Јаким Неделков: Новиот наставен концепт, предизвик за наставниците

Од Синдикатот за образование и наука оценуваат дека наставниците во новата учебна 2023-24 година ќе се соочат со различни предизвици во реализацијата на наставниот процес, особено кога станува збор за имплементација на новиот наставен концепт.

Според првиот човек на СОНК, Јаким Неделков, не сите основни училишта имаат соодветна инфраструктура за спроведување на овој концепт. Неделков рече и дека се на пат да ги финализираат колективните договори за основно и средно образование со кои се предвидуваат поволности во полза на образовните работници. Неделков во интервју за Алсат открива дека меѓу новитетите содржани во колективните договори е и плаќањето превоз за наставниците кои немаат организиран јавен превоз.

Неделков, со какви предизвици ќе се соочат наставниците на почетокот на новата учебна 2023-204 година? Има ли простор за штрајк во образованието?

– Како и секоја година, така и оваа година ќе има предизвици, пред се со имплементација на новиот концепт кој веќе е вклучен во наставните предмети и годинава го имаме новиот концепт од шесто одделение. Предизвик ќе бидат новите наставни предмети кои се сублимирани од повеќе предмети, како ќе се изведува наставата, како учениците ќе се прилагодат на комбинирана настава каде што некој предмет има повеќе наставници, како ќе се формира оценката итн. број на наставни часови, реализацијата на часовите, генерално ќе биде доста интересна. Интересно е во смисла на приспособување кон промените и реформите и генерално доколку оваа очекувана реформа преку новиот концепт ќе донесе сериозни подобрувања и резултати. Кога размислуваме за подобри резултати, знаеме дека како земја ни оди лошо на меѓународните тестови.
Не треба да има страв бидејќи и јавноста и наставниците се информирани дека со септемвриските плати во образованието, односно во основните и средните училишта има зголемување на платите. Преку преговори успеавме да добиеме 15%. Сепак, ова не ги зголемува платите многу, со оглед на реалната инфлација која ги зголемува цените на мало. Сепак, трендот на зголемување на платите во образовниот сектор ќе продолжи. Очекуваме да продолжи двоцифрениот раст на платите во образованието и во 2024/25 година, така што мислам дека не треба да има паника за покачување на платите, но прашање е за колкав процент, не знаеме цени и каква ќе биде инфлацијата.

Може ли да се каже дека новиот концепт за образование за ученици до шесто одделение ќе биде проблем сам по себе? Колку нашите училишта, мислам на инфраструктурата, се подготвени да го имплементираат овој концепт?

– Овој проблем го забележавме многу порано отколку со новиот концепт она што се бара сигурно ќе има сериозни проблеми, пред се проблеми со просторот. Не секое училиште може да се отвори во одредени часови ако работи во две смени. Имаме училишта каде имаме настава организирани во три смени, тоа би значело апсолутна неможност да се реализира концептот, бидејќи планираат да имаат 6 часа смена. Ова е еден проблем, вториот проблем е што се планираат секции во наставата на ученичките активности кои наставниците ќе ги реализираат во работно време. Но, имаме проблеми со простори, каде што во моментов ако имаме 30 наставници од оваа смена, тоа значи дека треба да имаме уште 30 места, за да може секој да си ја работи својата работа во исто време. Сигурно ќе имаме проблеми со студентите, каде секој ќе сака да ги носи најдобрите студенти во својата секција, да работи со нив. Би ги повикал училиштата, Министерството за образование и Бирото за развој да бидат максимално флексибилни во организацијата на наставата во овие паралели каде што се применува концептот, бидејќи е многу лесно, или поедноставно во кабинетот или канцеларијата да се предвиди нешто што како функционира додека кога се реализира во пракса е нешто сосема друго. Поради оваа причина, би апелирал да не се придржуваме стриктно до распоредот за работа, туку секој да се фокусира на максимална реализација на планираните и однапред смислени програмски активности, кои ќе донесат многу повисок квалитет на наставата. 

Во текот на месец септември предупредивте дека ќе се потпишат колективните договори за основно и средно образование, што содржат овие договори. Можете ли да ни кажете нешто за нив?

– Има многу работи што ги побаравме, кои ги ставивме на хартија како предлог – колективен договор. Конкретно, се трудиме студентските и ученичките домови да ги ставиме во рамка за да има колективен договор за нив, се трудиме преку колективниот договор за основно и средно образование и овие вработени да ги уживаат истите права како и нивните колеги. Имаме оценка за класно раководење, имаме предлог за уредување на службени патувања во врска со ученичките екскурзии, понатаму, учење во природа, ни ова до сега не беше договорено. Наставниците беа оставени на милост и немилост на директорот, поточно туристичките агенции, колкаво задоволство ќе понуди за ова, а можеби и ред други барања кои очекуваме да се исполнат. Можеби, најголемото достигнување би било да се прифати нашето барање за субвенционирање или плаќање на превозот на вработените кои патуваат до училиштата подалеку од нивното живеалиште, особено во руралните средини каде што нема јавен превоз.