Украина и Русија се обраќаат на Генералното собрание на ОН пред годишнината од војната

Речиси една година откако Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина, специјалната седница на Генералното собрание на ОН во средата повторно го откри големиот јаз меѓу двете страни во војната.

Додека украинскиот министер за надворешни работи Дмитро Кулеба ја обвини руската страна за геноцид, рускиот амбасадор во Обединетите нации Василиј Небензја на состанокот од висок профил изјави дека Западот планира да ја „распарчи и уништи“ неговата земја.

На првиот ден од дводневната сесија, по повод годишнината од руската инвазија во петокот, Кулеба на Генералното собрание на ОН претстави резолуција со која се повикува на мир и повлекување на Москва.

Се очекува собранието со големо мнозинство да ја усвои резолуцијата во четврток.

Дотогаш се очекуваат десетици говори на високи функционери, меѓу кои и американскиот државен секретар Антони Блинкен, британскиот министер за надворешни работи Џејмс Клеверли и германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок.

Стратегијата на западните поддржувачи на Украина не е да поставуваат сложени контури за завршување на војната на гласање, туку да натераат што е можно повеќе земји да гласаат „за“ за општата иницијатива за поддршка на мирот.

Притоа, тие сакаат да се надоврзат на резултатите од октомври минатата година, кога 143 земји се спротивставија на анексиите на Москва во Украина и рекоа дека тие го прекршуваат меѓународното право.

Силен резултат би се спротивставил на обвинувањата дека постои воен замор и трошна поддршка за Киев во некои делови од светот, особено оние што се потпираат на руско гориво.

Во средата Кулеба ја обвини Москва дека извршила „геноцид“ поради обвинувањата дека украинските деца биле насилно депортирани во Русија.

Тој рече дека Москва преселува илјадници деца во руски семејства со цел тие да се преобразоваат како Руси.

„Ова е геноцид. И ова е она со што се соочуваме денес“, рече Кулеба.

Москва тврди дека трансферот на Украинците во Русија е како бегство од борбената зона. Руската страна, исто така, негира киднапирање на деца и покрај доказите за спротивното.

Рускиот амбасадор во Обединетите нации, пак, ги обвини Германија и Западот дека во конфликтот во Украина имаат мотиви слични на оние во Втората светска војна.

„Ова е војна во која, како што беше случај и пред 80 години, вклучува предавнички и моќни непријатели кои сакаат да ја заземат нашата земја и да не потчинат“, рече Небензја на Генералното собрание на ОН.

„Германските тенкови повторно ќе убиваат Руси“, рече тој, мислејќи на борбените тенкови Леопард од германско производство што неколку европски земји ветија дека ќе го испратат Киев.

По речиси 12 месеци војна, погледите на генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш беа главно песимистички бидејќи тој предупреди на проширување на конфликтот и употреба на нуклеарно оружје.

„Во текот на изминатата година, не само што видовме како страдањето и пустошот се зголемуваат, туку станува поочигледно колку сѐ уште може да стане полошо. Можните последици од спиралниот конфликт се јасна и присутна опасност“, рече тој.

„Во меѓувреме, слушнавме имплицитни закани за употреба на нуклеарно оружје. Таканаречената тактичка употреба на нуклеарно оружје е крајно неприфатлива. Крајно време е да се повлечеме од работ“.

Рускиот претседател Владимир Путин ги засили нуклеарните грижи во вторникот кога објави дека Русија ќе се повлече од последниот преостанат договор за контрола на нуклеарното оружје со САД.

Линда Томас-Гринфилд, американскиот амбасадор во Обединетите нации, во меѓувреме повика на усвојување на резолуцијата предложена од Украина. „Имаме пред нас резолуција која ги повикува нациите во светот да ги поддржат дипломатските напори за постигнување сеопфатен и траен мир во Украина“, рече таа.

Во текот на изминатите месеци нашироко се дискутираше до каде треба да оди резолуцијата на ОН по повод годишнината од војната во Украина.

Според извори од ОН, Киев работеше на резолуции во кои е наведен Трибуналот за воени злосторства, како и на текст што ќе го претвори мировниот план од 10 чекори на украинскиот претседател Володимир Зеленски во документ на ОН. Двете идеи се отфрлени за гласање, кое се очекува во четврток попладне.

Сегашниот предлог претежно вклучува нејасни формулации за крај на војната, повикување на мир и повлекување на Москва.

Исто така, се повикува на размена на сите воени заробеници меѓу Украина и Русија и се нагласува потребата одговорните за најсериозните воени злосторства да одговараат.

Дипломатите проценуваат дека резолуцијата би можела да биде усвоена со гласови од 130 до 140 земји.