Францускиот премиер има намера да укине два државни празника во обид да го намали националниот долг

Францускиот премиер Франсоа Бајру предложи скратување на два државни празника како дел од предлог-буџетот за 2026 година за намалување на општите трошоци, а воедно и зголемување на трошоците за одбрана.

Бајру предложи отстранување на Велигденскиот понеделник и 8 мај, ден кога се одбележува победата на сојузниците на крајот од Втората светска војна во Европа, објавува „Телеграф“.

Тој рече дека различните државни празници го претвориле мај во „грујер“ – швајцарско сирење полно со дупки – иако додаде дека е отворен за други предлози.

Бајру ризикува неговиот буџет да се гласа во парламентот на есен, што на крајот би можело да предизвика пад на неговата влада.

Но, во вторникот тој нагласи дека Франција – втората по големина економија во еврозоната – е „во смртна опасност“ да биде уништена од долгови.

Стоејќи пред подиумот означен како „Момент на вистината“, Бајру зборуваше повеќе од еден час, наведувајќи низа смели мерки за кои рече дека треба да го стават под контрола годишниот буџетски дефицит.

Тие вклучуваат замрзнување на јавните трошоци за следната година, укинување на даночните олеснувања за богатите и намалување на бројот на државни службеници.

Буџетот мора да го земе предвид и повикот на претседателот Емануел Макрон за зголемување на трошоците за одбрана на Франција за 3,5 милијарди евра следната година, а потоа за уште 3 милијарди евра во 2027 година.

Но, предлогот за скратување на двата државни празници во мај беше најпривлечниот предлог. Бајру рече дека Велигденскиот понеделник „нема религиозно значење“ и дека целата нација треба да работи и да произведува повеќе.

Неговата идеја веднаш предизвика возбуда – и беше осудена од некои партии.

Крајнодесничарската партија Национален собир (RN) го осуди како напад врз француската историја и француските работници, додека лидерката на Зелената партија, Марин Тонделиер, се пожали дека денот кога се одбележува победата над нацизмот повеќе нема да биде празник.

Притиснат од новинарите по неговиот говор, Бајру рече дека неговиот предлог е „основна аритметика“.

„Ако сакаме да останеме на курсот, треба да најдеме повеќе од 40 милијарди евра“, тврдеше Бајру, осврнувајќи се на 43,8 милијарди евра што Франција мора да ги намали од својот буџет за да го ограничи долгот, кој, според него, расте за 5.000 евра секоја секунда.

Француската влада има за цел да го намали дефицитот од 5,8% минатата година на под 4,6% следната година и на под 3% до 2029 година, рече Бајру.

Центристичкиот премиер, кој се бори за поддршка, е на функцијата само од декември, по краткотрајниот мандат на Мишел Барние.

Владата на Барние ги искористи извршните овластувања за да го протурка својот закон, кој имаше за цел да го ограничи дефицитот на Франција преку уште построг буџет од оној на Бајру.

Овој потег се покажа како неприфатлив за Националниот собир и левичарските партии, кои сите гласаа против Барние, предизвикувајќи владата да падне преку гласање за недоверба за прв пат од 1962 година.

Истите фракции сега се закануваат дека ќе го сторат тоа повторно кога буџетот на Бајру ќе биде ставен на гласање на есен.

Жан-Лук Меланшон од радикалната левица „Непокорна Франција“ (LFI) рече дека премиерот треба да биде сменет, додека лидерката на РН, Марин Ле Пен, го обвини Бајру дека претпочита „да ги нападне Французите, работниците и пензионерите, наместо да ги намали загубите“ и вети дека ќе го сменет „доколку не ги ревидира своите планови“.

Но, Бајру рече дека неговата влада „сака да ги промени работите“ за да ги обнови јавните финансии и дека ќе го стори тоа, „и покрај ризикот“ од гласање за недоверба.

Од предвремените избори минатото лето, францускиот парламент е длабоко поделен на три блока кои се спротивставуваат на соработката. Уште неколку избори би можеле да резултираат со сличен ќорсокак.

Доколку владата на Бајру падне, претседателот Макрон ќе мора да избере наследник или да назначи неизбрана технократска влада – ниту едното ниту другото не би било прифатливо за пратениците.

Неговата популарност е под 25% и има барање тој да поднесе оставка порано од крајот на неговиот втор мандат во 2027 година – нешто на што тој постојано се спротивставува.