ФОТО | Додека ЕУ го обработуваше Виктор Орбан, улиците на Брисел гореа и нов проблем затропа на вратата: “Ја добивме пораката“
На Самитот во Брисел лидерите на земјите-членки на Европската унија успеаја да ја решат последната пречка и да донесат одлука за пакетот макроекономска помош за Украина, во вкупна вредност од 50 милијарди евра. Последната пречка за таа одлука, од последниот Самит на ЕУ во декември, беше премиерот на Унгарија, Виктор Орбан, кој упорно одбиваше да даде согласност до овој Самит.
Пред официјалниот состанок на Европскиот совет со Виктор Орбан, лидерите на трите најголеми земји-членки – Германија, Франција и Италија – се сретнаа во присуство на претседателите на Европскиот совет и на Европската комисија, Шарл Мишел и Урсула фон дер Лајен. Дури подоцна ќе станат познати деталите, што беше пресудно за да се скрши Виктор Орбан.
„Имаме договор. Сите 27 лидери се согласија за дополнителен пакет поддршка од 50 милијарди евра за Украина во рамките на Буџетот на ЕУ. Ова обезбедува стабилно, долгорочно и предвидливо финансирање за Украина“, објави Шарл Мишел на социјалната мрежа Х (Твитер) на самиот почетокот на Самитот, што укажува дека претходно се договориле на блиска средба.
Одлуката ја поздрави претседателот на Украина, Володимир Зеленски, нагласувајќи дека фактот што е едногласно усвоена е силна порака за единство на ЕУ. Оваа помош е макроекономска и служи на економската и финансиската стабилност на Украина. Продолжувањето на воената помош, која би била околу пет милијарди евра годишно, е одвоена од овие 50 милијарди.
Досега Виктор Орбан бараше секоја година во следните четири години да се носи одлука конкретно за помошта за Украина. Тоа ќе му даде право на вето секоја година. Како компромис, беше пронајдена опција Европската комисија да доставува годишни извештаи за користењето на пакетот помош од Украина и доколку е потребно, по две години Европскиот совет може да побара од Европската комисија да го ревидира новиот Буџет.
Елемент што Виктор Орбан може да го искористи пред својата јавност како доказ дека добил нешто е дека користењето финансиски средства од фондовите на ЕУ, во случај на активирање на членот 7. против членка поради владеењето на правото, ќе се разгледува во фер, непристрасен и објективен начин, земајќи ги предвид фактите на Европскиот совет. Ова е важно бидејќи повеќе од шест милијарди евра се блокирани од кохезионите фондови на ЕУ за Унгарија.
Виктор Орбан по овој договор изјави дека напорно се борел и се борел за да не мора Унгарците да им даваат пари на Украинците, да не учествуваат во војната, да не испраќаат пари и се уште се на страната на мирот.
Многу лидери на ЕУ сметаат дека овој договор ќе означи и крај на практиката една земја да ги блокира другите долго време во толку важно прашање како што е ревизијата на повеќегодишниот Буџет на ЕУ.
ЕУ усвои ребаланс на Вуџетот од вкупно 65 милијарди евра во сегашната повеќегодишна финансиска рамка со важност до 2027 година. Покрај пакетот помош за Украина од 50 милијарди евра, ребалансот на Буџетот предвидува 2 милијарди евра за миграција и управување со границите, 7,6 милијарди евра за соседите и светот, 1,5 милијарди евра за Европскиот одбранбен фонд според новиот инструмент, 2 милијарди евра за инструментот за флексибилност и 1,5 милијарди евра за резервата за солидарност и итна помош. За земјите како Австрија и Холандија, важно е дека ќе можат да искористат околу десет милијарди евра за управување со миграцијата, што вклучува и помош за земјите од европското соседство.
Бидејќи лидерите на ЕУ го решија прашањето за ребалансот на Буџетот уште порано од очекуваното, тие успеаја да разговараат и за други неодложни прашања на еднодневниот Самит, како што е ситуацијата на Блискиот Исток и зголеменото незадоволство на земјоделците кои го блокираа Европскиот кварт во Брисел во четврток, област каде што се главните институции на ЕУ. Илјадници трактори пристигнаа во Брисел, а демонстрантите пред зградата на Европскиот парламент запалија слама, но и демолираа некои споменици.
Претседателката на Европскиот парламент, Роберта Мецола, им порача на земјоделците дека ЕП „го слушнал и разбрал нивниот глас“ и ги покани да гласаат на европските избори од 6. до 9. јуни годинава. Земјоделците се спротивставуваат на одлуките на ЕУ за зелена политика бидејќи сметаат дека тоа директно им се заканува на егзистенцијата.
