ФОТО | ШТО ОСТАНА ОД НАЈЕЛИТНАТА НАСЕЛБА ВО ПОЈАСОТ ГАЗА !? Скапите вили и облакодери се срамнети со земја: “Повеќе нема ништо од убавината…“

Околу пладне во петокот, 20. октомври, жителите на луксузната населба Ал-Захра во Појасот Газа – поточно општина или населба јужно од градот Газа – стоеја покрај урнатините и прашината што некогаш биле нивни домови. Петокот требаше да биде посебен – денот на исламската молитва го означува почетокот на викендот, а во Ал-Захра тоа значеше кафе и чај за жителите. Сè било како и претходно послужено во семејните апартмани или вили на Средоземното Море. Жителите овде знаеја дека имаат повеќе среќа од повеќето во жители на Појасот Газа.

Но, во текот на ноќта, израелските бомби срамнија 25 станбени блокови во кои живееја стотици луѓе. Израел со денови ја бомбардираше Газа како одговор на нападите на Хамас на 7. октомври, но Ал-Захра дотогаш не беше погодена. Некои од оние што живееја тука – меѓу нив доктори, адвокати, академици, модни дизајнери и претприемачи – се обидоа да останат и да преживеат во урнатините, но повеќето на крајот го спакуваа она малку што можеа да го спасат и се „распрснаа“ низ Појасот Газа.

Жителите на уништените станбени блокови се засолниле од бомбите во блискиот универзитет благодарение на напорите на локалниот стоматолог Махмуд Шахин, кој ја предводел масовната евакуација на неговите соседи. Тој добил телефонски повик во зори од израелски разузнавач со предупредување дека станбените блокови ќе бидат бомбардирани, како што претходно објави BBC.

Израелските одбранбени сили (ИДФ) изјавија за британскиот јавен медиумски сервис дека не можат да одговорат на конкретни оперативни прашања кога ги прашале за одлуката за напад на станбените блокови во Ал-Захра.

Израел вели дека неговата стратегија е да го искорени Хамас, кој го обвинува дека дејствува во срцето на цивилните заедници – и дека презема чекори за ублажување на цивилните жртви, како што е телефонскиот повик што го добил Махмуд Шахин со наредба да ја евакуира населбата. Агентот кој му пришол на стоматологот исто така му рекол:

„Гледаме работи што ти не ги гледаш“.

Соседите на Махмуд Шахин можеби избегале живи, но не сите го преживеале она што следело. BBC помина две недели разговарајќи со неколку семејства во областа и објави снимка од Ал-Захра како таа изгледаше пред бомбардирањето. Тие сведочат дека грабнале се што можеле од нивните домови, ги гледале нивните домови како експлодираат пред нивните очи, а потоа се евакуирале низ Појасот Газа до неизвесна судбина. Од импровизирани засолништа и привремени домови од другата страна на улицата, некои жители се согласиле да ја раскажат приказната за животот и пропаста.

BBC пишува дека комуникацијата се состоела од отфрлени повици – понекогаш со бомби кои одекнуваат во позадина – и спорадични пораки на WhatsApp. Луѓето престанале да зборуваат за да трчаат или да бараат засолниште. Во некои случаи, контактот бил изгубен неколку дена. По неодамнешниот прекин на комуникацијата за време на интензивните израелски напади на Појасот Газа, жител на Ал-Захра на крајот оставил кратка порака: „Благодарам што прашавте. Сè уште сме живи“.

Овие разговори покажуваат дека не преживеале сите што ја напуштиле Ал-Захра. Меѓу убиените е и млад бодибилдер од локална теретана чии последни зборови на пријател, според објавите на социјалните мрежи, биле: „Сè помина“.

Појасот Газа е густо населена област со високо ниво на сиромаштија и строги контроли за влез и излез. Но, Ал-Захра беше населба составена од големи и широки куќи, осветлени отворени простори, насади со бадеми и смокви, спортски терени и паркови. Ал-Захра е основана во 90-тите од покојниот претседател на Палестинската Управа (ПА), Јасер Арафат, како место за персоналот и поддржувачите. Локалните жители велат дека квартот досега имал силни врски со ПА, која владее со окупираниот Западен Брег и е главен ривал на Хамас.

Се наоѓа северно од реката Вади Газа – точката од која Израел им нареди на цивилите да одат на југот на Појасот на 13. октомври. Ова следеше по неколкудневни бомбардирања, одговорот на Израел на стотици вооружени лица на Хамас кои ја преминаа границата и убија повеќе од 1.400 луѓе, главно цивили, меѓу кои и многу деца, и зедоа повеќе од 200 заложници. Бруталноста на нападите во селата на југот на Израел и масакрот на младите кои се собраа на музичкиот фестивал ја трауматизираа израелската нација.

Сите со кои разговараше BBC инсистираат дека, колку што знаеле, областа е толку далеку од Хамас и неговите операции колку што е можно да биде во Појасот Газа, со кој Хамас владее од 2007 година.

„Тука немаше милитанти“, рекол еден соговорникот на BBC и додал: „Јас дури и не мислам дека приврзаниците на Хамас живееле овде“.

За Нашва Резека, која живеела во Ал-Захра 18 години, тоа било, како што кажала, најдобриот град од сите. Длабоко вклучена во маалските комитети и локалниот младински совет, Нашва Резека исто така била една од администраторите на Фејсбук групата на заедницата таму повеќе од една деценија. Ако ја прашате за одреден жител, таа веројатно ќе го познава, а можеби дури и ќе го знае неговиот телефонски број.

Фејсбук групата има околу 10.000 следбеници. Пред војната, во неа биле објавени најави за турнир во базен, забави во локално кафуле или честитка до матурантите. Сега групата на Фејсбук е место за споделување вести за уништувањето на населбата и за комеморација на смртта на оние што живееле таму. 

Кога започна војната, Нашва Резека се упатила кон југ со нејзиниот сопруг и четирите деца, како што ова семејство секогаш правело за време на ескалација. На соседите им дала клуч, барајќи од нив да се грижат за нејзините домашни растенија додека таа ја нема. Два дена по првите бомбардирања, нејзината зграда – највисоката во Ал-Захра – била уништена во зори. 

„Некој ми се јави и ми кажа: Штотуку поминав покрај твојот облакодер и сето тоа е срамнето со земја“, се сеќава таа.

Новинарот Абдула ал-Катиб вели дека неговото пошироко семејство изгубило четири домови во нападите. Неговиот син, вели, постојано прашува кога ќе може да си оди дома и да си игра со другарите во паркот. Но, можеби никогаш нема да може да се врати.

„Нашиот дом сега е улица. Сè е уништено“, заклучува новинарот.