Нов роботизиран телескоп на Институтот за астрономија – БАН на територијата на Националната астрономска опсерваторија „Рожен“ денеска беше отворен. На настанот присуствуваа премиерот академик Николај Денков, министерот за образование и наука проф. Галин Цоков, претседателот на БАН академик Јулијан Ревалски, проф. Евгени Семков, директор на Институтот за астрономија, регионалниот гувернер на Смољан Стефан Сабрутев, градоначалникот на Чепеларе Боран Хаџиев, претставници на научната јавност, општественици и гости.
Ова е веста на денот од Република Бугарија, избрана на Бугарската телеграфска агенција (БТА) за објавување од МИА, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат директно избрана од другата агенција вест на денот на соодветната земја, а другата агенција да ја објави на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор.
Горди сме што ја имаме најкомплексната и најбогатата опсерваторија по научна опрема во Југоисточна Европа. Горд сум што бугарската астрономија и астрофизика не се само на светско ниво, тие имаат свои научници од светски ранг кои работат на најдобрите универзитети во светот, рече во својот говор премиерот академик Николај Денков. Не често наидуваме на ваква национална инвестиција во научен инструмент кој ни дава нови можности да дознаеме што се случува во светот, во природата околу нас, додаде премиерот.
Според него, астрономијата не е наука за ѕвездите кои се далеку, туку астрономијата и астрофизиката се науки кои буквално ја дефинираат целата средина во која живееме. Не случајно, според академик Денков, првите верски храмови биле поврзани со астрономски појави. Оваа опсерваторија е симбол на врската меѓу духовното и научното, рече премиерот. Тој потсети дека токму во вакви опсерватории биле забележани првите комети, за кои научниците сега расправаат дали животот на земјата потекнува од нив.
Нашата генерација астрономи ќе остане во историјата на науката во Бугарија со овој нов телескоп, изјави проф. Евгени Семков, директор на Институтот за астрономија. Според него, податоците што ќе се собираат со овој телескоп ќе бидат корисни за светската астрономија, давајќи им можност на бугарските астрономи да учествуваат во меѓународни соработки, да ги проучуваат најинтересните објекти во вселената.
Роботизираниот телескоп отворен денеска беше дефиниран од академик Јулијан Ревалски, претседател на БАН, како прекрасна аквизиција за опсерваторијата и за целиот астрономски колеџ.
Телескопот „AZ 1500“ е произведен од австриската компанија ASA Astrosysteme GmbH. Набљудувањата на новиот објект ќе се вршат во целосно автоматизиран режим, без да се бара присуство на оператор. Оптичкиот систем на телескопот се состои од три огледала со многу прецизен компјутеризиран систем за водење, што ги исклучува отстапувањата и потребата од дополнителни корекции, прецизираат астрономите од опсерваторијата.
Телескопот е набавен во рамките на проект финансиран од Националниот патоказ за научна инфраструктура 2020-2027 година, координиран од Министерството за образование и наука.