Падна клучен договор во НАТО, Орбан исто така се согласи, но сè можеше да биде блокирано од земја од која никој тоа не го очекуваше

Малкумина можеа да предвидат дека најголемиот предизвик за единството во рамките на НАТО нема да бидат Унгарија на Орбан или Словачка на Фицо , туку ниту помалку ниту повеќе од – Шпанија. Но, така е.

И покрај тоа што е под голем притисок да ги зголеми трошоците за одбрана откако новата американска администрација навести дека нејзината безбедносна позадина во новиот мандат на Трамп нема да биде безусловна, Мадрид сè уште се налутува дури и на најмалите потези во насока што сите други земји веќе ја презедоа.

Покрај тоа, откако станаа свесни дека стапката од два проценти – која сама по себе беше контроверзна досега – повеќе нема да биде доволна за да му докажат на Вашингтон дека заслужуваат бенефиции од Член 5 од НАТО, повеќето од членовите веќе навестија дека ќе се обидат што поскоро да ја достигнат стапката од пет проценти, која ја отфрлаат по„воинствените“ држави како што се Полска и балтичките земји, односно оние што граничат со Русија и Белорусија.

НАТО сака да објави заедничка изјава до 5 јуни оваа година, врз основа на која ќе му испрати на светот порака за единство и универзална посветеност на политиката на одвраќање, зголемено вооружување со цел намалување на опасноста од ескалација на војната. Шпанија сè уште не е сигурна дека е подготвена за тој чекор, поради што владата на Педро Санчез – ненамерно, но фактички – би можела да ја блокира целата иницијатива и со тоа дополнително да ја налути администрацијата на Доналд Трамп, пишува Јутарњи .

Во моментот на пишување на овој текст, шпанските социјалисти и нивните коалициски партнери активно ја избегнуваат темата во јавниот простор, знаејќи дека тоа може само да им наштети дома. Шпанија е една од земјите што троши најмалку за одбрана: во 2024 година, потрошила само 1,3 проценти од својот БДП.

Санчез вети дека ќе ја достигне целта од два проценти што НАТО одамна ја наведе како насока до 2025 година (првичниот рок за постигнување на таа цел беше 2029 година), но ќе му требаат дополнителни 11 милијарди евра за да ја постигне. Како што се очекуваше, јавноста не беше претерано воодушевена од најавениот план.

Од една страна, десницата предвидена од лидерот на Народната партија, Алберт Нуњез Фејх, ја искористи можноста да го критикува премиерот за неговата ненадејна промена на насоката и отстапување од политиката најавена во изборната кампања, додека гласачите на социјалистите го критикуваа Санчез за фактот дека средствата – најверојатно – ќе бидат исплатени од социјални програми кои, по растечката закана од руска агресија, престанаа да бидат апсолутен приоритет.

Шпанците, всушност, сакаат да ја нагласат својата посветеност на пацифизмот и фактот дека дури и не учествувале во Втората светска војна, па затоа им е незамисливо некој да може сериозно да им се закани воено, особено затоа што се наоѓаат на полуостров и делат граница со пријателски земји. Во овој контекст, тие ја сметаат заканата од Русија за „далечна и теоретска“.

„Да, имаше одредени недоразбирања со мојот американски колега Марко Рубио . Двајцата ги искажавме нашите ставови многу јасно и недвосмислено, а јас нагласив дека верувам дека дури и ненадејното зголемување на два проценти е голем напор од страна на Шпанија и дека тоа треба да биде доволно за да се докаже нашата посветеност на НАТО“, изјави шпанскиот министер за надворешни работи, Хозе Мануел Албарес, за локалните медиуми.

Мадрид, имено, постојано истакнува дека нивниот несомнен придонес во НАТО, ЕУ и ОН не може да се сумира во квантифицирани табели, поради што апелираат до штабот да престане да губи време на „бесмислени дискусии за проценти“ и да се фокусира на „опипливи стратешки планови за заедничка одбрана“.