Симптомите на деменција значително се влошуваат во овој дел од денот: се јавува тешка дезориентација и конфузија
Деменцијата е состојба која е придружена со прогресивно губење на меморијата, пад на когнитивните способности, можни промени на личноста и во најтешките случаи целосна зависност на пациентот од помошта на околината.
Нарушувања на меморијата и концентрацијата, лоша ориентација во просторот, апатија, лошо расположение, анксиозност се некои од симптомите на деменција.
Дел од експертите посочуваат дека е можно овие и други поплаки да бидат поизразени во одреден дел од денот – доцна попладне и рано навечер.
Епизодите траат од неколку минути до неколку часа, понекогаш цела ноќ
Невропсихијатарот др. Ејприл Кроуел вели дека првите симптоми на деменција може да се појават на крајот од денот, за време на зајдисонце.
Постои можност проблемите да се појават во подоцнежните вечерни часови, додава неврологот др. Виктор Дијаз од Орландо Хелт за Институтот за невронаука во Орландо, пренесува Телеграф.
1 од 5 пациенти со различни форми на деменција, како што се Алцхајмеровата болест, Lewy body деменција, имаат изразени симптоми во текот на денот.
– Епизодите на изразени симптоми на деменција можат да траат од неколку минути до неколку часа, а во некои случаи и ноќе – вели д-р Дијаз.
Овие промени можат да настанат на крајот од денот и нема да ги забележи пациентот, туку околината, објаснува др. Кроуел. Најизразените симптоми во раните вечерни часови се појавуваат во сите фази на деменција, иако тие се поинтензивни во средните облици на болеста, а потоа се намалуваат како што болеста напредува, велат експертите собрани околу Алцхајмерското друштво на Канада.
Човекот не знае каде е, не се чувствува безбедно
– Можно е пациентот да не знае каде е, да не се чувствува безбедно, што предизвикува вознемиреност, немир, нервоза, несоница – вели д-р Кроуел.
Овие непријатни симптоми може донекаде да се контролираат ако се знае во кое време од денот се најчести, тврдат експертите. Сè уште не е познато зошто симптомите се поизразени кај некои луѓе на крајот од денот. Некои истражувачи велат дека постои можна врска со промените во деноноќниот ритам.
Циклусот будење-спиење, наједноставно кажано, е кружен ритам. Деноноќниот ритам е внатрешниот часовник на телото. Овој ритам ја контролира временската организација на основните животни процеси и е дизајниран така што можеме да спиеме ноќе.
Деменција и деноноќниот ритам
Деменцијата може да влијае на деноноќниот ритам, предизвикувајќи зголемена физичка активност навечер и подолг период на будност по зајдисонце. Некои истражувачи велат дека деноноќниот ритам може да влијае на нашите емоции и да го контролира нашето расположение. Што точно се случува во мозокот на пациент погоден од деменција и како болеста влијае на деноноќниот ритам сè уште не е целосно познато, експертите се обидуваат да најдат одговор на ова прашање.
Тешките симптоми на деменција на крајот од денот може да бидат поизразени кај луѓето кои чувствуваат екстремен замор, болка и глад во попладневните часови. Тие се почести кај пациенти кои се слабо изложени на сончева светлина, кај оние кои веќе страдаат од некој облик на депресија, анксиозност, а исто така се појавуваат како несакана реакција на лекови, кај луѓе кои страдаат од оштетување на слухот или видот.
Пациентите често не спијат ноќе
Дезориентираноста и збунетоста се најзабележителните симптоми кои се појавуваат во доцните попладневни часови и рано навечер.
– На пример, семејството подготвува вечера и пациентот се прашува: „Што прават?“, бидејќи не разбира што се случува или чувствува дека е на погрешно место – вели д-р Дијаз.
Луѓето погодени од деменција во такви ситуации обично се грижат уште повеќе и сè може да биде придружено со физички знаци, на пример, пациентот шета околу масата или повеќе се ниша на столот. Можно е да стане раздразлив и агресивен.
– Членовите на семејството или старателите често забележуваат дека пациентот не спие, ноќе шета низ куќата и го меша денот со ноќта – објаснува д-р Дијаз.
Разликата помеѓу делириум и деменција
Бидејќи постојат неколку форми на деменција и симптомите се различни, на пример, визуелните и аудитивните халуцинации се повидливи кај луѓето кои страдаат од деменција на телото Lewy, објаснуваат лекарите.
