Омега 3 масни киселини – „згодни“ и неопходни
Омега-3 масните киселини играат важна улога во зачувување на виталните функции и спречување на болести.
Човечкото тело синтетизира различни неопходни молекули врз основа на состојките кои секој од нас ги внесува преку храната.
Сепак, постојат супстанции кои не можат да се синтетизираат, но мора да се внесуваат преку храна или суплементи.
Т.н есенцијални масни киселини, од кои се издвојуваат омега-3 масните киселини.
Секој кој не е добро упатен во омега 3 масните киселини прашува зошто се толку важни за телото.
Одговорот е едноставен – омега 3 мастите се составен дел на клеточната мембрана и влијаат на клеточните рецептори, но даваат и основа за создавање на хормони кои го регулираат згрутчувањето на крвта, воспалителните процеси во телото и опуштањето на ѕидовите на артериите. Затоа, тие се важни бидејќи го штитат здравјето на сите нас.
Улогата на омега 3 масните киселини е повеќекратна. Влијаат на воспалителните процеси, на здравјето на очите, на срцето, на развојот и функцијата на мозокот, но и на здравјето на кожата, нашиот најголем орган.
- Здравје на срцето – Омега-3 масните киселини, особено EPA (еикозапентаенонска киселина) и DHA (докосахексаеноична киселина), помагаат да се намали ризикот од кардиоваскуларни болести. Тие можат да ги намалат триглицеридите во крвта, да го регулираат срцевиот ритам и да го намалат воспалението во крвните садови.
- Развој и функција на мозокот – DHA е критичен за развојот на феталниот мозок и одржување на когнитивната функција во текот на животот. Омега-3 масните киселини исто така може да помогнат во намалување на ризикот од невродегенеративни болести.
- Здравје на очите – DHA е важна компонента на мрежницата на окото, а омега-3 масните киселини го поддржуваат здравјето на очите и го намалуваат ризикот од одредени очни болести.
- Намалување на воспалението – Омега-3 масните киселини имаат антиинфламаторни својства и можат да помогнат во намалувањето на хроничното воспаление во телото, што индиректно го намалува ризикот од разни болести како што се артритис, срцеви заболувања и дијабетес тип 2.
- Здравје на кожата – DHA и EPA можат да ја подобрат хидратацијата на кожата, што може да помогне да се намалат симптомите на одредени заболувања на кожата, како што е егзема. (Прочитајте: Атопичен дерматитис кај деца – причини и третман)
Кои се најдобрите природни извори на омега 3?
Иако нашите тела најголемиот дел од мастите ги создаваат од други масти што ги јадеме или од сирова храна, тоа не е случај со омега-3 мастите.
Тие се сметаат за „суштински“ масти кои мора да ги добиеме од храна која се базира на риба и рибино масло.
Омега-3 масните киселини се исто така богати со јаткасти плодови, лиснат зеленчук и ленено семе и масло. Рибите се хранат со планктони и алги и на тој начин обезбедуваат омега-3 киселини. Микроалгите содржат висока концентрација на DHA која е дури 30 пати поголема од концентрацијата на DHA во рибиното масло.
Симптоми на недостаток на омега 3 масни киселини
Недостатокот на омега 3 масни киселини во нашето тело може да се препознае по различни симптоми, од кои најчести се когнитивните потешкотии и хроничниот воспалителен процес во телото.
Ако неодамна сте забележале дека имате проблеми со видот или меморијата, уморни сте или имате чести промени во расположението, проблеми со срцето, циркулацијата или со кожата, ако исто така забележавте дека нагло се дебелеете, веројатно е прашање на недостаток на омега 3 масни киселини.
Симптоми на недостаток на омега 3 масни киселини може да бидат поделена коса, сува кожа, меки или кршливи нокти, темни дамки на лицето, тврда кожа на лактите, првут и опаѓање на косата.
Недостатокот на овие есенцијални масни киселини може да предизвика намалено производство на хормони и проблеми со плодноста.
Омега 3 масните киселини се неопходни за производство на хормони кои ги регулираат воспалителните процеси како и за одржување на нормален крвен притисок. Тие го спречуваат создавањето на згрутчување на крвта и имаат заштитен ефект од дегенеративни болести.
Исто така, омега 3 ја регулира работата на невроните, а луѓето на кои им недостасуваат често имаат проблеми со меморијата, концентрацијата, учењето и обработката на новите информации.
Високиот внес на омега 3, исто така, помага да се намали губењето на коскената маса кај жените во менопауза . Одредени студии покажуваат дека внесот на омега 3 е поврзан со намален ризик од рак на кожата, поради посилниот имунитет.
Разлики помеѓу EPA, DHA и ALA омега 3 масните киселини
Најважните омега 3 масни киселини од нутриционистичка гледна точка се:
- а-линолеинска киселина – ALA
- еикозапентаеноична киселина – EPA
- докосахексаеноична киселина – DHA
Секоја од овие масни киселини е полинезаситена. Изворите на омега 3 масни киселини се растителна основа за АЛА (лен, ленено масло, семе од чиа, масло од орев, масло од канола).
Што се однесува до EPA и DHA, тие најдобро се наоѓаат во рибата (лосос, сардина, бакалар), морските плодови, рибиното масло и маслото од алги.
Ги има и во јајцата, млекото и месото, но помалку од омега 6.
Омега 3 се есенцијални масни киселини: нивните молекули не можат да се синтетизираат во човечкото тело, ниту кај другите цицачи. Од друга страна, до одреден степен, луѓето можат да конвертираат еден вид омега 3 масни киселини (ALA) во долгите два (EPA, DHA) благодарение на ензимот десатураза. Сепак, најголемиот дел од внесената омега 3, АЛА (над 90%) оди за добивање на клеточна енергија.
ЕПА е антиинфламаторно и го намалува ризикот од хронични заболувања. DHA е од суштинско значење за здравјето на мозокот бидејќи сочинува 20 проценти од вкупните масти во него. Недостатокот на DHA во исхраната го зголемува ризикот од Паркинсонова и Алцхајмерова болест, како и мултиплекс склероза.
Придобивките од земање омега 3
Придобивките од земањето омега 3 масни киселини се повеќекратни. Дали треба да нагласиме дека овие есенцијални масни киселини ве штитат во секое време. Освен што го штити вашето здравје и здравјето на вашите органи, омега 3 има многу позитивно влијание врз вашата убавина.
Заклучокот е дека омега 3 масните киселини обезбедуваат бројни здравствени придобивки, од поддршка на кардиоваскуларното здравје до подобрување на менталното здравје.
Секоја од овие придобивки е поддржана од научни истражувања и може да игра клучна улога во одржувањето на целокупното здравје.
Важноста на омега 3 масните киселини за развојот на мозокот и видот кај бебињата и децата
Омега-3 се масни киселини кои се клучни за здравјето и развојот на нашето тело, вклучувајќи го развојот на фетусот, функцијата на мозокот, здравјето на срцето и имунитетот.
