Јакша живее со три бубрези: „Мама ми беше донатор. Сега можам се, завршив факултет, се запишав на магистратура, трчав полумаратон, патувам, планинарaм“

Јакша Вучуревиќ од Зрењанин (29) пред речиси осум години почнал да забележува симптоми кои ги препишал на стресот што доаѓа со студентскиот живот. Се појавија главоболки придружени со гадење и беа ретки на почетокот. Но кога зачестија, тој се јавил на лекар за подетални анализи и оттогаш започнува неговата борба за живот.

На почетокот на интервјуто за Здравје Курир, Јакша вели дека сака да привлекува внимание на тоа колку луѓето ја занемаруваат превенцијата, колку се важни редовните контроли, иако ништо не не повредува. И точно, бубрезите не болат.

Хроничната бубрежна инсуфициенција е подмолно заболување кое дава симптоми само во доцна фаза, а потоа веќе е доцна.

– Пред речиси осум години имав страшни главоболки, проследени со повраќање, но ги игнорирав бидејќи беа релативно ретки, а тоа го препишав на испитниот рок и стресот што го придружува. Кога се зачестија, главоболките не престануваат со денови, отидов во Ургентниот центар во Белград, каде што констатираа дека имам висок крвен притисок , ми направија КТ на главата и ме упатија во студентската поликлиника.

Приватна архива  Се започна со главоболки и висок крвен притисок

Закажал прегледи во студентската поликлиника, но бидејќи биле државни празници си заминал дома во Зрењанин.

– Таму повторно го мерам притисокот и одам во Ургентниот центар во Зрењанин, каде што ме задржуваат, бидејќи не е нормално некој на дваесет и една година да има притисок од 180/120. Ме ставија на коронарна нега, но набргу по резултатите ме префрлија на нефрологија . Во тие моменти никој ништо не ми кажува. Двајца прекрасни доктори ми велат дека мојата состојба е хронична, дека трае долго, но дека се лекува. Во тој момент, не знам што значи, одбивам да гуглам било што. Кога малку ми се подобрија резултатите и ми падна калиумот, ме испратија во Клиничкиот центар во Војводина да видат дали е потребна биопсија .

На ултразвук докторот само рече: „Ова е за трансплантација“ 

На Јакша наскоро и беше дијагностицирана четврта фаза на бубрежна инсуфициенција. 

-Додека докторот во Клиничкиот центар во Војводина ми правеше ултразвук, на студентот до него му рече: „Ова е за трансплантација“. Мислам дека тие зборови ќе ги паметам цел живот. Излегов од ординацијата без да кажам збор, додека докторот и ја објаснуваше ситуацијата на мајка ми. Таа ме прегрна цврсто и ми шепна: „Ќе протуркаме“. Тоа беше единствениот момент кога емоциите ме надвладеаа.

Јакша тогаш беше соочен со две опции – строга диета или дијализа .

– Диетата значеше ограничување на внесот на протеини, сол, калиум и течности, додека дијализата значеше живеење на машина три пати неделно. Изборот беше очигледен, иако ниту диетата ниту дијализата не се лек, туку животна поддршка до трансплантација. Трансплантацијата е единственото вистинско решение.

Од дијагнозата до интервенцијата поминаа девет месеци

Мајката на Јакша, Маја, се тестирала себеси како потенцијален донатор и набрзо започнале подготовките за трансплантацијата. Поминаа девет месеци од дијагноза до интервенција. 

– Мајката се согласи да биде тестирана без никакви прашања, па почнавме со подготовките за трансплантацијата. Ова повлекува низа прегледи од различни специјалисти, бидејќи секој потенцијален проблем што може да се појави при пад на имунитетот поради земање имуносупресија мора да се елиминира . За среќа, резултатите покажаа дека мајката може да биде донатор и потоа моравме да почекаме.

Ослабев 20 килограми, немав енергија

Јакша беше принуден да замрзне една година на факултет, но тоа му беше најмалиот проблем. Диетата што мораше да ја следи не беше нималку едноставна. Физички не можел ништо повеќе од пет минути, а дури и качувањето по скали го изморило. 

– Без разлика што не бев на дијализа, диетата не беше лесна, а секој ден до трансплантацијата ми изгледаше како една година. Ослабев дваесет килограми, немав енергија, едвај се качував по скали, едвај одев, спиев поголем дел од денот.

Јакша бил информиран дека вакви операции не се прават во текот на летото и тој бил закажан за почетокот на октомври. 

– Закажани сме за 10.10. Неколку дена пред трансплантацијата почнав имуносупресивна терапија. Тоа се лекови кои го намалуваат имунитетот за телото да не го отфрли органот. Тие се земаат се додека функционира трансплантираниот орган .

Во исто време, тие ги оперираа Јакша и неговата мајка

Тој ден Јакша разменил пораки со мајка си и се упатил кон операционата сала. Таа беше во едната, Јакша во другата. Во исто време ја оперираа и го подготвија. Сè траеше неколку часа.

-Додека мајка ми го чувствуваше секој камен додека ја возеа до одделението по операцијата, не се ни сеќавам кога се разбудив. Моите први сеќавања се на тројца млади момци со кои делев соба. Бевме на иста возраст, се смеевме, разговаравме цел ден, го делевме истиот проблем.

Приватна архива  Јакша, како што вели, добил втора шанса за живот по трансплантацијата

По трансплантацијата, сите ограничувања исчезнаа

По трансплантацијата Јакша повторно почнал да живее, навреме го завршил факултетот и се запишал на магистратура. 

– Со трансплантацијата исчезнаа моите граници. Почнав да живеам повторно, но многу посвесен и благодарен за секој ден во кој можам нормално да јадам, дишам, тренирам. Неколку месеци по операцијата се вратив на обврските на факултетот, успеав да ја завршам навреме, а потоа се запишав на магистерски студии. Мајката нема ограничувања, таа исто така се врати на обврските, работата и нормалниот живот неколку недели по операцијата.

Јакша, како што вели, добил втора шанса за живот по трансплантацијата и сега ја живее во потполност.

– Патувањето отсекогаш било составен дел од мојот живот, а откако бев трансплантиран, успеав да посетам петнаесет нови земји во Европа, Азија и Америка. Уживам да откривам скриени агли на светот, да запознавам луѓе од различни култури и да учам за нивните обичаи.

Приватна архива  Минатата година го истрча својот прв полумаратон

Минатата година истрчав полумаратон

Јакша е и дел од спортската заедница Active Human од Нови Сад, со која редовно тренира, трча и планинари.

– Минатата година дури успеав да го истрчам мојот прв полумаратон под два часа, што го сметам за голем успех и излегување од мојата комфорна зона. Верувам дека е исклучително важно да се опкружувате со позитивни луѓе, со исти цели, кои без суета ќе ве туркаат секој ден да бидете подобри.

Иако постои волја и иницијатива на Министерството за здравство за подобрување на програмата за трансплантација, останува голем предизвик – промена на општествената свест.

– Нашиот народ мора да ги надмине стигмите, предрасудите и стравовите кои се уште се присутни кога станува збор за дарувањето органи. Токму поради оваа причина, нашето здружение постојано се труди да организира едукативни форуми и настани, за преку директни приказни на пациенти и лекари во медиумите да помогнеме да се отстранат сите сомнежи. Сметаме дека образованието е клучно, бидејќи само преку отворен разговор и подобро разбирање можеме да го зголемиме бројот на донатори и да им овозможиме подобар живот на оние кои чекаат. На крајот на краиштата, дарувањето органи е подарок на животот и секој поединец може да биде херој на некој на кој тој подарок очајно му треба.