Шпанскиот суд против „Рајанер“: Одлуката за рачниот багаж може да ги промени правилата на играта
Шпански суд донесе пресуда што би можела да има далекусежни последици за работењето на нискобуџетните авиокомпании во Европа. Имено, „Рајанер“ е должен да врати 165 долари (147 евра) на патник за трошоци за рачен багаж на пет летови помеѓу 2019 и 2024 година. Оваа одлука би можела да постави преседан што значително ќе ја промени практиката на наплата за основни услуги во авиоиндустријата.
Пресудата од Саламанка: рачниот багаж не е луксуз
Судот во Саламанка пресуди во корист на патниците, наведувајќи дека рачниот багаж е суштински дел од воздушниот сообраќај и не може да се наплаќа дополнително. Одлуката се базира на претходна пресуда на Судот на правдата на Европската Унија (СПЕУ) од 2014 година, според која рачниот багаж е „суштински елемент на превозот на патници“ и не смее да биде предмет на дополнителни трошоци.
Патникот во овој случај беше застапуван од организацијата за заштита на потрошувачите Факуа, која во последните месеци успеа да добие неколку слични пресуди против нискобуџетни авиокомпании. Одлуката е особено значајна бидејќи доаѓа во време кога низ цела Европа се преиспитува практиката на наплата за дополнителни услуги, како што е рачниот багаж .
Правната стратегија на Раџанер
Иако потрошувачите ја поздравија одлуката, „Рајанер“ се брани повикувајќи се на регулативата на ЕУ 1008/2008, која им дава слобода на авиокомпаниите да ги одредуваат цените и билетите. Компанијата верува дека нејзината практика на наплата за дополнителен рачен багаж е легална, бидејќи им овозможува на сите патници бесплатно да носат помала торба со димензии 40 x 25 x 20 см што се вклопува под седиштето . Дополнителната такса важи само за поголем рачен багаж или дополнителни торби, што компанијата не го смета за основно право на патниците.
Извршниот директор на „Рајанер“, Мајкл О’Лири, отворено ја бранеше оваа деловна политика, наведувајќи дека таа е во согласност со европските регулативи. О’Лири, исто така, го критикуваше шпанското Министерство за социјални права, кое во ноември 2024 година ги казни „Рајанер“ и четири други авиокомпании со вкупно 179 милиони евра за наплата за рачен багаж и дополнителни трошоци за малолетници да седат со своите родители.
Пошироки импликации: Промена на правилата на играта?
Оваа пресуда би можела да има значително влијание врз авиокомпаниите низ цела Европа. Доколку пресудата за Саламанка биде потврдена од повисоките судови или стане обврзувачка во другите земји-членки на ЕУ, нискобуџетните превозници би можеле да бидат принудени да ги преиспитаат своите ценовни политики.
Доколку рачниот багаж биде законски утврден како основно право на патниците, тоа би можело да го отвори патот за групни тужби и понатамошни правни предизвици за слични практики. Здруженијата на потрошувачи низ Европа веќе го следат случајот и размислуваат да поднесат слични тужби, особено во земјите каде што се присутни слични практики.
Пресвртна точка за нискобуџетните превозници?
„Рајанер“ не е единствената авиокомпанија што би можела да биде засегната од ваквите одлуки. Слични постапки веќе се покренати против други нискобуџетни превозници, вклучувајќи ги „Вуелинг“ и „ИзиЏет“. Доколку правната битка продолжи во другите европски земји, секторот со ниски трошоци би можел да претрпи значителни финансиски удари, додека самите компании би морале да најдат нови модели на фактурирање за да ги компензираат загубите.
Што понатаму?
Европската комисија би можела да реагира и на оваа пресуда, особено ако бранот тужби се прошири и на други земји-членки. Можно е Комисијата да усвои нови регулативи што јасно би дефинирале што се смета за основна услуга во воздушниот транспорт, со што ќе се стави крај на дилемите што нискобуџетните авиокомпании досега ги користеа за да наплаќаат дополнително.
Иако сегашната одлука од Шпанија е сè уште изолиран случај , таа би можела да стане важна во правната борба на патниците за пофер третман при користење на основните услуги за воздушен транспорт. Од друга страна, нискобуџетните превозници веќе планираат стратегии за прилагодување кон потенцијалните промени што би можеле да произлезат како резултат на оваа пресуда.
