„ОД РЕКА ДО МОРЕ“: Кое е значењето на палестинскиот слоган што се слуша на протестите ширум светот?

Реката Јордан тече низ источниот раб на Израел и окупираниот Западен Брег, кривулеста и долга околу 320 километри, морето е блескавиот Медитеран на запад, а фразата за областа „од реката до морето“ стана воен крик кој има нова моќ да ги потресе Евреите и да ги мотивира пропалестински активисти по нападот на Хамас на југот на Израел на 7 октомври и израелското бомбардирање на Појасот Газа.

„Од реката до морето, Палестина ќе биде слободна“, скандираа пропалестинските активисти од Лондон и Рим до Вашингтон, среде силен израелски одговор на најкрвавиот напад во историјата на еврејската држава.

„Гласот на Америка“ пренесува „АП“ дека прифаќањето или одбраната на тој слоган би можело скапо да ги чини јавните личности, како што е конгресменката Рашида Тлаиб, која беше прекорена поради тоа.

Но, како и со целиот конфликт на Блискиот Исток, што значи таа фраза зависи од тоа кој ја користи, кој ја раскажува приказната и публиката што ја слуша.

Многу палестински активисти велат дека тоа е повик за мир и еднаквост по 75 години израелска државност и децении израелска воена власт над милиони Палестинци. Евреите во слоганот слушаат јасен повик за уништување на Израел.

Познато е дека борците на Хамас убиле повеќе од 1.400 луѓе во Израел и зеле најмалку 240 заложници со себе во Газа, во најтешкиот ден на насилство врз Евреите по Холокаустот. Израел одговори со силно бомбардирање на Газа и копнена офанзива, во која загинаа повеќе од 11.000 Палестинци, според Министерството за здравство на Газа, управувано од Хамас. Бројот на загинати сигурно ќе се зголеми. Резултатот е најсмртоносниот круг на израелско-палестински конфликт во последните децении.

Во деновите и неделите по нападот на Хамас, со еврејските рани сè уште свежи, се чини дека слоганот ги прави сите нервозни.

„Од реката до морето“ одекнува на пропалестинските собири на универзитетските кампуси и во различни градови, како слоган што некои го усвоија како повик за формирање единствена држава на територијата помеѓу реката Јордан и Средоземното Море.

До 2012 година, стана јасно дека Хамас го презеде слоганот во обидот да полага право на земја што ги вклучува Израел, Појасот Газа и Западниот Брег.

„Палестина е наша од реката до морето и од југ до север“, рече Калед Машал, поранешен водач на групата, таа година во говорот во Газа на прославата на 25-годишнината од основањето на Хамас. „Ние нема да отстапи една педа земја“, рече тој.

Фразата има свои корени во повелбата на Хамас. Сепак, приказната зад слоганот е многу поширока и започнува пред неколку децении.

Во месеците пред и за време на војната во 1948 година, околу 700.000 Палестинци избегаа или беа протерани од денешен Израел. Многумина се надеваа на враќање.

Израел го освои Западниот Брег, заедно со Газа и Источен Ерусалим, во војната во 1967 година. Во 2005 година Израел се повлече од Газа, а во 2007 година Хамас ја презеде контролата врз тесен појас земја од палестинските власти по судирите со движењето Фатах.

Скратена форма на фразата, „од реката до морето“, сега одекнува на пропалестинските протести, се појавува на социјалните мрежи и е достапна на различни стоки – од маички до свеќи.

Ако ги прашате Евреите во Лондон што сметаат дека е особено застрашувачко во новиот пораст на антисемитизмот, многумина ќе го наведат големото присуство на тој слоган. Тоа е знак, велат, дека имаат многу причини за страв.

„Не се сомневајте дека Хамас го поздравува тоа скандирање „од река до море“, бидејќи Палестина од река до море не му остава ниту еден сантиметар територија на Израел“, се вели во отвореното писмо потпишано од 30 еврејски медиумски агенции ширум светот, а објавена во средата.

И по убиството на цивилите од страна на Хамас на 7 октомври, тие не го прифаќаат тврдењето дека слоганот е едноставно антиизраелски. Поддржани од групи како Лигата против клеветата, тие велат дека тој е длабоко антиевреин.

„Никој сега не може да каже дека во очите на Хамас, омразата кон Израел не значи омраза кон сите Евреи“, вели Сара Кнуклесен од Лондон. „Пароли и транспаренти и скандирања повикуваат на уништување на Израел и навистина на сите Евреи , тоа јасно го покажуваат“.

Рашида Тлаиб, демократ од Мичиген чие семејство живее на Западниот Брег и која е единствената Палестинска Американка во Конгресот, на 3 ноември објави видео на кое се гледа како демонстрантите го извикуваат контроверзниот слоган.

Тлаиб, на која не и е непозната критиката за нејзината реторика за односите меѓу САД и Израел, го бранеше слоганот.

„Од реката до морето е инспиративен повик за слобода, човекови права и мирен соживот, а не за смрт, уништување или омраза“, напиша таа на нејзиниот поранешен профил на Твитер, мрежата Екс, Тлаиб, предупредувајќи дека изедначувањето на антиизраелските чувства со антисемитизмот „замолчува разни гласови кои се залагаат за човекови права“.

Јусеф Мунаер, шеф на програмата Палестина/Израел и виш соработник во Арапскиот центар во Вашингтон, напиша на платформата Х: „Нема квадратен сантиметар земја помеѓу реката и морето каде што Палестинците имаат слобода, правда и еднаквост. , и ова никогаш не било поважно да се нагласи“.

Поголемиот дел од меѓународната заедница го поддржува решението за две држави, кое повикува на поделба на земјата. За многумина, сепак, децениското проширување на израелските населби го оневозможи решението со две држави.

Израелските десничари ги заматија границите меѓу Израел и Западниот Брег, каде што сега живеат половина милион луѓе во населбите. Многумина во израелската влада ја поддржуваат анексијата на Западниот Брег, а на официјалните владини мапи често не се споменува границата, односно „зелената линија“ меѓу двете територии.

Оригиналната платформа на партијата на Бенјамин Нетанјаху, Ликуд, содржеше верзија на слоганот, во која се наведува дека меѓу морето и реката Јордан „ќе постои само израелски суверенитет“.

Ако фразата „од река до море“ се користи во јавниот говор, тоа може да чини пари. Укорот што го доби Тлаиб е на чекор до исфрлање од Претставничкиот дом.

Минатиот месец, полицијата во Виена ги забрани пропалестинските демонстрации, наведувајќи го фактот дека фразата „од река до море“ била спомната во поканите за митингот и го опиша како повик за насилство.

А во Британија, Лабуристичката партија привремено го суспендираше пратеникот Енди Мекдоналд поради користењето на терминот на протестен митинг на кој се повикуваше да се прекине бомбардирањето на Газа.

„Нема да мируваме додека не ја добиеме правдата. Се додека сите луѓе, Израелците и Палестинците меѓу реката и морето, не можат да живеат во мир и слобода“, напиша Мекдоналд на својот поранешен профил на Твитер.

Тој потоа објасни: „Тие зборови не треба да се толкуваат на друг начин отколку што првично беа наменети – како срдечен повик да се стави крај на убиствата во Израел, Газа и окупираниот Западен Брег, и сите луѓе во регионот да живеат во слобода , без закана од насилство“.