Откриен планот на Германија од 80 милијарди евра: Ќе купуваат оружје од Европа, само осум проценти од Американците

Новиот план за воена набавка на Германија, до кој дојде „Политико“, покажува дека Берлин ќе ја фокусира својата масивна програма за вооружување првенствено на европската индустрија, при што само осум проценти ќе одат на американско оружје.

Планот за набавки покажува дека Германија се подготвува да спроведе договори во вредност од речиси 83 милијарди евра во текот на следната година. Листата, изготвена за буџетската комисија на германскиот парламент, содржи 154 големи набавки во одбраната помеѓу септември 2025 и декември 2026 година.

Според германскиот закон, секој договор вреден повеќе од 25 милиони евра мора да биде доставен до парламентот за одобрување. А на тие страници, проектите што ги водат американските компании се појавуваат само во неколку случаи.

Единствените големи ставки со американски изведувачи на чело се околу 150 милиони евра наменети за торпеда прикачени на авионите P-8A на „Боинг“ и околу 5,1 милијарда евра за ракетите и лансерите за воздушна одбрана MIM-104 „Патриот“ на „Рејтеон“.

Ако се земат предвид и другите американски купувања на листата, од ракети AMRAAM и ESSM до радио пакети, вкупната сума е околу 6,8 милијарди евра, што претставува околу осум проценти од германскиот план, додека остатокот во огромно мнозинство оди во европската индустрија.

Во последниве години, Германија е еден од најголемите купувачи на американска одбрана.

Според податоците на американската влада, Берлин одобрил продажба на странска воена опрема во вредност од над 17 милијарди долари помеѓу 2020 и 2024 година, достигнувајќи рекордни 13,9 милијарди долари во 2023 година, што укажува на зголемена побарувачка по целосната инвазија на Русија во Украина.

Таа брза куповна активност накратко ја направи Германија една од главните дестинации за извоз на оружје од САД, заедно со Полска и Јапонија. Сега се чини дека Германија го префрла својот фокус кон европската индустрија.

Според Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот, европските членки на НАТО купиле 64 проценти од своето оружје од САД помеѓу 2020 и 2024 година.

Откако постигна трговски договор со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во јули, американскиот претседател Доналд Трамп се пофали дека ЕУ ќе купи „огромни количини“ американско оружје во вредност од „стотици милијарди“.

Заедничката изјава од договорот отиде уште подалеку, ветувајќи дека ЕУ „планира значително да ја зголеми набавката на воена и одбранбена опрема од САД, со поддршка и олеснување од американската влада“.

Но, трошоците за одбрана во Европа не се одлучуваат во Брисел, туку во националните влади. А во Берлин, бројките раскажуваат поинаква приказна.

Најскапиот поединечен проект е програмата за фрегати F-127, која треба да ја дизајнира германската бродоградбена компанија TKMS. Планирана е за разгледување од страна на буџетскиот комитет во јуни 2026 година, а неговата проценета цена е 26 милијарди евра. Новите воени бродови треба да обезбедат воздушна и ракетна одбрана со долг дострел за морнарицата.

Друг клучен проект е „Еурофајтер Транш 5“, кој го градат „Ербас“, „БАЕ Системс“ и „Леонардо“, со 4 милијарди евра закажано за одобрување во октомври 2025 година за нови авиони и уште 1,9 милијарди евра за надградби на радарот.

Заедно со понатамошните инвестиции во системи за електронско војување и авионски пакети, планот предвидува Берлин да ги удвои инвестициите во постојната европска флота на борбени авиони за да ги премости доцнењата во производството за проблематичната програма за идни борбени авиони FCAS, која треба да ја градат Германија, Франција и Шпанија.

Војската е исто така силно застапена. Повеќе од 3,4 милијарди евра се планирани за дополнителни оклопни возила „Боксер“ во октомври, кои ги градат „Рајнметал“ и „КНДС“. Исто така, има 3,8 милијарди евра за нов, засега неименуван уништувач на тенкови.

Неколку проекти на листата, како што е мобилниот извиднички систем MAUS од 40 милиони евра, доаѓаат со доделени средства, но без јавно именуван изведувач.

Политички чувствителните програми вклучуваат модернизација на крстосувачката ракета „Таурус“ вредна 2,3 милијарди евра, која треба да биде одобрена во декември. Германскиот канцелар Фридрих Мерц е под притисок од Киев да ги испорача во Украина, но германските влади досега одбиваат да ги испратат ракетите.

Воздушната одбрана е уште еден главен фокус. Планот вклучува повеќе од 300 милиони евра за дополнителни германски единици IRIS-T SLM, 755 милиони за ракети лансирани од бродови и 490 милиони за нови ракети со краток дострел.

Еден од попроблематичните проекти на листата е „Евродрон“, за кој се издвоени 196 милиони евра за развој на неговиот систем за „откривање и избегнување“, што е предуслов за дронот да може безбедно да лета во европскиот воздушен простор.

Програмата, водена од „Ербас“, „Дасо“ и „Леонардо“, е оптоварена со одложувања и растечки трошоци, но Берлин продолжува со ново финансирање во овој буџетски циклус.

Уделот на морнарицата оди подалеку од идните фрегати. Надградбите на сегашните фрегати Ф-123 се проценуваат на 1,7 милијарди евра, додека пакетот системи за борба против подморници и нови торпеда ќе додадат неколку стотици милиони евра.

Во документот се наведени и десетици помали, но сепак значајни договори: 274 милиони евра за помошен брод на флотата и стотици милиони за нови возила, радио станици, беспилотни летала и муниција од сите калибри. Заедно, тие формираат сеопфатен напор за модернизација што ги опфаќа сите гранки на вооружените сили.