Редок, брзорастечки рак: Лекарите сè уште немаат одговори, младите луѓе се најмногу изложени на ризик
Ракот на слепото црево е состојба која до неодамна беше толку ретка што повеќето луѓе, дури и лекарите, никогаш не размислуваа за неа.
Со децении, тоа беше болест со која лекарите можеа да се справат само еднаш или двапати во целата своја кариера, и речиси секогаш кај постарите луѓе.
Но, сега се појави неочекуван и загрижувачки тренд: ракот на слепото црево (слепото црево) се дијагностицира почесто и зафаќа сè поголем број луѓе во нивните 30-ти, 40-ти, па дури и помлади. Оваа промена изненади многу експерти и ги натера да бараат одговори.
Што е слепо црево и како е поврзано со ракот?
Слепото црево е мала кесичка во облик на прст, прикачена на дебелото црево. Неговата улога во телото е сè уште предмет на дебата, но најпознат е по апендицитисот, болно воспаление кое често бара итна операција. Помалку познато е дека ракот може да се развие во слепото црево, обично без никакви предупредувачки знаци.
Нова студија објавена во списанието „Annals of Internal Medicine“ покажа дека бројот на случаи на рак на слепото црево значително се зголемил кај луѓето родени по 1970 година. Всушност, инциденцата се зголемила трипати, па дури и четирипати кај помладите генерации, во споредба со оние родени во 1940-тите.
Иако апсолутните бројки остануваат ниски (ракот на слепо црево погодува само неколку луѓе од милион секоја година), брзото зголемување е зачудувачко. Позагрижувачки е фактот дека околу еден од три случаи сега се јавува кај возрасни под 50 години, што е многу повисока стапка од другите видови на гастроинтестинален рак, пишува ScienceAlert, пренесува Telegraph.
Зошто се случува ова зголемување?
Никој не знае со сигурност, но еден од главните осомничени е огромната промена во начинот на живот и околината во текот на изминатите неколку децении.
Дебелината значително се зголеми од 1970-тите години, а прекумерната тежина е познат фактор на ризик за многу видови на рак, вклучувајќи ги и оние на дигестивниот систем.
Исхраната се префрли кон преработена храна, засладени пијалоци и црвено или преработено месо, а сето тоа е поврзано со зголемен ризик од рак во други делови од цревата.
Физичката активност е намалена, бидејќи сè повеќе луѓе поминуваат долги часови седејќи на бироа или пред екрани.
Друга можност е изложеноста на нови фактори на животната средина што претходните генерации не ги искусиле: индустријализацијата на производството на храна, масовната употреба на пластика и хемикалии и промените во квалитетот на водата може да играат улога. Сепак, доказите се сè уште во рана фаза.
Зошто е толку тешко да се открие?
Она што го прави ракот на слепото црево особено предизвикувачки е фактот дека е многу тешко да се дијагностицира.
За разлика од ракот на дебелото црево, кој понекогаш може да се открие рано преку колоноскопија, ракот на слепото црево честопати останува незабележан.
Симптомите, доколку се појават, се нејасни и честопати лесни за игнорирање: блага абдоминална болка, надуеност или промени во навиките на цревата, вообичаени симптоми дури и за бенигни состојби.
Како резултат на тоа, повеќето случаи се откриваат дури по операцијата поради сомневање за апендицитис, кога често е предоцна за рана интервенција.
И покрај зголемениот број случаи, сè уште не постои рутински скрининг тест за рак на слепото црево. Болеста е едноставно премногу ретка за да се оправда широко распространет скрининг, а слепото црево е тешко да се визуелизира со стандардно снимање или ендоскопија. Ова значи дека пациентите и лекарите треба да бидат повнимателни.
Доколку некој има постојани или невообичаени стомачни симптоми, особено под 50-годишна возраст, важно е да не се игнорираат. Раниот скрининг и навремениот третман можат значително да го променат текот на болеста.
Се повеќе и повеќе млади луѓе се погодени
Зголемувањето на бројот на случаи на рак на слепо црево кај млади возрасни е дел од поширок тренд што се забележува кај други гастроинтестинални карциноми, како што се ракот на дебелото црево и желудникот. Овие типови се дијагностицираат почесто и кај луѓе под 50 години, што укажува дека може да играат улога и заеднички фактори на ризик.
Причините за оваа промена се сложени и веројатно вклучуваат комбинација од генетика, начин на живот, околина, па дури и промени во цревниот микробиом, бактериите што коегзистираат со нас.
Широката употреба на антибиотици во последните децении, и во медицината и во земјоделството, можеби влијаела на рамнотежата на цревните бактерии, што потенцијално влијае на ризикот од развој на рак. Некои студии сугерираат дека изложеноста на антибиотици во детството може да има долгорочни последици за дигестивниот систем, иако потребни се повеќе истражувања за да се потврди оваа врска.
Што можеме да направиме?
Засега, најдобриот совет е да се фокусирате на превенција и подигнување на свеста:
- Одржување на здрава тежина,
- Балансирана исхрана богата со овошје, зеленчук и интегрални житарки,
- Редовна физичка активност,
- Избегнување на пушење и ограничување на консумирањето алкохол.
Иако овие мерки не гарантираат заштита од рак на слепото црево, тие се докажани стратегии за целокупното здравје и за намалување на ризикот од многу видови рак.
