„Условни казни“ или „затвор?“ – Што ќе се прави со обвинетите за пожарот во дискотеката „Пулс“?

За кривичното дело „Тешки дела против општата безбедност од чл.292“, кое се товари против 27 осомничени во случајот со палењето на кабарето во Кочани каде животот го загубија 59 лица, а околу 200 други беа повредени, во последните 10 години, Кривичниот суд Скопје, кој е најголемиот суд во државата, донесе тотална пресуда ќе се казни со затвор до 20 години, но досегашната практика покажува дека всушност судиите се штеделе при одлучувањето за висината на санкцијата за ова дело, иако, за волја на вистината, случајот со кочанската трагедија не се споредува со ниту еден друг случај.

Според податоците на телевизијата Алсат, само 22 лица се осудени на затворски казни, од вкупно 105 пресуди, додека само двајца од нив добиле казна затвор од 5 години, што е максималната казна изречена во овој период во Кривичниот суд Скопје за ова дело. 1 е осуден на 4 години затвор, додека други четворица се осудени на 3 години затвор. Пет лица се осудени на 2 години затвор, а 8 други се осудени на 1 година затвор. Меѓу нив е и лице кое во случај од 2020 година е осудено на само 9 месеци затвор.

Иако ниту еден став од член 292 не предвидува условна затворска казна, судиите во периодот 2015-2025 година го осудувале секое второ лице на ваков вид санкција. Според податоците, вкупно 48 лица се осудени на условни затворски казни од 1 до 5 години. Во 3 други случаи изречени се условни затворски казни, но со заштитен надзор.

Исто така, во член 292 не е предвидено обвинетите да бидат казнети, но според податоците од Кривичниот суд во овој временски период имало вкупно 17 вакви случаи. Табеларните податоци не ја објаснуваат вредноста на сумата за која осудените биле обвинети за плаќање.

Податоците покажуваат дека за вкупно 5 лица судската постапка е прекината, за 3 лица се отфрлени пријавите, додека 3 други се ослободени од обвиненијата. За 1 лице обвинителот побара отфрлање на обвиненијата, а на 3 лица им е одредена психијатриска терапија.

Дека судиите се попустливи во изрекувањето на казните за кривичното дело за кое се товарат осомничените за трагедијата Кочан, поточно „Тешки дела против безбедноста“ од член 292 од Кривичниот законик, покажува и случајот со опожарувањето на Модуларната болница во Тетово на 8 септември 2021 година, додека закрепнаа пациенти од Ковид14, кога трајно ги загубија животите од Ковид1. Поранешните директори Флорин Бесими и Артан Етеми по две години судење беа осудени на условни затворски казни од една и пол година. Потоа, Апелациониот суд го врати предметот на повторно судење, кој на 18 март годинава одржа судско рочиште на кое обвинетите повторно ја негираа вината.
И покрај тоа што податоците покажуваат дека политиката на санкционирање на сторителите на тешки кривични дела против безбедноста била попустлива, главниот обвинител Љубчо Коцевски во своите медиумски настапи предупреди дека осомничените во случајот со ноќниот клуб во Кочани може да бидат осудени на 20 години затвор, нешто што не се случило во последната деценија.

„Во овој првичен момент одговорноста на сите инволвирани во настаните и на оние кои целосно ќе се утврдат ќе се оценува низ призмата на кривичното дело „Тешки дела против општата сигурност“ по член 292 од Кривичниот законик, за кое е предвидена казна затвор од најмалку 3 години, без максимална казна, што значи дека казната може да биде продолжена до 20 години.