Еден месец пред формирањето на техничката влада на Македонија, беа отворени десетици конкурси за вработување во јавни претпријатија и државни институции.
Согласно законските одредби кои се однесуваат на работата на техничката влада, се забрануваат трајни вработувања, освен оние кои се неопходни за нивно нормално функционирање.
Новиот владин формат во кој учествува и опозицијата со двајца министри и четворица заменици министри има задача да ги организира и спроведе парламентарните избори кои ќе се одржат на 8 мај.
Техничката влада мора да почне со работа на 27 јануари 2024 година или 100 дена пред секој изборен циклус, а многу институции и компании го користат преостанатото време за да се вработат на различни позиции.
Државната компанија Електрани на Македонија (ЕВН) објави конкурс за 500 работници, кои во зависност од работното место ќе имаат месечна плата од 500-1000 евра.
Фондот за здравствено осигурување објави конкурс за 41 оглас, МНР за 15 огласи, девет вработувања се бараат од Министерството за транспорт и врски, осум од Министерството за информатика и јавна администрација. Министерството за правда бара да вработи лица за три позиции во министерскиот кабинет, додека конкурси распишаа и други министерства, но и многу други јавни претпријатија, болници, училишта, општини и слично.
Ова предизвика бројни реакции во јавноста дека „политичките партии не се откажуваат од старата навика за вработување во пресрет на изборите за да купат гласови“.
Од премиерот Димитар Ковачевски во неколку случаи е побарано да појасни зошто ваквите вработувања се прават токму сега кога останува околу еден месец до објавувањето на техничката влада.
Неговиот одговор отсекогаш бил дека вработувањата се прават во зависност од потребите на институциите и дека немаат никаква врска со изборите.
„Не би рекол дека се работи за предизборни вработувања, бидејќи изборите се на 8 мај, а сега сме во декември. Тука не гледам ништо предизборно. Сигурно се работи за вработувања поврзани со техничко-технолошкиот процес на фирмите или потреби за вработување во други институции“, рече Ковачевски.
Сепак, опозицијата ја праша Владата зошто порано не ги направила „потребните“ вработувања, туку токму во овој период што остава сомнеж дека власта има за цел преку вработувања „да се спаси од длабок пораз на изборите“.
„Со овие вработувања мислат дека можат да ја ублажат загубата на избори или да ја амортизираат победата на ВМРО-ДПМНЕ. Не сум против вработување луѓе. Треба да се вработат, ако има потреба од такво нешто и ги охрабрувам институциите да направат такво нешто, но прашање е зошто тоа не е направено пред еден месец или пред една година. Зошто овие вработувања се прават сега еден месец пред формирањето на техничката влада“, изјави претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски.
Институциите, пак, вработуваат привремени вработувања, ветувајќи им на вработените дека ќе им ги продолжат договорите и по истекувањето.
Ваквите вработувања ги потврдуваат и Агенциите за привремени вработувања, кои ги издвојуваат во здравствениот систем, образованието, администрацијата, судството и низа други институции.
„Преку нас вработуваат свои луѓе од партијата. Тие веќе избраа свои луѓе и мора да ги следиме процедурите за да биде се легално“, вели сопственик на Агенција за привремени вработувања во Скопје, кој сакаше да остане анонимен.
Законските прекршувања при „партиски вработувања“ во континуитет беа осудувани од Државната комисија за спречување на корупцијата, но нејзините забелешки никогаш не беа земени предвид.
„Од 2019 година бараме да се отстрани овој начин на вработување. Ова ни одзеде цел мандат… Има партиски списоци кои се испратени до агенциите за вработување, нема транспарентност како се избираат кандидатите, кој доаѓа да отвори работни места“, изјави членот на комисијата .
Владата претходно излезе со предлог-закон за забрана на привремените вработувања, но и за регулирање или преземање дополнителни мерки за контрола на вработувањата за време на изборните циклуси, но примената на одобрениот закон е одложена за 2025 година.
Од Антикорупциската комисија велат дека се работи за намерно одложување на спроведувањето на законот.
„Имплементацијата на овој закон од 2025 година се прави за да се помине овој круг на избори, потоа ќе поминат и локалните избори, а потоа нека прават што сакаат. Ова претставува голем ризик за политичка корупција, непотизам и тоа сериозно му штети на целокупното владеење на правото“, вели Бајрами.