Трилион евра тешкиот пакет за трошење – закана за заедничкиот пазар
Додека Берлин се подготвува да отклучи до еден трилион евра во следната деценија за одбраната, инфраструктурата и зелената енергија, во исто време оваа перспектива предизвикува длабока вознемиреност кај другите земји на ЕУ. Многумина изразуваат загриженост дека потегот може да го наруши заедничкиот пазар и да создаде неправедни предности за германската индустрија.
Огромниот пакет на трошоци на Германија под раководство на канцеларот Фридрих Мерц официјално го усвои своето последно парламентарно гласање, отклучувајќи до еден трилион евра за цивилни и одбранбени инвестиции. Планот има за цел да го стимулира економскиот раст низ целиот регион, истовремено зајакнување на воените капацитети на земјата, намалувајќи ја нејзината зависност од одбраната од САД.
Во центарот на планот е предложената историска промена на основниот закон на Германија, која би ги исклучила одбранбените инвестиции кои надминуваат 1% од БДП од националните правила за трошење. Покрај ова, блокот ЦДУ/ЦСУ на Мерц и социјалдемократите поддржуваат фонд од 500 милијарди евра наменет за трансформација на германската економија, вклучувајќи субвенции за енергетски интензивни сектори и стратешки индустрии како полупроводници, производство на батерии и фармацевтски производи.
Додека многу лидери на ЕУ ја поздравуваат одамна задоцнетата фискална флексибилност на Германија, особено во однос на одбраната, земјите како Франција, Италија и Шпанија се сè позагрижени. Тие стравуваат дека способноста на Берлин да пумпа милијарди во националните индустрии ќе ја поткопа конкурентноста на други места во блокот, особено бидејќи многу влади се соочуваат со построги фискални ограничувања.
Француските власти, зборувајќи анонимно за Политико, предупредија дека предноста на Германија може да го зголеми јазот во продуктивноста меѓу двете најголеми економии на ЕУ. Јужноевропските дипломати го повторија ставот, нагласувајќи ја потребата од заштитни мерки за да се спречи нарушување на пазарот и повикаа на одговори ширум ЕУ, како што е заедничко задолжување – мерка на која Берлин продолжува да се спротивставува.
Европската комисија, која ги следи правилата за државна помош и субвенции, се очекува внимателно да ги испита дејствата на Германија. Минатите иницијативи, како што е контроверзниот пакет за енергетско олеснување од 200 милијарди евра, воведен од канцеларот во заминување Олаф Шолц во 2022 година, веќе предизвикаа бурни реакции низ Европа поради согледаните нерамнотежи.
Додека Мерц се обидува да ги релаксира сопствените фискални правила на ЕУ – правила што некогаш ги застапуваше Германија – тензиите се зголемуваат во блокот. Следните месеци ќе бидат клучни за да се утврди дали прескокнувањето на трошоците во Берлин ја зајакнува солидарноста на ЕУ или ја тестира до крај.
