестирање во сопствените и сојузничките капацитети надвор од Кина.

Иако САД сè уште имаат воена супериорност по квалитет, искуство и огнена моќ, кинеската индустриска моќ е растечка закана. Времето за одговор на САД станува сè пократко.