Што знаеме и што не знаеме за „многу големата работа“ на Трамп со украинските минерали: тие се клучни за САД, но…

Соединетите Американски Држави и Украина се обидуваат да постигнат договор за природни ресурси што ќе му овозможи на Вашингтон пристап до неискористеното рудно богатство на Украина во замена за инвестиции и, се надева Киев , за конкретни безбедносни гаранции.

Зборувајќи за новинарите во средата, украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека договорот може да биде „голем успех“, но ќе зависи од преговорите со американскиот претседател Доналд Трамп.

Широкиот нацрт на договорот, кој го виде CNN, е редок во детали. Додека Трамп во средата рече дека Зеленски ќе дојде во Белата куќа во петок и „ќе го потпише договорот “, Зеленски остана повнимателен, пренесува Си-Ен-Ен .

Тој рече дека договорот е само „рамка“, инсистирајќи дека некои клучни прашања сè уште не се разјаснети.

Што има во договорот?

Нацрт-договорот предвидува формирање „фонд за реконструкција и инвестиции“ со кој заеднички би управувале владите на САД и Украина.

Украинскиот премиер Денис Шмигал во средата рече дека Киев ќе пренасочи половина од приходите од идните проекти за експлоатација на природни ресурси во фондот, а парите ќе бидат реинвестирани во понатамошен развој .

Шмигал нагласи дека договорот ќе ги исклучи постоечките „резерви, објекти, лиценци и авторски права“ поврзани со украинските природни ресурси.

„ Зборуваме само за идни лиценци, истражување и инфраструктура “, рече тој.

Што сака Трамп од договорот?

Трамп во текот на викендот рече дека „се обидува да ги врати парите“, мислејќи на помошта што Украина ја доби од претходната администрација.

САД првично бараа удел од 500 милијарди долари во украинските метали од ретки земји и други минерали во замена за помошта што веќе му ја обезбедија на Киев. Сепак, Зеленски го отфрли ова , велејќи дека таков договор би значел „продажба“ на неговата земја. После тоа, Трамп го нарече Зеленски „диктатор“.

На прашањето во вторникот што ќе добие Украина од овој договор за минерали, Трамп одговори: „ 350 милијарди долари и многу опрема, воена опрема и право да продолжиме да се бориме “, повторувајќи го лажното тврдење што го кажа претходно. Според Килскиот институт за светска економија, германски тинк-тенк кој внимателно ја следи воената помош за Украина, 
Вашингтон досега ветил околу 124 милијарди долари помош за Украина .

Трамп, исто така, посочи дека безбедносните гаранции не се дел од договорот, велејќи: „Во основа се договоривме за нашиот договор за ретките метали и разни други работи“, додавајќи дека „подоцна ќе се занимава“ со идната безбедност на Украина.

Нацрт-договорот, кој Си-Ен-Ен го разгледа во средата, не содржи конкретни бројки или детали за тоа колкав удел би имале САД во фондот.

Сепак, Зеленски рече дека неговата земја нема да ги врати парите што Вашингтон претходно и ги дал според овој договор. „Нема да прифатам ниту 10 центи отплата на долгот во овој договор. Во спротивно, тоа би било преседан“, рече Зеленски на прес-конференција во средата во Киев.

Трамп во средата изрази уверување дека договорот за природни ресурси ќе биде склучен, велејќи: „ Ние работиме многу добро со Русија и Украина . Претседателот Зеленски доаѓа во петок. Тоа сега е потврдено и ние го потпишуваме договорот“.

Што сака Украина од договорот?

Украинското рудно богатство одамна го привлекува вниманието на нејзините сојузници – а Киев го користи како адут во барањето поддршка. Зеленски јасно стави до знаење дека сака безбедносните гаранции да бидат дел од договорот.

Некои наоѓалишта се веќе лоцирани на териториите окупирани од Русија, а Зеленски тврди дека една од причините зошто Западот треба да ја поддржи Украина во нејзината борба против Москва би била да спречи уште повеќе од овие стратешки важни ресурси да паднат во рацете на Кремљ.

„ Клучните депозити на ресурси во Украина, заедно со глобално важниот потенцијал на Украина во производството на енергија и храна, се меѓу главните плен за кои се бори Руската Федерација во оваа војна. А за нас тоа се можности за раст “, ​​рече Зеленски во октомври, претставувајќи го својот „План за победа“.

Наталија Кацер-Бучковска, ко-основач на Украинскиот фонд за одржливи инвестиции, рече дека договорот не може да функционира без безбедносни гаранции .

„ За САД да добијат пристап до овие наоѓалишта, Украина мора да ја врати контролата врз овие територии, да ги минира и да ја врати инфраструктурата “, рече таа.

Нацрт-договорот, кој го виде Си-Ен-Ен, не прецизира никакви безбедносни гаранции, но наведува дека САД „ги поддржуваат напорите на Украина да ги добие безбедносните гаранции неопходни за воспоставување траен мир“.

Зошто Трамп е толку заинтересиран за договор за минерали со Украина?

Материјалите како графит, литиум, ураниум и 17 хемиски елементи познати како метали од ретки земји се клучни за економскиот раст и националната безбедност.

Тие се од суштинско значење за производство на електроника, технологии за чиста енергија, вклучувајќи турбини на ветер, електрични мрежи и електрични возила, како и за некои воени системи.

САД во голема мера зависат од увозот на овие минерали, од кои многу доаѓаат од Кина, која долго време доминира на овој пазар.

Според Центарот за стратешки и меѓународни студии (CSIS), Кина е одговорна за речиси 90% од глобалната обработка на метали од ретки земји. Покрај тоа, Кина е најголемиот светски производител на графит и титаниум, како и значаен процесор на литиум .

Колку се големи резервите на Украина?

Трамп постојано споменуваше дека договорот се однесува на „ретките метали“, но веројатно мислел на поширока категорија клучни минерали .

Украина нема значителни глобални резерви на ретки метали, но има некои од најголемите светски резерви на графит , литиум , титаниум , берилиум и ураниум – сите класифицирани како клучни минерали во САД .

Што вели Русија за ова?

Враќањето на Трамп во Белата куќа доведе до големи промени во политиката кон Русија.

Претходно овој месец, американските и руските претставници се состанаа во Саудиска Арабија за да разговараат за завршување на војната во Украина – без присуство на Киев или неговите европски сојузници.

Трамп во понеделникот рече дека е во „сериозни преговори“ со Русија за ставање крај на војната и дека „се обидува да направи некои економски договори“ со Москва.

Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека Москва е подготвена да соработува со американски компании во ископувањето на ретки метали, како во Русија, така и во окупираните делови на Украина.