ПРОТЕКУВААТ ДЕТАЛИ ОД ЧУВСТВИТЕЛНИ ДОКУМЕНТИ НА ЕУ: Како Европа ќе одговори на американскиот план што може да ја загрози индустријата

Протекоа детали за документот означен како „чувствителен“ поврзан со планот на ЕУ да одговори на американскиот Закон за инфлација.

Новиот план на Европската унија за стимулирање на зелените индустрии официјално нема да биде претставен дури следната недела, а покрај веќе откриените делови од планот, сега е објавена и комуникација која ги открива деталите.

Делови од индустрискиот план на Зелениот договор беа откриени оваа недела, а најголем интерес предизвика делот за субвенциите што земјите-членки на ЕУ ќе ги обезбедат на индустриите како одговор на американскиот Закон за намалување на инфлацијата. Америка најави големи субвенции за технолошката индустрија, што ја загрижи Европа дека компаниите ќе го префрлат своето производство во САД.

Комуникацијата што протече викендов се однесува на еден од столбовите на индустрискиот план на Зелениот договор, Привремената рамка за криза и транзиција. EURACTIV имаше пристап до оваа комуникација, означена како „чувствителна“. Неговата цел е да ги специфицира критериумите за проценка на компатибилноста на внатрешниот пазар на мерките за државна помош.

Збогум на технолошката неутралност

Европската комисија сега потврди дека има намера да овозможи усогласување на субвенциите – понуда на компанија која ќе биде идентична со онаа што ја добила од земја надвор од Европа – со цел да се спречи трансфер на бизнис во други земји.

Предлогот ги ограничува секторите опфатени на производство на батерии, соларни панели, топлински пумпи, електролизери и технологии за зафаќање и складирање на јаглерод, како и поврзани критични суровини. Со овој потег Комисијата отстапува од претходната позиција на технолошка неутралност.

За да добијат помош, земјите-членки мора да докажат дека, без неа, би имало ризик од преместување или изградба на ново производство надвор од Европската унија.

„Пред да ја одобрат финансиската помош, властите мора да утврдат постоење на специфичен ризик за преместување на производната инвестиција надвор од Европската економска зона“, се наведува во документот.

Освен во исклучителни околности, оваа поддршка не треба да надминува сто милиони евра за побогатите региони или 300 милиони за посиромашните региони. Но, ЕК, исто така, може да додели поголема помош од случај до случај за проекти во посиромашните региони, чиј БДП е понизок од просекот на ЕУ од 75 проценти, или за проекти што се одвиваат во неколку земји на Европската унија. Во тој случај, компанијата би требало да докаже дека истата сума пари ќе добиела надвор од ЕУ.

„Хармонизираните“ субвенции беа едно од барањата на Франција и Германија, но бидејќи Германија нема посиромашни региони, можеше да понуди само субвенции до сто милиони евра.

Експертите предупредуваат дека таквата опција ќе ја отвори вратата за неправедни практики на грабање профит, бидејќи компаниите ќе ги принудат земјите да се натпреваруваат во глобалната трка за да обезбедат најголем износ на субвенции.

Предлогот се обидува да ја избегне оваа опција со наведување дека државната помош не треба да ги надминува минималните средства што ќе го направат производството „доволно профитабилно“, што ќе се мери со „методи на стандардна практика во дадената индустрија“.

Државната помош треба да продолжи да покрива само до десет проценти од вкупните трошоци на инвестицијата, со исклучок за посиромашните региони, малите и средни претпријатија и случаите во кои поддршката е даночна поволност.

„Во никој случај вкупната добиена помош не може да надмине сто проценти од вкупните инвестициски трошоци“, се наведува во документот, што укажува дека Европската комисија го сметала ова сценарио за реална опасност.

Протечениот документ во голема мера е во согласност со актуелната Привремена кризна рамка. Според новите правила, може да се одобри помош до два милиони евра по проект по земја-членка доколку се исплати пред 31 декември оваа година. Може да вклучува директни грантови, бенефиции во процесот на плаќање или даночни кредити. Покрај овие прилично стандардни мерки, дополнителна помош се обезбедува за компаниите кои се најпогодени од експлозијата на цената на енергијата, како и за проекти кои ќе ги унапредат напорите на ЕУ за постигнување јаглеродна неутралност.

Компаниите ќе добиваат помош врз основа на тековната или историската потрошувачка на енергија, притоа одржувајќи ги другите форми на поддршка што ќе ги оддалечат од употребата на гас.

Во контекст на инвестиции посветени на производство на енергија од обновливи извори, рамката прави разлика помеѓу позрели технологии како што се сончевата енергија или енергијата добиена од ветер и вода, и релативно поновите методи за добивање енергија.

За првите ќе има наддавање, додека за другите земји висината на помошта ќе се одредува административно, доколку не надминува 45 отсто од вкупните инвестициски трошоци. Во пракса, тоа значи дека повеќе експериментални технологии полесно ќе добијат пари. За некои од формите на помош во секторот за обновливи извори на енергија и зелени индустрии, документот предвидува продолжување на рокот и времетраењето на Рамката до 31 декември 2025 година.

Министрите за конкуренција на ЕУ ќе се состанат неформално во вторник, 7 февруари за да разговараат за правилата за државна помош.