Пазарот на труд во Македонија е во криза за работна сила

Недостигот на работна сила во земјава како резултат на големото заминување на граѓаните во странство и други причини им прави големи проблеми на работодавачите во градежништвото, земјоделството, сточарството, занаетчиството, гастрономијата итн. Како еден од начините за ублажување на овој проблем, неодамна е увозот на работници од регионот преку иницијативата Отворен Балкан, како и од азиските земји со понизок животен стандард од регионот како Бангладеш, Филипини и Пакистан. се дискутираше. Економските експерти во земјава оценуваат дека доаѓањето на работната сила од најоддалечените земји во Македонија може да биде само привремено и делумно решение кое не го решава проблемот, притоа додавајќи дека проблемот мора да се реши во поголема рамка на трудот. принуди невработени на пазарот на трудот.

Универзитетскиот професор Насир Селими во изјава за весникот КОХА вели дека моментално живееме во период на големи приливи на работна сила низ светот, каде работниците од помалку развиените земји од континентите Африка и Азија си ја бараат среќата во Европа.. Но, во нашиот случај кога зборуваме за Македонија, сите знаеме дека иако е во Европа, сепак е далеку од стандардот и условите за живот во Западна Европа и не нуди задоволителни плати за оваа работна сила од странство.

„Македонија со низок стандард и плати од 450-500 евра кои не се доволни за месечните трошоци на работникот, може да биде отскочна даска за нивна транзиција кон развиените земји. Така што и нивното доаѓање може да претставува само привремено и делумно решение кое може само да го ублажи проблемот со недостигот на работна сила“, нагласува Селими.

Тој понатаму додава дека Македонија, пак, се соочува со висока невработеност со 15 проценти невработени жители пријавени во Агенцијата за вработување, што претставува посебен проблем за кој Владата мора да бара решенија преку овозможување отворање нови работни места, работа и овозможување најголемото образование и квалификација на овој голем потенцијал од над 100 илјади невработени. Во меѓувреме, работодавачите оценуваат дека државата треба да ги преиспита и уште повеќе да ги зголеми квотите за работна сила за кои се нудат работни дозволи во земјава. Со други зборови, се бара повеќе либерализација и доаѓањето на работната сила од странство на локалниот пазар на труд според важечките закони, квотите за работната сила обезбедена со редовна работна дозвола во земјава не можат да надминат 5 отсто од населението кое е легално вработено,

„Квотите за работни дозволи за странци за претходната година беа пополнети во октомври. Затоа, дел од локалните бизнисмени за да го надминат овој проблем, отвораат бизниси во странство преку кои носат работници од странство за да ги завршат нивните проекти. Оваа состојба на недостиг од работници особено се однесува на градежништвото, иако недостасуваат работници во секој сектор од стопанството“, вели Ангел Димитров од Организацијата на работодавачи на Македонија. Според него, оваа организација која ги застапува работодавачите и официјално побарала извршната власт да ги зголеми работните дозволи за странските работници и да започне со либерализација на системот за увоз на работна сила, за да се заживее економијата и државата. Во меѓувреме, со проблемот на недостиг на работна сила се соочуваат и земјите од регионот.

Во Албанија овој процес не оди како што го трубат приватните компании, бидејќи дел од овие работници кои доаѓаат од земји од третиот свет ја користат Албанија за да избегаат во земјите на ЕУ. Тие ги напуштаат работните места создавајќи не само празнина во работните процеси во овие компании, туку и директна финансиска загуба за овие компании, бидејќи трошоците и договорите што ги реализирале за да ги добијат овие вработени биле во високи вредности и бројки. каде што е однапред платен дел од овие бројки, вели експертот Ерион Муча.

Според него, оваа хаотична ситуација може да се реши доколку приватните и јавните агенции за вработување соработуваат за да станат конзорциум кој би управувал со сите податоци за работната сила што ги имаат различни компании. Муча додава дека вработувањето мора да биде национален приоритет и дека Националната стратегија за вработување и вештини треба да работи со цел да се амортизираат потребите и зголемените барања за работници што ги имаат албанските компании, но исто така ќе го минимизира иселувањето и ќе овозможи подобар спој на сите оние кои бараат за работа со оние кои нудат работа на пазарот. Во Хрватска има примери на работници кои работат успешно, но и оние кои биле измамени. Од една страна, над 1.500 работници од Филипините се донесени од агенциите на оваа земја во Хрватска,

Но, лани биле пријавени и измами за над 5000 работници од странство или од Филипини, Индија, Непал на кои им биле ветени плати од 1000-1200 евра, но биле исплатени 500 евра. Станува збор за неколку илјади луѓе кои всушност дошле во Хрватска и немаат работа, кои ги носат агенции кои во основа се измамници, кои ги носат од Блискиот исток, ги земаат парите, им ги даваат на некои работодавци, каде што во основа работат за минимална плата, иако им ветувале три, четири пати повеќе од она што моментално го добиваат на Блискиот исток, но во пракса се покажа дека од сето ова нема ништо, пренесуваат хрватските медиуми. Агенциите им ветуваат солидни плати, сместување, храна, транспорт и решенија за визи, но многумина сепак плаќаат стотици евра за да дојдат и да работат. Многумина од нив останаа на улица,