„Њујорк тајмс“ објави тајна наредба: Трамп одобри употреба на американската војска против нарко-картелите

Американскиот претседател Доналд Трамп тајно потпиша директива до Пентагон за започнување со употреба на воена сила против одредени латиноамерикански нарко-картели кои неговата администрација ги означи како терористички организации, објави „Њујорк тајмс“.

Одлуката да се придружи на американската војска во борбата претставува најагресивен чекор досега во ескалирачката кампања на администрацијата против картелите.

Според „Њујорк тајмс“, овој потег укажува на континуираната подготвеност на Трамп да употреби воена сила за да изврши она што во голема мера се сметаше за задача на спроведување на законот, имено ограничување на протокот на фентанил и други нелегални дроги.

Наредбата дава официјална основа за можноста за директни воени операции на море и на странска почва против картелите.

Американските воени претставници почнаа да разгледуваат опции за дејствување на војската против групите, изјавија за „Њујорк тајмс“ луѓе запознаени со дискусиите.

Но, наредбата до војската да се справи со нелегалната трговија, исто така, покренува правни прашања, вклучително и дали би било убиство ако американските сили надвор од вооружен конфликт овластен од Конгресот убиваат цивили, дури и осомничени криминалци, кои не претставуваат непосредна закана.

Трамп конкретно ги таргетираше венецуелските и мексиканските организации. Во февруари, Стејт департментот ги означи Трен де Арагва, Мара Салватруча (позната како MS-13) и неколку други организации како странски терористички организации, велејќи дека тие претставуваат „закана за националната безбедност што оди подалеку од онаа што ја претставува традиционалниот организиран криминал“.

Пред две недели, администрацијата на Трамп го додаде венецуелскиот Картел де лос Солес, или Картел на сонцето, на списокот на специјално означени глобални терористички групи, тврдејќи дека е предводен од претседателот Николас Мадуро од Венецуела и други високи функционери во неговата администрација.

Во четврток, Министерството за правда и Стејт департментот објавија дека американската влада ја удвојува наградата на 50 милиони долари за информации што ќе доведат до апсење на Мадуро, кој е обвинет за трговија со дрога.

Администрацијата повторно го опиша како водач на картел, а главниот обвинител Пам Бонди рече дека тој „нема да избега од правдата и ќе биде повикан на одговорност за своите гнасни злосторства“.

Едностраните воени напади против картелите би претставувале значителна ескалација во долготрајната борба против трговијата со дрога, ставајќи ги американските сили во водечка улога на фронтот против често добро вооружените и добро финансираните организации.

Одржливата кампања веројатно би покренала дополнителни прашања за тенденцијата на Трамп поагресивно да ја користи војската за да ги поддржи своите различни политики, честопати и покрај законските и уставните ограничувања.

Во својот прв мандат, Трамп стана опседнат со идејата за бомбардирање на лаборатории за дрога во Мексико, идеја што тогашниот министер за одбрана Марк Т. Еспер подоцна ја прикажа како апсурдна во своите мемоари и што предизвика негодување кај мексиканските функционери.

Сепак, идејата за употреба на воена сила се вкорени меѓу републиканците и стана една од темите во изборната кампања во 2024 година. На предизборните митинзи, Трамп вети дека ќе распореди специјални сили и морнарица за, како што рече, да им објават војна на картелите.

Пензионираниот адмирал Џејмс Е. Мекферсон, кој беше главен правен советник на морнарицата на почетокот на 2000-тите, рече дека употребата на воена сила на територијата на друга држава без согласност на нејзината влада би претставувала „сериозно кршење на меѓународното право“ освен ако не се исполнети одредени исклучоци, но дека таквите ограничувања не важат за необележани бродови во меѓународни води.

Како што тврди „Њујорк тајмс“, постојат и домашни законски ограничувања. Конгресот законски ја одобри употребата на воена сила против Ал Каеда по терористичките напади на 11 септември 2001 година, но тоа овластување не се протега на сите групи означени од извршната власт како терористи.

Тоа значи дека воената акција против картелот очигледно ќе мора да се темели на потврдување на уставното овластување на Трамп да дејствува во национална самоодбрана, можеби против предозирање со фентанил. Адмиралот Мекферсон забележа дека администрацијата промовира екстремно широки толкувања на едностраните овластувања на Трамп.

Не е јасно кои правила за употреба на сила би ги регулирале воените дејствија против картелите. Но, секоја операција насочена кон убивање луѓе врз основа на нивниот сомнителен статус како членови на санкциониран картел, надвор од контекстот на вооружен конфликт, би покренала правни прашања во врска со законите против атентати и долгогодишната извршна наредба што забранува атентати, рече Брајан Финукејн, поранешен правен советник во Стејт департментот и експерт за воено право.

„Според традиционалното правно толкување на извршната власт, тешко е да се замисли дека некој случаен дилер на дрога би го исполнил прагот за исклучок од забраната за атентат за самоодбрана“, рече тој.

Алтернативно, војската би можела да спроведе операции за заробување, резервирајќи смртоносна сила за самоодбрана доколку наиде на отпор.

Но, апсењата би можеле да отворат други сложени правни прашања, додаде Финукејн, вклучително и прашањето за обемот на овластувањата на војската да притвора затвореници во стилот на воено притворање без одобрение од Конгресот.

Прашањето како да се бориме против картелите што тргуваат со дрога, луѓе и друга нелегална стока влијаеше на голем дел од домашната и надворешната политика на Трамп во неговиот втор мандат.

Според американските официјални лица, на почетокот на мандатот, САД ги засилија тајните летови со беспилотни летала над Мексико во потрага по лаборатории за фентанил.

Тајната програма започна за време на администрацијата на поранешниот американски претседател Џо Бајден, но се интензивираше под водство на Трамп, бидејќи тој и директорот на ЦИА, Џон Ратклиф, ветија поагресивни мерки против мексиканските картели.

ЦИА нема овластување да користи дронови за смртоносни операции, а службениците не предвидуваат да ја користат таа опција. Засега, службениците на ЦИА во Мексико им доставуваат информации собрани од дронови на мексиканските службеници.

Покрај напорите на ЦИА, Северната команда на американската војска, исто така, го прошири својот надзор на границата. Но, американската војска, за разлика од разузнавачката агенција, не влегува во мексиканскиот воздушен простор.

Северната команда изврши околу 330 извидувачки летови над границата на САД со Мексико користејќи различни авиони за надзор, вклучувајќи ги U-2, RC-135 Rivet Joint, P-8 и беспилотни летала, според воени претставници.