“ТИЕ СЕ НАЈГОЛЕМИТЕ ВИНОВНИЦИ ЗА ОВОЈ МАСАКАР!“ – Ситуацијата во Израел може да се реши со два потега !?

Во моментот се случува големо крвопролевање помеѓу Израел и организацијата Хамас, а се започна со тоа што Хамас изврши добро координиран ракетен и копнен напад врз Израел, киднапирајќи израелски војници и цивили и привремено окупирајќи неколку гранични населби. 

Премиерот на Израел, Бенјамин Нетанјаху, изјави дека земјата е во војна и дека израелските одбранбени сили (ИДФ) возвраќаат на нападите, пренесува Foreign Policy. Во последното обраќање, израелскиот министер за одбрана изјави дека Израел започнал целосна окупација на Појасот Газа. 

„Тие немаат струја, немаат храна, немаат вода, немаат гориво“, тврди тој.

Секоја страна ја обвинува другата за конфликтите. Израел и неговите поддржувачи го прикажуваат Хамас како брутална група терористи поддржани од Иран, кои намерно гаѓаат цивили. Палестинците и нивните поддржувачи признаваат дека нападот врз цивилите е погрешен, но тие го обвинуваат Израел за наметнување режим врз палестинските поданици и нивно изложување на систематско насилство со децении. Тие исто така посочуваат дека меѓународното право им дозволува на угнетените народи да се спротивстават на нелегалната окупација, дури и ако методите избрани од Хамас се нелегитимни.

Колумнистот Стивен М. Волт посочува дека овој конфликт не е доказ дека светскиот безбедносен поредок се урива бидејќи ова не е прв пат да се случи конфликт од ваков размер меѓу Израел и Хамас. Израел го „освои“ Појасот Газа за време на операцијата „Леано Олово“ во декември 2008 година, а тоа го направи повторно во операцијата „Солид Рок“ во 2014 година, потоа повторно во мај 2021 година. Во овие напади беа убиени неколку илјади цивили, од кои четвртина деца, што дополнително го осиромаши заробеното население на Појасот Газа.

Она што е ново во овој конфликт е што Хамас го изненади непријателот и покажа неочекувани борбени способности. Нападот му нанесе поголема штета на Израел отколку претходните операции. Наводно загинале 700 Израелци, не се знае точниот број на заробени, меѓу кои наводно има војници на израелската Армија, а се предвидува дека бројот на жртви ќе се зголемува.

Нападот го шокираше израелското општество. Неуспехот на Владата да го открие и спречи нападот може да значи крај на политичката кариера на Бенјамин Нетанјаху, а како и неуспехот на разузнавањето во 1973 година, вината веројатно ќе биде префрлена во Израел. Сепак, Хамас е многу послаб од Израел, па судирите нема да го променат целокупниот однос на силите меѓу нив.

Израел веќе силно возврати, а палестинските цивили во Појасот Газа – вклучително и многумина кои не го поддржуваат Хамас – ќе платат висока цена. Никој со сигурност не знае каде води оваа криза или какви долгорочни последици ќе има, но има неколку можни решенија.

Прво, последната трагедија го потврдува банкротот на американската политика кон долгогодишниот израелско-палестински конфликт. Американските претседатели од Ричард Никсон до Барак Обама имаа повеќе можности да го прекинат конфликтот и не успеаја да го сторат тоа. Нивната помош дојде до погрешни или неспособни израелски и палестински лидери, а да не зборуваме за силното политичко противење од американскиот израелски комитет за јавни односи и други израелски организации. 

Наместо да дејствуваат како рамноправни посредници и да ја искористат огромната моќ со која располагаат, и демократската и републиканската администрација попуштија да лобираат притисок. Тие дејствуваа како „адвокати“ на Израел, вршејќи притисок врз палестинските лидери да направат големи отстапки, давајќи му на Израел безусловна поддршка и затворајќи ги очите пред повеќедецениските напори на Израел да го проголта земјиштето наводно резервирано за идната палестинска држава.

Дури и денес, американската Влада продолжува да фрла пари на Израел и да го брани на меѓународни форуми, истовремено инсистирајќи на тоа дека е посветена на решение со две држави. Како и обично, официјалниот одговор на САД на борбите е да се осуди Хамас за „неиспровоцирани напади“, да се изрази силна поддршка за Израел и студиозно да се игнорира поширокиот контекст во кој се случува.

Нападот беше „неиспровоциран“ во тесна правна смисла со тоа што Израел немаше намера да го нападне Појасот Газа, но настанот беше секако неиспровоциран во здравиот разум на терминот – односно како насилен одговор на условите што ги имаат Палестинците во овој регион и се борат со децении. Доколку американските политичари од двете партии беа похрабри, со право ќе ги осудеа акциите на Хамас и незаконските дејствија што Израел рутински ги извршува на палестинска територија.

Второ, ова крвопролевање е уште еден тажен потсетник дека моќта е поважна од правдата во меѓународната политика. Израел можеше да се прошири на Западниот Брег и да го држи населението на Појасот Газа во отворен затвор со децении затоа што е посилен од Палестинците и затоа што ги контролира или неутрализира другите страни што би можело да се спротивстави на напорите и да ги принуди преговорите за траен мир.

Овој настан и конфликтите што му претходеа, би можеле да ги откријат границите на моќта на сите заинтересирани страни. Војната е продолжување на политиката со други средства, но моќните држави понекогаш победуваат на бојното поле додека губат политички. Соединетите Американски Држави ги добија сите главни битки во Виетнам и Авганистан, но на крајот ги загубија двете војни.

Хамас никогаш нема да може да го победи Израел во директна борба, но овој напад покажува дека Израел не е неповредлив и дека не може да се игнорира палестинската желба за самоопределување.

Тоа, исто така, покажува дека Абрахамскиот договор и неодамнешните напори за нормализирање на односите меѓу Израел и Саудиска Арабија не се гаранција за мир.

Паметниот потег за сите страни би бил да започнат со брзо враќање на статус кво: Хамас ќе ги запре ракетните напади, веднаш ќе се повлече од сите области што ги зазеде, ќе понуди враќање на Израелците што ги зароби без да бара нивна размена за членовите на Хамас во Израел, а двете страни би се согласиле на прекин на огнот.

Тогаш Соединетите Американски Држави ќе започнат сериозен, еднаков и постојан притисок за праведен и значаен мир. Но, тоа нема да се случи: на крајот на краиштата, кога последен пат некоја од овие партии направи нешто паметно или долгорочно ?

Наместо тоа, Израел ќе се потруди да му ускрати се на Хамас, па дури и може да се обиде да го избрка Хамас од Појасот Газа еднаш засекогаш. Владата на Соединетите Американски Држави цврсто ќе застане зад што и да одлучи да направи Израел. Гласовите кои повикуваат на умереност ќе бидат игнорирани и циклусот на одмазда, страдање и неправда ќе продолжи.