‘ЦРВЕН АЛАРМ’ – Во Европа никогаш претходно не е запленета толку многу дрога: “Милиони шмркаат кокаин, а постарите се на хероин, додека најлошото допрва доаѓа!“

Годишниот извештај на Европскиот мониторинг центар за дроги и зависности од дроги (EMCDDA) покажа дека нелегалните супстанции се присутни „насекаде“ и дека ја вклучуваат речиси секоја дрога што може да се замисли, како и дека ги користат сите групи на општеството, пишува Хелен Колис за еминентниот весник Politico.

„Ова е доказ дека проблемите со нелегалните дроги го проникнуваат нашето општество“, изјави првиот човек на EMCDDA, Алексис Гусди, по повод објавувањето на извештајот.

Новинарот на Politico го проучувал извештајот и издвоил шест клучни заклучоци.

Првата е дека низ Европа се забележани рекордни заплени на нелегални дроги. Имено, само во 2021 година во земјите-членки на ЕУ се запленети повеќе од 300 тони кокаин, од кои речиси една третина во Белгија (96 тони), чие пристаниште Антверпен стана омилена влезна дестинација за нарко-картелите во Европа. Не заостанува и Холандија, каде полицијата запленила 72 тони кокаин, додека Шпанија е трета со 49 тони.

Истата година запленети се девет и пол тони хероин, речиси двојно повеќе од претходната година. А тоа е повеќе од половина од количеството хероин запленето во Турција во 2021 година – рекордни 22,2 тони.

Канабисот останува најпопуларен, со дури 1.072 тони исфрлени со гас во земјите-членки на ЕУ во 2021 година. Ваква бројка не е забележана повеќе од една деценија.

Покрај веќе познатите „хитови“, на црниот пазар се појави и нова синтетичка дрога, досега непозната за полицијата. Само минатата година се регистрирани 41 нова психоактивна супстанција, со што нивниот вкупен број, според списокот што го води EMCDDA, се искачи на дури 930.

Друг проблем се т.н. фабрики за кокаин (всушност илегални лаборатории), од кои полицијата откри 34 низ ЕУ само во 2021 година, 11 повеќе од претходната година. Ова можеби не е изненадувачки кога ќе земете во предвид дека кокаинот го користат околу 3,7 милиони возрасни луѓе во Европа.

Антверпен е клучен во оваа приказна, каде само минатата година биле запленети повеќе од 110 тони кокаин, 19 тони повеќе отколку во 2021 година. Исто така, тестовите на отпадната вода покажуваат дека таа „шмрка“ на прилично високо ниво во тој град. Сепак, нарко-картелите таму веќе почнаа да се диверзифицираат, па тие се повеќе увезуваат кокаин во Европа преку некои помали пристаништа.

„И покрај големите заплени, чистотата на кокаинот е сè уште висока, а цената е стабилна“, се забележува во извештајот, при што се наведува дека на црниот пазар очигледно нема недостиг од бел прав.

Синтетичките канабиноиди, како што се „Spice“ и „К2“ се повеќе се присутни на пазарот – овој термин се однесува на растителни мешавини „збогатени“ со хемиски адитиви кои ги имитираат ефектите на марихуаната. Станува збор за многу моќни материи, кои поради начинот на производство носат поголем ризик од труење.

Зголемената популарност на употребата на психоделици за терапевтски цели резултираше со „прелевање“ на црниот пазар.

„Медиумското следење на употребата на таквите супстанции може да поттикне посилно експериментирање кај пошироката популација. И тука зборуваме за земање на овие супстанции без медицински надзор, што може да ги доведе особено ранливите поединци во опасни ситуации“, се вели во извештајот.

Повеќе од 60 отсто од луѓето кои се лекуваат со хероин низ Европа се постари од 40 години. Помалку од 10 проценти од нив се на возраст под 30 години. Тоа значи дека здравствените служби треба дополнително да ги приспособат и онака тешките програми на различни терапии на сè поранливата популација. И тука не се ни спомнуваат социјалните проблеми што ги носи зависноста од хероин, вклучително и целосна изолација, невработеност, бездомништво…

Забраната на талибанците за одгледување афион во Авганистан додава дополнителна загриженост на целата приказна за дрогата. Авганистан долго време е главен глобален снабдувач на опиум – штом залихите ќе се исушат, трговците веројатно ќе се свртат кон други, често поопасни супстанции. На пример, во САД, нелегално произведениот фентанил (многу моќен синтетички опиоид) во голема мера го замени хероинот. Ризикот од предозирање со фентанил е многу поголем отколку со хероин.

„Постои страв дека забраната во Авганистан ќе влијае на пазарот со зголемување на побарувачката за синтетички опиоиди“, се заклучува во извештајот.