„Персона нон грата“ му го сврте грбот на Путин

Висок белоруски дипломат одржа состаноци со европски претставници откако неговата земја испрати покани минатиот месец, што европските дипломати го сметаа за обид за ублажување на изолацијата на Минск.

Затоплувањето на односите се случи откако Белорусија и САД ги подобрија односите, објави Ројтерс.

Високи белоруски претставници во голема мера беа „персона нон грата“ во Европската Унија откако Европа воведе санкции поради суровото задушување на опозициските протести по спорните избори во 2020 година.

Санкциите се дополнително заострени откако Минск ја поддржа руската инвазија на Украина во 2022 година.

Но, најмалку еден европски дипломат рече дека неодамна се сретнал со Јуриј Амбразевич, поранешен заменик-министер за надворешни работи на Белорусија, кој беше назначен за амбасадор на Минск во Ватикан во март и е задолжен за воспоставување контакти со европските земји.

Според дипломатот, Амбразевич се обидел да ја пренесе пораката дека Белорусија сака да ја прекине својата политичка изолација и дека може да игра улога во наоѓањето договорено решение меѓу Русија и Украина, како и во идните разговори за европската безбедност.

Белоруската амбасада во Париз, каде што Амбразевиќ е акредитиран и како делегат во УНЕСКО, кон крајот на септември испрати е-пошта со која покани голем број европски мисии да се сретнат со него.

Во е-поштата, чија копија ја виде Ројтерс, се вели дека Амбразевиќ сега е неформално одговорен за координирање на белоруските дипломатски контакти во западноевропските престолнини и предложил средби во Париз на 6, 8 или 9 октомври.

Белоруската амбасада за Ројтерс изјави дека Амбразевиќ побарал неколку средби со своите колеги амбасадори акредитирани во Франција, во согласност со стандардната дипломатска пракса.

Тројца други европски дипломати потврдија дека нивните земји добиле покани и дека некои се согласиле да се сретнат со Амбразевиќ.

„Мислам дека сега чувствуваат дека има простор со Трамп да ги укине санкциите, па затоа се обидуваат да го искористат тоа“, рече еден од дипломатите.

Белорускиот претседател Александар Лукашенко, близок сојузник на рускиот претседател Владимир Путин, со години е изолиран од западните санкции.

Но, откако Трамп ја презеде функцијата и почна да се приближува кон Москва, Вашингтон го засили својот ангажман со Белорусија, испраќајќи неколку делегации во Минск оваа година.

Во последните недели, Трамп разговараше по телефон со Лукашенко, пофалувајќи го како високо почитуван лидер.

Тој испрати претставник во Белорусија на разговори што доведоа до ослободување на повеќе од 50 политички затвореници кон средината на септември.

За возврат, Вашингтон ги ублажи санкциите врз белоруската државна авиокомпанија Белавија, дозволувајќи ѝ пристап до резервни делови.

Двајца дипломати го опишаа приближувањето на Белорусија со Европејците како „офанзива на шарм“ од страна на Минск, обидувајќи се да го искористи приближувањето на Трамп и да покаже дека не е целосно потчинета на Москва.

Американските претставници велат дека администрацијата на Трамп се стреми да ја извлече Белорусија од геополитичката орбита на Москва, барем делумно.

Но, некои Европејци го сметаат тоа за малку веројатно, со оглед на големата политичка, економска и воена зависност на Лукашенко од неговиот многу поголем сосед.

Еден европски дипломат, кој потврди дека бил поканет да се сретне со Амбразевиќ, изрази скептицизам во врска со потегот на Белорусија, забележувајќи ја континуираната поддршка на Лукашенко за Путин.

Минск и Москва одржаа заеднички воени вежби во септември, а Лукашенко предложи изградба на нуклеарна централа во источна Белорусија што би можела да обезбеди електрична енергија за делови од Украина под руска контрола.

Светлана Тихановскаја, лидерка на белоруската опозиција во егзил, изрази загриженост во врска со укинувањето на американските санкции врз Белорусија и ја повика ЕУ да ги задржи санкциите сè додека „не се спроведат системски и неповратни демократски промени во земјата“.

Една од главните цели на Лукашенко би била да ги ублажи санкциите за извоз на поташачко ѓубриво од Белорусија, нејзиниот единствен производ од глобално значење, и да го врати пристапот до балтичките пристаништа за негов транспорт.

Сепак, белоруската опозиција во егзил, која е поддржана од балтичките членки на ЕУ, остро се спротивставува на таков потег.