Експертите велат дека е важно да се разликуваат овие симптоми од оние на делириум. И делириумот и деменцијата се органски ментални нарушувања поради нарушена функција на мозокот. Промените на расположението, конфузијата и нарушувањата на вниманието ги придружуваат двете состојби, при што делириумот се манифестира како ненадејна и минлива промена во интелектуалното функционирање.
Делириумот, во некои случаи, може да биде опасна по живот состојба
Делириумската дезориентација може да биде знак за критична состојба, која понекогаш се јавува како резултат на нетретирана инфекција, сепса, нагло зголемување на крвниот притисок, висок шеќер во крвта или како манифестација на мозочен удар кај постари пациенти. д-р Дијаз.
Поплаките што ја придружуваат деменцијата може да бидат поизразени на крајот од денот, додека делириумот се јавува без оглед на времето од денот. Лекарите велат дека делириумот може успешно да се контролира кога ќе се открие неговата причина и ќе се започне со лекување. Во случај да се сомневаме дека некој од нашата околина има симптоми на делириум, важно е да побараме итна медицинска помош.
Поддршката ги ублажува симптомите на страв и анксиозност
Симптомите на деменција во доцните попладневни часови и рано навечер често се повторуваат, па можно е да се предвиди и донекаде да се ублажи со навремена реакција. Поддршката на пациентите во текот на ноќта може да го смири стравот и чувството на анксиозност.
Лекарите велат дека е важно прво да се задоволат основните потреби на пациентот, да не е гладен, жеден, да не се чувствува удобно, да не е премногу уморен.
Промената на вообичаените обрасци и средината може дополнително да ги комплицира симптомите на деменција.
– Дезориентација може да се случи по промена на редот на мобилните или нештата, промена на старателите – вели д-р Дијаз.
Симптомите на деменција може да се влошат поради некои болести
Во случај на промена на средината, се препорачува еден од членовите да донесе предмети што му се допаѓаат на пациентот или семејни фотографии.
Наркотиците и некои психотропни лекови може да ги влошат симптомите во текот на денот, вели др. Дијаз. Не е препорачливо да менувате некои лекови против болки без консултација со вашиот лекар. Во некои случаи, важно е и времето на администрација на лекот. Во случај на исклучително силни симптоми на деменција во раните вечерни часови, советот е да се преиспитаат лековите што ги зема пациентот.
Совет е да се посвети поголемо внимание на можните дополнителни здравствени проблеми на пациент со дијагноза на деменција.
– Катаракта и слабеење на видот се чести во староста, можно е пациентот да има проблем со видот, особено во вечерните часови. Овие потешкотии лесно можат да предизвикаат конфузија – вели д-р Дијаз. Совет е да се обезбеди соодветно осветлување во просторијата во која живее лудиот. Сличен ефект ќе има и побучната средина која може дури и да го исплаши пациентот.
На пациентите им треба доволно сон
Се препорачува после 17 часот во есенските и зимските денови на пациентот да му обезбедиме удобна и тивка просторија. Пациентот може да биде вознемирен од сите звуци, не само од музиката и телевизијата, туку и од чкрипењето на садовите.
Симптомите на деменција во раните вечерни часови може дополнително да се влошат со недоволно спиење. Додатоци на мелатонин по 17:00 часот може да бидат корисни за пациентот. Мелатонин е хормон кој најмногу се лачи од шишарковиден жлезда, познат и како епифиза. Овој хормон влијае на нашиот внатрешен биолошки часовник во текот на ноќта и им овозможува на нашите биолошки ритми да функционираат правилно. Најголема количина на мелатонин се лачи околу полноќ и еден до два часа по полноќ. Се препорачува да се консултирате со лекар за можна употреба на мелатонин.
Несоницата често е резултат на обилни вечерни оброци, вечерна консумација на кофеин и апнеја при спиење.
Недостатокот на квалитетна интеракција со пациентот често може да предизвика дополнителни компликации.
– Често семејството го остава лудиот сам во собата додека не помине епизодата на изразени симптоми. Ова не се препорачува бидејќи во таква ситуација пациентот е оставен сам и изложен на дополнителен страв и дезориентација – вели д-р Дијаз.