Шампионот на Вимблдон ја задави жената и ја заврши кариерата! Заврши во затвор: Уапсен за шверц, го победил ракот и играл тенис додека не умрел… (фото)
Голем број тениски великани го отворија патот на своите помлади наследници и го направија тенисот светски познат и профитабилен спорт.
Еден од најдобрите тенисери на почетокот на златниот период на овој спорт, на спојот на аматерската и отворената ера, беше Томас Лејус. Роден е во Талин, Естонија, на 28 август 1941 година. Неговите родители Алги и Карл го гледале како пијанист, но тој бил луд по спортот. Томас беше надарено дете. На пет години знаел да чита и кога тргнал на училиште знаел математика како за дете од трето одделение, но често морал да ги пропушта часовите поради спорт. Во средно училиште лесно се снашол со материјалот. По Втората светска војна, таткото на Томас работел во фабрика која произведува маси за пинг-понг, па младиот Томас брзо почнал да се занимава со овој спорт.
Томас Лежус ги сакаше сите спортови. Како јуниор бил шампион на Талин во пинг-понг, а бил и во различни кошаркарски и одбојкарски тимови. Играше фудбал, се занимаваше со атлетика и беше одличен во шах. На десет години се заљубил во тенисот. Имаше дрвен рекет и тренираше бесно во текот на летото, додека во зима ја удираше топката во ѕид во станот на неговите родители. Тогашниот тренер, Евалд Кри, виде талент во него и го додаде во училишниот тим.
Иако тенисот му станал опсесија и сè во животот, Томас Лејус не сакал да ги разочара родителите, па покрај задолжителното, завршил и музичко училиште. Свиреше клавир фантастично, ги импресионираше своите учители… Но… Го интересираше само тенисот. На 16 години стана шампион на СССР, а на 18 години го освои јуниорскиот Вимблдон. Тој го победи Бразилецот Роналд Барнс и му донесе профит на својот тренер Евалд Кри, бидејќи се обложил со познатиот Фред Пери. Кри тогаш доби 25 фунти, а младиот Лус само две фунти за триумфот на Вимблдон.
Неговата титула на Вимблдон ја подигна свеста за спортот во СССР, а комунистичките раководства на сите советски републики почнаа да градат терени и сали за да го направат тенисот попопуларен меѓу децата. Тој ја одбил понудата да остане во САД и договорот од 45.000 долари, бидејќи на советските тенисери им било дозволено да поминуваат само 90 дена годишно во странство. Лежус се жалеше на тогашните услови, бидејќи во СССР не можеше да игра тенис со меѓународни турнири, туку само со домашни, а разликата беше огромна.
Судејќи според неговите резултати, Лејус успеа да се прилагоди на сите услови: тој стана шампион на Естонија 23 пати (девет пати во сингл, шест пати во двојки и осум пати во мешани двојки) и шампион на СССР 10 пати (четири пати во сингл и мешани двојки и двапати во двојки). Не е изненадување што три пати беше прогласен за спортист на годината во Естонија.
На меѓународен план, Лежус двапати стигна до полуфиналето во Монте Карло. Играше во Рим, Неапол и Марсеј. Од Грен слемовите играше на Вимблдон, Ролан Гарос и Мелбурн, а само еднаш на УС Опен. Не забележа големи резултати на Грен слемовите. Тој беше во тим со сонародниците Александар Метревели, Сергеј Лихачев и Ана Дмитриева. Лежус подоцна откри дека имал неколку понуди да емигрира, но дека едноставно не бил заинтересиран.
– Никогаш не размислував за емигрирање. Имам роднини во СССР, што би се случило со нив? Плус, живеев добро и без Америка, рече Томас, чија сестра живееше во Париз, каде стигна до четвртфиналето, што беше негов најголем успех на Грен слем турнир.
За време на неговата успешна тениска кариера, Томас Лејус играше блиски натпревари со Род Лејвер, Рој Емерсон, Џон Њукомб и Мануел Сантана. Ги победи Никола Пилиќ, Јан Кодш, Никола Пјетранџели, Џон Мекдоналд. Го добил прекарот Сметководител бидејќи ги пресметувал сите потези, и неговите и оние на противникот.
Во 1967 година, Томас и неговата прва сопруга, тренерот по ритмичка гимнастика Анелизе, имаа ќерка, Дорис, која за жал умре 21 година подоцна во сообраќајна несреќа. Тој бил фатен во обид да прошверцува ланче од странство за сопругата и добил една година забрана за патување во странство. Лејус важеше за богат човек во СССР и се возеше низ Талин во големата Волга.
Во 1971 година, Лејус се развел од својата прва сопруга Анелизе и брзо стапил во врска со Ене Виснапу, со која се оженил. Меѓутоа, во 1974 година. Поточно, на 13 мај Томас Лејус ја убил својата сопруга Ене. Според полицискиот извештај, Лејус ја нашол сопругата во кревет со режисерот Јури Шерлинг. Тој беше осуден на осум години затвор, но по три беше ослободен. Во тоа време, во советскиот печат за него се вртеа разни приказни. Според една верзија, Лејус бил геј и се скарал со сопругата поради дијаманти, па ја убил. Според друга верзија, Ене била фатална жена, која наводно го натерала Лејус да изгуби интерес за тенисот и да почне да пие.
Друг учесник во оваа тажна приказна со фатален крај беше композиторот и театарски режисер Јури Шерлинг. Неколку пати во интервјуа кажа дека тој и Ене сакале да се венчаат. Дека му признала на Лежус и платила со живот. По излегувањето од затвор Томас Лејус даваше интервјуа, но не сакаше да зборува за врската со Ене. Штом ќе добиеше такво прашање, веднаш ќе го прекинеше интервјуто. Меѓутоа, тој се сретнал лице в лице со Шерлинг, по барање на мајката на Енеја, но не е познато што си кажале тие двајца.
Потоа Томас Лејус работеше како тренер во Узбекистан, Грузија, Германија и Финска. Се оженил по трет пат и имал три деца. Тој се врати во Естонија во 1997 година, каде што стана капитен на тимот на Фед Купот од 1999 до 2001 година. Новите власти во Естонија му го одзедоа тенискиот центар.
Во 2008 година, на Лејус му беше дијагностициран рак на простата. Беше многу уморен, не можеше да ја сврти главата, не можеше да ја крене ногата, го болеше грбот. На Лежус му беше препишана хормонска терапија, болките се намалија, но неговиот имунолошки систем страдаше. Со текот на времето, тој одлучи да се откаже од хормоните и да се префрли само на антитуморни инјекции. Кога Лејус првпат дознал за дијагнозата, лекарите му дале 3% шанса дека третманот ќе помогне. Тој преживеа, ја победи болеста и после тоа поминуваше неколку часа дневно на теренот, а во 2011 година дури освои и турнир за играчи над 70 години, победувајќи на три меча. Работел како коментатор на различни ТВ станици во Естонија. Тој почина во Талин на 7 февруари 2025 година.
