“АКО СЕ УШТЕ ГО НЕМАТЕ ОВОЈ ПРОБЛЕМ, ЌЕ ГО ИМАТЕ!“ – Европа се плашеше од овој момент: “Оваа дрога е 50 пати посилна од хероинот, уби цели градови, а сега доаѓа кај вас…“

Европската унија треба да биде подготвена за ширење на синтетичката дрога фентанил, вели еврокомесарката за внатрешни работи, Илва Јохансон, по предупредувањето на американскиот државен секретар Ентони Блинкен дека ќе следи проблем со фентанил во Европа, кој во САД доживеа епидемиски размери со повеќе од 100.000 смртни случаи годишно. 

„Ако сеуште го немате, ќе го имате“, им порача Ентони Блинкен на европските колеги за проблемот со фентанилот. 

Се смета дека е 50 пати посилен од хероинот, пишува весникот Politico, а десетици илјади луѓе умираат од предозирање со оваа синтетичка дрога во САД секоја година.

Претседателот на САД, Џо Бајден, ја стави борбата против фентанил високо меѓу своите приоритети. ЕУ се подготвува и за можна епидемија на фентанил, зајакнување на овластувањата на Европската агенција за лекови и удвојување на ресурсите. Канабисот во моментов е најчесто користената дрога во Европа, а потрошувачката на кокаин расте најбрзо. Проблемот се авганистанските талибанци, кои го забранија одгледувањето афион: експертите од Агенцијата за дрога на ЕУ предупредуваат дека тоа може драматично да го намали протокот на хероин во Европа и да го стимулира растот на синтетички опиоиди. Според последниот европски извештај за дроги, во 2021 година во ЕУ биле откриени вкупно 434 лаборатории за нелегално производство на синтетички дроги.

Фентанил е синтетички лек против болки 50 до 100 пати посилен од морфинот. Со цел поефикасна борба против епидемијата на предозирање, САД и Џо Бајден ветија повеќе од 450 милиони долари за превенција од зависности, лекување и рехабилитација на зависниците и за сузбивање на нелегалната трговија со дрога. Со тоа буџетот за борба против фентанил во САД ќе се зголеми на речиси 800 милиони долари, објави Белата куќа на почетокот на септември. Додека смртните случаи поврзани со опиоиди продолжија да растат во последниве години, порастот на предозирање со фентанил се забавува, за што заслугата ја преземаат американските власти. Борбата против фентанил и други опиоиди е значајна тема во кампањата за претседателските избори во САД во 2024 година.

Во април, администрацијата на Џо Бајден официјално го прогласи фентанилот за закана за Соединетите Американски Држави. Таа ознака се однесува на фентанил во комбинација со ксилазин, ветеринарен седатив кој не е погоден за човечка употреба. Оваа комбинација е особено смртоносна, открија експертите со прегледување на податоците за фатално предозирање. Решавањето на проблемот со фентанил бара и решавање на проблемот со ксилазин и други лекови со кои се комбинира фентанил.

Џо Бајден во април кажа дека сака да воспостави глобален сојуз против фентанил, во комбинација со зголемена репресија и зголемена помош за зависниците. Белата куќа објави дека ќе работи со меѓународните партнери за да се изгради глобална коалиција за спречување на производство на нелегална дрога, откривање на новите закани од дрога, нарушување на трговијата, справување со незаконското финансирање и одговор на заканите за јавната безбедност и јавното здравје. Целта на оваа голема меѓународна алијанса е да развие решенија, да поттикне национални акции и да влијае на што е можно повеќе земји да се согласат дека борбата против илегалните синтетички дроги е глобален политички приоритет.

Клучен чекор би бил меѓународен мониторинг на трговијата со хемикалии што се користат за производство на фентанил, предупреди поранешниот американски дипломат Ерл Ентони Вејн. Има голем избор на супстанции кои можат да се користат за производство на фентанил, а многу од нив се во легална продажба бидејќи имаат и легална употреба, што е голем проблем. САД лобираат во Комисијата за лекови на ОН да воспостави меѓународна контрола врз 14-те клучни компоненти на фентанил и лекови кои имаат слична хемиска структура и ги имитираат фармаколошките ефекти на фентанилот. Најголем извор на супстанци за фентанил се Мексико и Кина, посочуваат експертите, па ова прашање дополнително ги влоши односите на САД со тие две земји.