“ТОЈ Е МОЈОТ НАЈИНТИМЕН ПРИЈАТЕЛ“ – Романсата на Владимир Путин и Си Џинпинг трае веќе 10 години: Се започна во таа топла есенска ноќ кога на Бали се напија неколку чаши…

И покрај големиот меѓународен притисок, кинескиот претседател Си Џинпинг сепак вчера пристигна во посета на Москва. Владимир Путин е човекот што некогаш го нарекуваше како свој „најдобар и најинтимен пријател“, а за сметка на таквото пријателство, Си реши да го игнорира фактот дека неговиот пријател неодамна стана најбараниот воен злосторник во светот.

Меѓународниот кривичен суд (МКС) во Хаг на 17. март издаде налог за апсење на Владимир Путин поради неговата улога во нелегалното пренесување на украински цивили и деца на руска територија.

Иако Си неодамна доби трет претседателски мандат од неговата Комунистичка партија на Кина, многумина сè уште се прашуваат зошто ризикува меѓународен презир и дополнително влошување на односите со Западот, додека неговата економија е многу зависна од Западот.

За почеток, стратешката блискост со Русија е идеолошката рамка на Пекинг: САД се нивниот заеднички ривал. Кина и Русија се обидуваат да се дизајнираат себеси како две вистински светски суперсили и глобални лидери, а САД често ги нарекуваат како „хартиен тигар“ и разурнувач во светот. Иако кинеската економија е тесно испреплетена со земјите од Западот, Кина сепак е еднопартиски сиситем во кој народот не бара многу, како што е и Руската Федерација.

Но, за дополнително да се разбере фаталната предност на Си за Путин, аналитичарите истакнуваат дека е важно да се земат предвид биографските сличности и личната историја на односите меѓу двајцата претседатели.

„Разликата во години меѓу нив е само шест месеци. И на двајцата претседатели татковците им се бореле во Втората светска војна, а и двајцата доживеале слични тешкотии во младоста. И Си и Путин имаат ќерки за наследници во фамилијата“, објасни за Politico, Александар Габуев, експерт за руско-кинески односи.

Затоа, дури и ако се исклучат сличностите на нивните „империјални“ позиции и политичка моќ, тие имаат сосема доволно заеднички точки за да се разберат.

Западните аналитичари со потсмев го нарекуваат нивното дружење како – „нежното пријателство на двајца силно вооружени источници лидери“.

Се започна во 2013 година кога Си се сретна со Путин на маргините на самитот за азиско-пацифичка економска соработка во Бали. Тогаш се погоди и да му биде роденден на Путин, па импровизирана е мала роденденска забава. Тие не се опијаниле, но неколкуте чаши алкохол јасно довеле до посебната хемија која ја имаат денес: Си тогаш му подарил торта на Путин, а Владимир Владимирович веднаш извадил вотка за наздравување.

„Никогаш не сум воспоставил такви односи или не сум склучил такви договори со кој било друг странски колега, како што можев да направам со претседателот Си“, отворено ја признал Путин длабоката духовна врска во изјава за кинеската телевизија во 2018 година. Веднаш откако јаделе торта и пиел вотка, е патувањето на Путин во Пекинг каде го добил „врвниот“ медал за кинеско пријателство.

„Тој е мојот најдобар, најинтимен пријател“, порача Си во таа прилика, додавајќи дека без оглед на меѓународните ситуации, Кина и Русија секогаш ќе го сметаат развојот на нивните односи за приоритет.

Си навистина го одржа зборот. Тој му остана лојален на Путин дури и откако ја започна својата брутална инвазија на Украина пред очите на светот. Пред само некое време Путин го посети Пекинг и потпиша договор за – „партнерство без ограничувања“. Кинеските функционери избегнаа каква било критика кон Русија, избегнуваа да го наречат конфликтот во Украина како војна и го ‘папагализираа’ лицемерниот наратив на Путин дека наводното проширување на НАТО е всушност виновно за масовните злосторства што ги извршил во Украина.

Поради лојалноста на Пекинг кон Москва, насекаде расте загриженоста дека таа наскоро ќе почне масовно да ја снабдува Русија со оружје. Минатата недела, многумина објавија дека кинеските компании, вклучително и оние поврзани со владата на Си, им испратиле на Русите околу 1.000 пушки, панцири, беспилотни летала и друга опрема што може да се користи за воени цели. Кинеските и руските вооружени сили, исто така, ги здружија силите во заеднички вежби: неодамна одржаа заеднички поморски маневри со Иран во Оманскиот залив.

Според медиумската агенција ТАСС, посетата на Си оваа недела се очекува да резултира со десетина меѓудржавни договори. Енергијата и трговијата се на прво место, но Си сигурно ќе ја повтори кинеската иницијатива која има цел да се реши „украинската криза“. 

Неговиот првичен документ ја споменува потребата од почитување на суверенитетот и продолжување на мировните преговори, но исто така ги поткопува руските тези за одвраќање на „проширените воени блокови“, иако војската на Путин очигледно се прелеа преку државните граници.

Се разбира, приоритет на Пекинг не е да постигне мир во Украина, туку да ја врзе Русија за себе како помал кинески партнер – според тврдењата на аналитичарите од институтот во Вашингтон – Brookings. Онаму каде што Русите некогаш беа главни ривали на САД и на западниот блок, Пекинг сега се позиционира. Москва е претворена во кинески полигон за обука за глобални игри и мала трка, како што порано беше Куба за Русите во минатиот век.

Додека Владимир Путин е на чело на Русија, никој нема да може да и се заканува на Кина со таков аранжман на шаховската табла, па затоа неговото останување на власт во Москва е во многу поголем интерес на Кинезите отколку на Русите. 

Целта на Си Џинпинг е всушност да се заштити себеси и Кина од падот на Владимир Путин: ако некој поразумен, подемократски и подобар кон неговите и соседните нации дојде на власт во Москва, Кина ќе може да бара слични пријатели само во Северна Кореја и Иран.