УХМР ризикува да остане без метеоролози, младите не се заинтересирани за оваа гранка

Само тројца студенти студирале во последните две години по метеорологија. Доколку продолжи овој тренд, државата ќе се соочи со недостиг од метеоролози бидејќи многу вработени во следните пет години ќе го остварат правото на пензија во Управата за хидрометеоролошки работи.

Ограниченото вработување, искуствата од претходната генерација дипломци кои се уште чекаат вработување, немањето стипендии и неатрактивни студии со мали месечни примања се само дел од причините поради кои младите ретко се одлучуваат да студираат метеорологија.

Др. Владо Спиридонов, професор по метеорологија на Институтот за физика на Природно-математичкиот факултет во Скопје, во изјава за МИА вели дека доколку овој тренд продолжи, состојбата наскоро ќе стане загрижувачка.

Во следните три до четири години државата ќе остане само со неколку дипломирани метеоролози. Доколку оние кои чекаат вработување и завршиле студии по метеорологија поради љубов кон професијата, состојбата драстично ќе се влоши. Во меѓувреме, доколку не се преземат чекори за едукација на нов високообразовен кадар, како и специјални средношколски кадри за оперативните метеоролошки потреби неопходни за функционирање на системот за хидрометеоролошка опсервација, состојбата на долг рок ќе стане алармантна.

Тој додава дека Институтот за физика отсекогаш го поддржувал развојот на метеорологијата и дека до 2022/23 година студентите можат да студираат по новата студиска програма за студии по геофизичка метеорологија или да се запишат на некоја од другите програми (теоретска, наставна, применета теорија, медицинска или астрономија).

„Во завршна фаза е и одобрувањето на студиската програма за II циклус студии за метеорологија од Одборот за акредитација, па се надеваме дека интересот на младите за студирање во иднина ќе биде поголем“, рече Спиридонов.

Според него, младите не гледаат перспектива бидејќи размислуваат за вработување само во мал број институции, главно во хидрометеоролошката служба, Центарот за управување со кризи, Метеоролошката служба на скопскиот аеродром и медиумите.

Како причина за ваквата состојба ги наведува и искуствата на претходните генерации дипломирани метеоролози кои чекаат работа и по неколку години, а се принудени да работат други професии.

„Недостиг на финансиски средства за студирање, стипендија, неатрактивни студии со мали месечни примања, недостаток на организиран и системски пристап, некоординација и соработка во однос на потребите за градење капацитети и кадровски дефицит во оваа област и потреба од поголема афирмација. А промоцијата на метеорологијата како стратешка и интердисциплинарна дејност и културата на едно општество се само дел од причините, вели Спиридонов.

Прашањето, вели тој, е сложено и потребен е сеопфатен и модерен пристап за да се подобри оваа состојба.

„Постојана координирана институционална активност насочена кон промоција на метеорологијата, преку штандови, промоции во средните образовни институции, семинари, обуки, преку социјални мрежи, научни предавања, практични посети на УХМР, и слични активности, за да се истакнат предностите од изучувањето на метеорологијата. во време на климатски промени и екстремни временски настани. Исто така, користејќи ги можностите за едукација и обука во рамките на програмите на светската метеоролошка организација СМО, чиј член е и нашата земја, стратешкото значење на оваа модерна гранка, интердисциплинарната примена во општеството и можноста за користење во различни сектори ,енергетика , земјоделство, водостопанство.

МВР побара одговор и од Министерството за образование и наука, кое информира дека во изминатите три учебни години, на студиите по геофизика и метеорологија се запишале вкупно четворица студенти.

„Во 2020/21 година немаше упис на студиска програма по метеорологија, немаше слободни места за таа програма, бидејќи студиската програма беше ставена во мирување. Во 2021/22 година на Студиската програма на Природно-математичкиот факултет по геофизика и метеорологија имало 20 слободни места, а запишан е само 1 студент по метеорологија. Во 2022/23 година имало 20 слободни места на Природно-математичкиот факултет и студиската програма за метеорологија, но пријавени се само 3 студенти“, цитираат од Министерството за образование.

За следната академска година, како што додаваат, има повторно 20 слободни места.

Пријавувањето продолжува, конечните податоци ќе бидат достапни кога ќе завршат сите рокови за пријавување“, велат од Министерството.

На прашањето дали планираат да направат нешто за ажурирање на метеоролошките студии за да го задржат кадарот во струката, тие одговорија дека иницијативата за поддршка и стимулирање на уписот на студенти се уште не е пристигната, но доколку се презентира, како што рекоа, ќе биде разгледана и соодветна ќе се донесе одлука.

Според податоците на Институтот за физика, кои ги сподели професорот Спиридонов, во изминатите три академски години на студии по метеорологија, само еден кандидат дипломирал и магистрирал. Во моментов само тројца студенти студираат метеорологија.

„Годинава ниту еден кандидат не беше пријавен во првиот пријавен рок, но има уште два уписни рока на 18-19 септември и 28 септември“, рече Спиридонов.

ДПХМ: Доколку не се промени состојбата може да има дефицит на метеоролози

Од хидрометеоролошката служба велат дека доколку овој тренд продолжи и во иднина може да дојде до дефицит на стручен кадар метеоролози со оглед на тоа што во следните пет години многу метеоролози ќе го остварат правото на пензија.

„Во хидрометеоролошката служба во моментов се вработени 145 лица, од кои 88 се вработени во Скопје, додека останатите 57 се лоцирани во мрежата на метеоролошки станици и радарски центри во другите градови во државата. Сегашната состојба на администрацијата во однос на образовниот профил покажува дека приближно 35 отсто од вработените се со високо образование, додека 65 отсто се со средно или пониско образование. Од нив околу 8 отсто се метеоролози, 2 отсто се хидролози, 4 отсто се технички струки, додека само 1 отсто припаѓаат на кадарот за информатичка технологија“, цитираат од УХМР.

Сегашната кадровска состојба ги задоволува потребите за нормално извршување на тековните задачи на Управата, велат од УХМР, но се надеваат дека интересот за изучување на метеорологијата ќе се зголеми.

„Според информациите од Природно-математичкиот факултет во моментов нема студенти заинтересирани за метеорологија, што не значи дека состојбата нема да се промени во наредниот период. Сепак, се надеваме дека во иднина интересот за студирање на овој факултет ќе се зголеми, бидејќи метеорологијата е наука која во време на очигледни климатски промени и зголемена фреквенција на екстремни временски и климатски настани е се поактуелна и влијае на сите сфери на општественото живеење. “, цитираат од УХМР.