Адреналин што ќе ве чини скапо: Кофеин, шеќер и болести што доаѓаат со енергетските пијалоци

Влијанието на кофеинот врз срцето, мозокот и метаболизмот

Спротивно на популарното верување, кофеинот не ја зголемува концентрацијата потребна за размислување и учење, туку краткорочното внимание потребно за играње игри и возење. Во поголеми количини, кофеинот негативно влијае на нервниот систем, предизвикувајќи раздразливост, нарушувања на спиењето и немир.

Енергетските пијалоци се претежно газирани и содржат кофеин, голема количина шеќер и други супстанции за кои се тврди дека имаат стимулирачки ефект. Иако нивната употреба е широко распространета, има сè повеќе студии кои, врз основа на пријавени случаи, предупредуваат на сериозен здравствен ризик (Ал-Шаар и др., 2017).

Покрај кофеинот и шеќерот, овие пијалоци содржат состојки како што се таурин, инозитол, витамин Б, екстракт од гуарана, Л-карнитин, креатин, гинсенг и гинко билоба. Количината на кофеин во овие пијалоци е ограничена на 320 мг/л, што е еквивалентно на 3-4 шолји кафе (EFSA, 2015). Толеранцијата на кофеин варира во зависност од долготрајната употреба и индивидуалната чувствителност.

Луѓето кои не се навикнати на високи дози на кофеин, како и оние кои се чувствителни на неговите ефекти, може да доживеат забрзани и неправилни отчукувања на срцето, треперење на рацете, анксиозност и проблеми со варењето. За жал, има и извештаи за смртни случаи поради претходно неидентификувани срцеви нарушувања, особено кај млади луѓе. Ова е потврдено од студијата објавена во Front Public Health, која покажува зголемување на крвниот притисок, шеќерот во крвта и згрутчувањето на крвта по консумирање на овие пијалоци.

Кој треба конкретно да избегнува кофеин?

Кофеинот треба да го избегнуваат или ограничат луѓето кои се чувствителни на него (бавен метаболизам), бремените жени и оние кои страдаат од синдром на иритабилни црева, гастритис или чир. Според Американската академија за педијатрија (AAP), децата и адолесцентите треба целосно да избегнуваат употреба на овие производи.

Екстрактот од гуарана во енергетските пијалоци дополнително придонесува за вкупната количина на кофеин. Во високи дози, кофеинот предизвикува раздразливост, нарушувања на спиењето и немир, што е спротивно на придобивките потребни за длабока концентрација за време на учење или работа.

Препорачани дози и ефекти на кофеинот

Според клиниката Мајо, дозите помали од 500 мг кофеин можат да ја зголемат будноста, да го подобрат размислувањето и говорот, како и да го намалат заморот и потребата за спиење. Сепак, повисоките дози се поврзани со нервоза, анксиозност, несоница, тремор, а во ретки случаи, дури и епилептични напади отпорни на третман.

Штетно влијание врз младите луѓе и нивното здравје

Освен кофеинот, енергетските пијалоци содржат и големи количини шеќер. Брзата апсорпција на гликоза предизвикува нагло зголемување на нивото на шеќер во крвта, што придонесува за расипување на забите, заболување на непцата, зависност од допамин, инсулинска резистенција, дебелина и метаболички синдром.

Бидејќи младите луѓе се главната цел на маркетингот на овие производи, развојот на психолошка зависност од допамин е загрижувачки, бидејќи ги охрабрува да бараат други извори на стимулација преку игри, супстанции, социјални мрежи итн.

Опасни реклами насочени кон млади луѓе

Производителите на енергетски пијалоци често ги претставуваат своите производи како составен дел од модерниот, успешен и динамичен живот. Всушност, овие пијалоци не треба да бидат претставени со слики од здрави луѓе, туку со предупредувања што ги одразуваат нивните потенцијални здравствени ефекти.

Што покажуваат најновите клинички студии?

Студии како онаа на Зајферт и сор. покажаа сериозни несакани ефекти од честата консумација на енергетски пијалоци, вклучувајќи аритмија, коронарен спазам, мозочен удар, атријална фибрилација и аортна дисекција. Срцев застој и ненадејна смрт се пријавени кај млади луѓе без претходно постоечки медицински состојби.

Исто така, објавено е дека прекумерната консумација довела до откривање на непознати патологии, како што се аневризми и церебрална хеморагија, кај луѓе кои пиеле 5 лименки дневно четири дена по ред.

Други пријавени здравствени проблеми

Тука спаѓаат срцев удар, срцев удар по мешање со алкохол, блокада на десната гранка на снопот по две лименки, руптура на аортата, атрофичен гастритис, акутен хепатитис, акутен панкреатит, епилептични напади, бубрежна инсуфициенција и рабдомиолиза – сите поврзани со прекумерна консумација на енергетски пијалоци.

Дали ова значи дека никогаш не треба да пиеме енергетски пијалок?

Со оглед на тоа што концентрацијата на кофеин се движи од 50 до 150 мг по порција (и до 200 мг на 60 мл за одредени производи), се препорачува да не се пие повеќе од една порција истовремено и не повеќе од две дневно за да се остане во рамките на безбедносните граници .