Од јануари плус 400 евра за функционерите во Македонија

Од Елена Последно обновено Окт 7, 2023

Функционерите од јануари идната година ќе земаат плати и до 400 евра повисоки од сегашните. Ова се заснова на законските одредби и усогласувањето на платите, каде годинава зголемувањето на просечната плата е поголемо во однос на претходната година, па затоа и зголемувањето е поголемо. Претседателот на државата на почетокот на следната година ќе има приход од близу 190 илјади денари или над 3000 евра, додека премиерот ќе има плата од 180 илјади денари, додека народните избраници или пратениците ќе имаат плати повисоки од 122 илјади денари. Ваквото зголемување доаѓа во време кога вработените во повеќе сектори бараат повисоки плати, а ниту пензионерите не се задоволни од пензиите. Со други зборови, илјадници функционери – министри, заменици министри, пратеници, судии, градоначалници,

Во мај функционерите почнаа да земаат повисоки плати за околу 1.000 евра, по одлуката на Уставниот суд, според која функционерите може да се зголемат за речиси 80 отсто. Уставниот суд изјави дека не одлучувал за висината на платите, но побарана е оценка на уставноста на посебните одредби. Замрзнувањето на базата досега беше оценето како неуставно. Од таму додаваат дека промените и корекциите на платите се одговорност на Собранието и законските иницијативи кои тоа го овозможуваат, а за платите не одлучува Уставниот суд. Економските експерти велат дека и со покачувањето од 78 отсто, платите на функционерите со 2000 евра се и до пет пати поголеми од платите на текстилните работници или продавачите или неколку пати повисоки од платите во образованието или здравството. Споредбите во европските земји меѓу платите на функционерите и другите професии ги нагласува и експертот за економски прашања, Бранимир Јовановиќ. „Во Австрија, на пример, платата на пратениците е околу три пати поголема од просечната плата во земјава, што е приближно иста како во Македонија пред ова покачување. Она што е интересно во Австрија кога се во прашање платите е тоа што државните службеници се третираат како и сите други работници. Нивната плата во 2023 година е зголемена колку што е зголемена за сите вработени во јавниот сектор или за околу 5 проценти“, вели Јовановиќ. Она што е интересно во Австрија кога се во прашање платите е тоа што државните службеници се третираат како и сите други работници. Нивната плата во 2023 година е зголемена колку што е зголемена за сите вработени во јавниот сектор или за околу 5 проценти“, вели Јовановиќ. Она што е интересно во Австрија кога се во прашање платите е тоа што државните службеници се третираат како и сите други работници. Нивната плата во 2023 година е зголемена колку што е зголемена за сите вработени во јавниот сектор или за околу 5 проценти“, вели Јовановиќ.

Од друга страна, по одлуката на Уставниот суд, функционерите се изјаснија дека ќе работат на корекции, за да не бидат толку високи платите, но се остана во ветувањата.

Надлежните со месеци уверуваа дека со новиот закон за плати ќе се воспостави ред со платите на функционерите. Ставот на Владата беше дека треба да се почитуваат одлуките на Уставниот суд, но од таму најавија дека се бара решение за да не се зголемат толку платите на функционерите. Првично рекоа дека се разгледува можноста за намалување на коефициентите во пресметката на платата, но потоа рекоа дека платите на функционерите ќе се усогласат со ново законско решение. Ваков закон досега не е донесен, па над илјада државни функционери меѓу кои и највисоките добиваат покачување на платите за 78 отсто.

Сојузот на синдикати на Македонија бара да нема дискриминација во однос на законските одредби за покачување на платите кога се во прашање функционерите во однос на работниците. Затоа, ЛСМ пред еден месец до Собранието го достави предлогот за намалување на платите на функционерите за 78 отсто. Со него бараат итни измени на членот 11 од Законот за плати и други надоместоци на пратениците и другите избрани и именувани лица во државата. „Предлагаме зголемувањето на платите за вработените и функционерите во јавниот сектор да биде на еднакви принципи без дискриминација согласно принципите договорени во Општиот колективен договор за јавниот сектор и правилата за работниците да се применуваат подеднакво за службениците,

Од таму додаваат дека во изминатиот период ги упатиле сите избрани и именувани функционери дека е нелогично драстично да се зголемуваат платите на функционерите, особено во време кога работниците, граѓаните и пензионерите се соочени со последиците од економските, здравствените и воените криза, порастот на трошоците за живот – инфлација и зголемувањето на минималната синдикална кошничка.

Пред извесно време во Собранието не помина ниту барањето за намалување на платите на 78 отсто од функционерите.

Партијата Левица соопшти дека Законодавно-правната комисија во Собранието едногласно го одбила нивното барање за автентично толкување на Законот за плати и други надоместоци на избраните и именуваните лица во Републиката, со што ќе се намалат платите на функционерите. „Членот 11 од Законот за плати и други надоместоци на избраните и именуваните лица во Републиката е збунувачкиот член што ги создаде сите сомнежи по одлуката на Уставниот суд од март годинава, со која платите на функционерите беа неверојатно зголемени. со 78 проценти. Оценуваме дека забуната настанала со толкувањето на овој член, односно во просечната месечна исплатена плата. Според тоа, Министерството за финансии толкува дека станува збор за бруто плата, додека мислиме дека граматичкото толкување треба да биде „просечна исплатена нето-плата по вработен“,

Инаку, над 1.000 функционери, судии, обвинители, градоначалници, директори земаат повисоки плати од месец април, што значи ослободување на дополнителни средства од буџетот во износ од 960 милиони денари годишно (над 15 милиони евра) или 80 милиони денари месечно.. Станува збор за непланирани буџетски расходи, откако мерката стапи на сила по одлуката на Уставниот суд од мај годинава, со која беа укинати два члена од Законот за плати и надоместоци на функционери, со кои се овозможи зголемување на платите на функционерите за 78 проценти.