ОДЛУКАТА НА ВЕКОТ – “Сега е јасно. Путин се подготвува за нуклеарна пресметка! Има четири работи што мораме да ги направиме веднаш…“

„Руското соборување на американскиот дрон претходниот ден беше намерна провокација. Ова е загрижувачки инцидент и се чини дека ваквото однесување е предодредено да се влоши и е безначајно во споредба со насоката што би можела да одат работите доколку Западот не е подготвен“, вели Хамиш де Бретон-Гордон во својот коментар за The Telegraph, експерт за оружје, кој служел во британската армија како командант на Комбинираниот хемиски, биолошки, радиолошки и нуклеарен полк на Велика Британија и дел од баталјонот за брза реакција на НАТО.

Де Бретон-Гордон наведува дека рускиот претседател Владимир Путин е ставен во агол – неговата позиција слабее секој ден бидејќи западните тенкови се поблиску до украинското бојно поле, а пролетната офанзива на украинскиот претседател Володимир Зеленски и неговите воени сили се приближуваат. Во исто време, се чини дека големиот руски напад во источна Украина наиде на застој и задушува. Минатонеделните масовни ракетни напади, во кои беа вклучени многу „незапирливи“ хиперсонични ракети, не беа премногу успешни, а санкциите конечно почнаа да ја туркаат руската економија кон дното.

Украинците од своја страна имаат намера да ги протераат руските воени сили од источна Украина, но и од Крим. Ова, како што наведува авторот, несомнено би значело крај на владеењето на Владимир Путин – но тоа би бил и многу опасен момент. Се вели дека рускиот претседател уживал јавно да ја прераскажува приказната за неговата младост во Ленинград (сега Санкт Петербург), кога гледал како стаорец се наоѓал во ќоше и го возвраќал ударот. Кремљ со години напорно го негуваше имиџот на Путин како безмилосен поранешен офицер на КГБ кој не се плаши да преземе храбра акција во одбрана на татковината, особено кога ќе се соочи со обединетите сили на Западот.

Западната публика најмногу паѓа на овој наратив, но реалноста открива многу нијанси на самата работа. Според авторот, Путин е многу порационален и пресметан отколку што признаваат многумина негови противници. Тој има „нос“ за слабост во „мирисањето“, што ја вклучува и сопствената кревкост, но тој не е непогрешлив. Му се допаѓа удобниот живот – како што истакна Гари Каспаров, „Путин сака да владее како Сталин, но да живее како Роман Абрамович“

Во една студија, според авторот, тој тврди дека постои уште една област каде што западните набљудувачи премногу ја поедноставиле реалноста на можностите на Путин, особено во однос на нуклеарното прашање. Се тврди дека заканата од руска употреба на нуклеарно оружје е првенствено западна тактика за плашење на јавноста, чија цел е да ги ослабне врските меѓу Украина и нејзините западни сојузници. Оние кои веруваат дека самите Руси го гледаат овој ресурс како конвенционално воено оружје, авторот смета дека грешат.

Сепак, авторот не може да биде сигурен дека Русија нема да користи нуклеарно оружје во Украина како „последна опција“. Кремљ дури постави јазична рамка за неговата употреба: Постојат четири околности во најновата руска нуклеарна доктрина кои можат да го оправдаат распоредувањето на нуклеарно оружје – многу можна и неизбежна употреба на нуклеарно оружје против Русија, вистинска нуклеарна употреба на нуклеарно оружје против Русија, закана за спречување на руската контрола врз нејзиното нуклеарно оружје и закана за постоењето на Русија. Иако ниту еден од овие услови не е исполнет во војната во Украина, руското раководство постојано зборува за „заканата“.

Путин неодамна изјави, повикувајќи се на воената доктрина на неговата земја, дека Русија може да користи оружје за масовно уништување – „да го заштити својот суверенитет, територијален интегритет и да ја обезбеди безбедноста на рускиот народ“. Исто така, Путин и неговите сојузници во Кремљ ја дефинираа украинската војна во егзистенцијални термини – ако НАТО ја „окупира“ Украина, тогаш самата Русија ќе биде следната, тврдат тие.

Значи, прашањето е што треба да направат западните влади во врска со тоа.

Пред се, како што се наведува, мора да ја убедат јавноста дека се свесни за екстремната закана од руското нуклеарно оружје. Имено, нуклеарните закани не се обичен блеф – постојаното минимизирање на заканата не може да го подготви Западот да ја одврати Русија доколку, или кога, ќе дојде до кризна точка.

Исто така, една од клучните лекции научени од цивилната нуклеарна катастрофа во Фукушима во Јапонија во 2011 година беше дека недостатокот на информации, особено точни проценки на нивоата на радијација, може да доведе до одлуки донесени врз основа на лоши информации. САД и нивните сојузници треба да го подобрат начинот на откривање и следење на радијацијата во случај на употреба на нуклеарно оружје, ракетен напад врз нуклеарен објект или несреќа во нуклеарен објект лоциран во област на воени операции.

Ова првенствено ќе помогне да се заштити цивилното население во случај на цивилни нуклеарни несреќи, но може да помогне и во време на војна. Во овој поглед, западните земји треба да одржуваат медицински материјали, како што е калиум јодид, и резерви на лична заштитна опрема.

Трето, бидете сигурни дека секоја употреба на тактичко нуклеарно оружје од страна на Кремљ ќе биде дочекана со силен западен и глобален одговор кој е фино подесен, се потпира на конвенционално оружје и се заснова на разбирање на руското однесување и размислување. Што е уште поважно, Москва треба да знае точно каков ќе биде тој одговор долго однапред. Стратешката нејасност, имено, е едноставно премногу ризична во овој случај.

Четврто, Западот мора да ги држи отворени каналите за комуникација со Москва, дури и ако Кремљ не одговори.

Соништата на Путин за повторно вклучување на Украина во Русија, за распаѓање на НАТО и за Русија да води глобален антизападен сојуз пропаѓаат. Катастрофата за руските вооружени сили може да почека уште некое време, но во одреден момент украинските вооружени сили најверојатно ќе се заканат дека ќе го отсечат рускиот копнен коридор што го поврзува Крим со Донбас.

Во тој момент Путин ќе ја донесе една од најсудбоносните одлуки на векот – дали ќе користи нуклеарно или хемиско оружје. САД и Велика Британија мора да дејствуваат сега за да ја намалат оваа закана и да обезбедат заштита на американската и британската јавност и сојузниците, заклучува Хамиш де Бретон-Гордон во својот коментар за весникот.